Paramı Yönetebiliyorum

Berna Ülman
Visa Europe Güneydoğu Avrupa Bölge Genel Müdürü

Paramı Yönetebiliyorum’ projesi Romanya, Bulgaristan ve İsrail’in ardından İspanya ve Çek Cumhuriyeti tarafından da ilgiyle karşılandı. Visa Europe Güneydoğu Avrupa Genel Müdürü Berna Ülman projenin başka ülkeler için nasıl bir model oluşturduğunu anlatıyor.

Visa Europe olarak finansal bilinç ve okuryazarlık alanına önem verdiğinizi, bu konuda çalışmalar yürüttüğünüzü görüyoruz. Niçin finansal okuryazarlık?

Finansal enstrümanların gitgide karmaşıklaştığı bir dönemde yaşıyoruz. Finansal okuryazar bireylerden oluşan toplumlarda, kaynaklar doğru

yatırımlara yönlenir, yatırım ve borçlanma alanında vade ve risk kararları da daha sağlıklı verilir. Finansal okuryazarlık düzeyi yüksek toplumların uzun vadede ekonomik anlamda daha sürdürülebilir olduğuna, bunun da beraberinde ekonomik istikrarı getireceğine inanıyoruz. Yakın dönemde yaşanan küresel krizin en önemli sebeplerinden biri tüketicilerin finansal okuryazarlık düzeyinin düşük olması ve bundan kaynaklanan yanlış kararlar idi. Günümüzde tüketicinin finansal eğitiminin önemi, küresel bazda Türkiye’nin de aralarında bulunduğu devletlerin gündem maddesi haline geldi. Biz de Visa Europe olarak 2005 yılından beri Türkiye’de finansal okuryazarlık alanında çalışmalar yürütüyoruz. 2009 yılından bu yana ise, bu konudaki çalışmalarımızın odağında Paramı Yönetebiliyorum projemiz var.

Finansal okuryazarlığın Visa Europe’un stratejisindeki yeri nedir?

Paramı Yönetebiliyorum modeli sadece Türkiye’de değil, hayata geçtiği diğer ülkelerde
de başarıyla sürdürülüyor. Bu durum, finansal okuryazarlık konusunun ve uyguladığımız
modelin Visa Europe tarafından sosyal sorumlulukta ana tema olarak benimsenmesini
sağladı. Türkiye’den çıkan bir projenin Visa’nın Avrupa stratejisinde yer bulmasını
gurur verici buluyorum. Tüm bu gelişmeler beni ve ekiplerimi daha iyisini yapmaya teşvik
ediyor. Paramı Yönetebiliyorum’un gelecek dönemde farklı ülkelerde hayata geçmesini
umuyorum.

Paramı Yönetebiliyorum’un diğer Avrupa ülkelerinde de sürdürüldüğünü belirttiniz.
Proje şu anda hangi ülkelerde uygulanıyor?

Paramı Yönetebiliyorum projesi, eğitim içeriği, başarılı sonuçları ve tüm bankaları kapsayan katılımcı modeliyle Visa Europe’taki diğer ülkeler için de önemli bir örnek oldu. Ödeme sistemlerinde uzun süredir teknolojik yenilik ihraç eden ülkemiz, finansal okuryazarlık alanındaki projelerimizle beraber kurumsal sorumluluk projesi de ihraç eder konuma geldi. Paramı Yönetebiliyorum projesi, Romanya için tam bir örnek proje oldu. 2012 yılından itibaren Romanya’da, Tüketiciyi Koruma Kurumu, Eğitim Bakanlığı, Junior Achievement ve UNDP işbirliğiyle BaniIQ (Para IQ) finansal okuryazarlık projesi şeklinde uygulanıyor. Proje, 2013 yılında İsrail’de, bu yılın başında ise Bulgaristan’da hayata geçti. Şu an İspanya ve Çek Cumhuriyeti’nde Paramı Yönetebiliyorum projemizi hayata geçirmek üzere inceliyor.

Paramı Yönetebiliyorum projesi Visa Europe dışında nasıl ilgi görüyor?

Paramı Yönetebiliyorum, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Birleşmiş Milletler (BM) ve Child and Youth Finance International (CYFI) gibi uluslararası kuruluş ve platformlar tarafından da ilgiyle karşılanıyor. 2013 yılında BM Genel Sekreter Yardımcısı ve BM Kalkınma Programı (UNDP) Başkan Yardımcısı Sigrid Kaag ile İstanbul’da bir araya gelerek “Paramı Yönetebiliyorum” projesinde gelinen noktayı değerlendirme fırsatını yakaladık. Bu toplantıyı takiben Birleşmiş Milletler, Youtube’daki resmi UNDP WebTV kanalında Paramı Yönetebiliyorum belgeselini yayınladı. Bunun yanı sıra, yine geçtiğimiz yıl OECD Finansal Okuryazarlığı Geliştirmek için Küresel Politikalar Sempozyumu’na projemizin yenilikçi yönlerini sunmak üzere davet edildik. Toplantıya davetli tek özel sektör temsilcisi olarak uluslararası saygın katılımcıların yer aldığı bu platformda Paramı Yönetebiliyorum projemizi anlatma şansını elde ettik. Tüm bunların yanında, Amerika’da yayınlanan Time Dergisi de Visa Türkiye olarak gerçekleştirdiğimiz finansal okuryazarlık çalışmalarını Mayıs 2013 ve Ocak 2014 olmak üzere iki kere haberleştirdi. Çalışmalarımızın alanında otorite olmuş tüm bu mercilerin gündemine girmesi, uluslararası platformlarda anılması, modelimizin elde ettiği başarı elbette bizleri daha fazlasını yapmak için heyecanlandırıyor.

Kalkınmanın ve Büyümenin Anahtarı Tasarruf
Dilek Okkalı Şanalmış
T.C. Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanı

Kalkınma Bakanlığı’nın koordinasyonunda hazırlanan Onuncu Kalkınma Planı 5 Haziran 2012
tarihinde resmiyet kazandı. 2014-2018 dönemini kapsayan plan, ülkemizin ekonomik ve sosyal
kalkınma sürecini bütüncül ve çok boyutlu bir bakış açısıyla ele almış, insan odaklı kalkınma anlayışı çerçevesinde tasarlanmıştır. Dört ana

bölümden oluşan planda, 2023 hedeflerine ve Onuncu Kalkınma Planı’nın amaçlarına ulaşılabilmesi açısından öncelikli alanlarda, temel yapısal sorunlara çözüm olabilecek, dönüşüm sürecine katkıda bulunabilecek, kurumlar arası koordinasyon ve sorumluluk gerektiren 25 program tasarlanmıştır. Bunlardan biri de finansal farkındalığın artırılması ve finansal eğitimin yaygınlaştırılması eylemine yer veren “Yurtiçi Tasarrufların Artırılması ve İsrafın Önlenmesi Programı”dır. Bu kapsamda gençlik ve finansal okuryazarlık, planın farklı bölümlerinde ve farklı biçimlerde sıkça yer almaktadır. 2012 yılsonu itibariyle 75,6 milyon olan Türkiye nüfusunun 12,6 milyonu, 15-24 yaş grubundaki gençlerdir. Nüfusun yüzde 67,6’sı 15-64 yaş grubunda yer almaktadır. Çalışma çağındaki söz konusu üretken nüfusun payı zamanla artmakla birlikte, bu fırsat penceresinin 2038 yılında kapanmaya başlaması beklenmektedir. Bu yıllara gelindiğinde genç nüfus potansiyelinin yerini, yaşlanan bir nüfus profili alacaktır. Dolayısıyla, gençlere yapılan yatırımlar, ülkemizin bu demografik fırsattan ne ölçüde yararlanabileceğinin belirlenmesinde etkili olacaktır. Paramı Yönetebiliyorum projesi; gençlere finansal okuryazarlık eğitimi vererek paranın kullanımı ve yönetimi hakkında bilgi sahibi olmalarını, gelirlerini, giderlerini, birikim ve yatırımlarını akıllıca değerlendirmelerini, bütçelerini doğru yönetebilmelerini sağlamakta ve bu yeterlilikleri öncelikle bireysel bütçelerinde, zamanla aile ve iş çevrelerinde kullanmalarına imkân sunmaktadır. Ülkemizin kalkınma sürecinin başarıyla devam etmesi için büyümenin yüksek oranda, istikrarlı ve sürdürülebilir bir yapıda sağlanması, tasarruf oranlarının artırılarak yatırımların ve büyümenin finansmanında dış kaynaklara bağımlılığın azaltılması büyük önem taşımaktadır. Gelişmekte olan ülkelere kıyasla düşük tasarruf oranlarına sahip ülkemizin yurtiçi tasarruf oranlarını artırması, kendi potansiyelini daha fazla harekete geçirmesine imkân tanıyacaktır. Bu süreçte gençlere büyük görevler düşmektedir. Paramı Yönetebiliyorum hem ülkemizin kalkınma sürecine katkısı hem de gençlere temel ekonomik ve finansal kavramlar, hak ve yükümlülükler, tasarruf ve yatırım, tasarruf planlaması, bütçe hazırlama, finansal planlama gibi alanlarda yaşam becerisi kazandırması bağlamında örnek bir projedir. Bu kapsamda proje hem konusu hem de hedef kitlesi itibariyle Bakanlığımızdan destek almaktadır.

Gençlere Yaşam Becerisi Kazandırıyor
Hansın Doğan
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı İstanbul Temsilcisi

Sağlıklı bir ekonomi için ekonomik aktivite içinde bulunan tüm bireyler varlıklarını bilinçli bir şekilde yönetmelidir. Bütçe yönetimini bilmeden işletme açıp batıranlar, ödeyemeyeceği borç yükü altına girenler, tasarruflarını yanlış şekilde değerlendirip parasını yitirenler, hem kendine hem de parasal ilişki içinde olduğu diğer kişilere zarar verebiliyor. Kendi parasını yönetebilme becerisine sahip kişiler ise çeşitli finansal araçlardan etkin bir şekilde yararlanabiliyor, haklarını koruyabiliyor ve finansal geleceğini sağlamlaştırıyor. Ne yazık ki bu beceri kendiliğinden kazanılmıyor. İhtiyaç hissedildiğinde ise çok geç kalınmış olabiliyor.

Hedef Büyütme Zamanı
Bir yaşam becerisi olan finansal okuryazarlığın erken yaşlardan itibaren kazandırılması gerekiyor. Paramı Yönetebiliyorum projesiyle 15-30 yaş arasındaki binlerce gence bu beceri kazandırıldı. Katılımcılardan duyduğumuz başarı öyküleri bizi mutlu ediyor ve gururlandırıyor. Visa Europe, Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği, Kalkınma Bakanlığı ve UNDP işbirliğiyle çok güçlü bir temel atıldı ve önemli bir deneyim kazanıldı. Bu deneyim başka ülkelerle de paylaşıldı ve projenin birçok ülkede hayat bulması sağlandı. Artık hedeflerimizi büyütme zamanı geldi.

Sağlıklı Bir Finansal Gelecek
Bir sonraki adımda ilgili kurumlarla yeni işbirlikleri geliştirmenin heyecanı içindeyiz. Yoksullukla mücadele ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada etkin olarak çalışan tüm kurumlarla işbirliğine açığız ve bu işbirliklerinin gelişmesi için özenli bir çaba içindeyiz. Tüm bireylerin parasını akıllıca yönetebildiği, hem kendileri için sağlıklı bir finansal gelecek oluşturduğu hem de ekonomisiyle daha da güçlenen bir Türkiye’ye katkıda bulunduğu refah dolu yarınlar diliyorum.

Gençler ‘Paramı Yönetebiliyorum’ Dedi, Bütçeye Sadakat Yüzde 83’e Çıktı

‘Paramı Yönetebiliyorum’ projesinde 29 bin genç finansal okuryazarlık konusunda yüz yüze eğitim aldı. Bütçe, harcama, tasarruf ve enflasyon gibi başlıklarda verilen eğitimlerin ardından gençlerin yaptıkları bütçeye sadık kalma oranı yüzde 83’e, enflasyon etkisini hesap edebilenlerin oranı ise iki katına çıktı.

Türkiye’de gençlere finansal okuryazarlık kazandırmak amacıyla 2009 yılında Visa Europe ve üye bankalarının desteği ile T.C. Kalkınma Bakanlığı, UNDP ve Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği ortaklığında hayata geçirilen ‘Paramı Yönetebiliyorum’ projesinin 2013 yılı etki analizine göre, gençlerin yaptıkları bütçeye sadık kalma oranı yüzde 56’dan yüzde 83’e yükselirken, enflasyon etkisini hesap edebilenlerin oranı eğitim sonrasında iki katına çıkarak yüzde 60 oldu.

Finansal Konularda Yeterlilik Yüzde 85
Araştırma sonuçlarına göre; eğitim alan gençlerin yüzde 85’i kendisini finansal konularda yeterli buluyor. Araştırma; finansal okuryazarlığın en önemli başlıklarından birisi olan bütçe konusunda da gençlerin tutum ve davranışlarında önemli değişiklikler gösterdiğini ortaya koyuyor. Eğitimler öncesi gençlerin sadece yüzde 56’sı yaptığı bütçeye sadık kalırken, eğitim sonrası bu oran yüzde 83 olarak hesaplanıyor. Paramı Yönetebiliyorum eğitimleri gençlerin birikim konusundaki bilinç seviyesinin de önemli derecede artmasını sağlıyor. 2013 Etki Analizi sonuçlarına göre birikim konusunda ‘Elime para geçtikçe kenara koyarım’ diyenlerin ön testte yüzde 49 olan oranı, son testte yüzde 87’ye yükselirken, hemen hemen her ay düzenli şekilde birikim yaparım diyenlerin oranı yüzde 30’dan yüzde 62’ye çıkıyor. Araştırma, eğitimin bir diğer başlığı olan tasarruf konusunda da hem bilgi hem de davranış konusunda önemli değişikliklere yol açtığını gösteriyor. Gençlere tasarruflarla ilgili görüşleri sorulduğunda ilk test ve son testte alınan sonuçlar aşağıdaki gibi sıralanıyor:

Gençler Anlamadığı Sözleşmeye imza Atmıyor
Paramı Yönetebiliyorum projesi gençlerin harcama tutumlarını da olumlu yönde değiştiriyor. Eğitim öncesi testlerde ‘Herhangi bir şey satın almadan önce etrafa bakınmayı severim’ diyen gençlerin oranı yüzde 73 iken, eğitim sonrasında bu oran yüzde 91’e yükseliyor. ‘Harcama kararlarım söz konusu olduğunda disiplinli birisiyim’ diyen gençlerin oranı eğitim öncesinde yüzde 58’ken eğitimle yüzde 82’ye çıkıyor. ‘Okuyup anlamadığım sözleşmeyi imzalamam’ diyen gençlerin oranı ise eğitim öncesindeki yüzde 70’ten, yüzde 84’e yükseliyor. Paramı Yönetebiliyorum 2013 yılı Etki Analizi sonuçlarına göre eğitim alan gençlerin finansal kavramlar hakkında bilgi düzeylerinde de önemli derecede artış gözleniyor. Ön test ve son testte gençlere sorulan finansal kavramlar hakkında gençlerdeki bilgi düzeyi ve değişimi sağdaki şekilde ortaya çıkıyor: Eğitimler gençlerin günlük hayatta kullanabilecekleri enflasyon gibi hesaplamaları da içeriyor. Eğitim öncesinde gençlerin sadece yüzde 31’i enflasyonun etkisini hesap edebilirken eğitim sonucunda bu oran iki katına çıkarak yüzde 60’a yükseliyor.

Paramı Yönetebiliyorum ile 5 yıl
Merve Tezel
Visa Europe Türkiye Ülke Müdürü

Paramı Yönetebiliyorum projesinin 5’inci yılında sizlere bu sayfalardan ulaşmanın mutluluğunu yaşıyoruz. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği ile birlikte hayata geçirdiğimiz Paramı Yönetebiliyorum, Visa Europe çatısı altındaki üye bankalarımızın desteği ile örnek bir sektörel proje olarak yürütülüyor.

15 ila 30 yaş arasındaki gençlere bütçe yönetim alışkanlığı, temel finansal ürünler ve finansal tüketici hakları ile ilgili bilgi kazandırmak için çıktığımız bu yolculuğun beşinci yılında geldiğimiz noktada, 500’ü aşkın gönüllü eğitmenimizle, 71 ilde ücretsiz Paramı Yönetebiliyorum eğitimleri veriyoruz. Yüz yüze ve online eğitimlerle bugüne dek toplam 42 bin gence ulaştık. UNDP’nin hesapladığı çarpan etkisiyle eğitimlerimizden 420 bin kişinin faydalandığını tahmin ediyoruz.
Paramı Yönetebiliyorum yenilikçi yönleriyle örnek bir proje. Öncelikle, Visa üyesi 23 bankanın projeye beş yıldır uyumla kaynak sağlamaları, sosyal sorumluluk alanında pek de sık rastlanılmayan sektörel bir seferberliğe işaret ediyor. Projenin bir diğer yenilikçi yönü, gençlerin gençlere eğitim verdiği akran eğitim modeli. Akran eğitim modeli, eğitimlerde açık bir iletişim ortamı sağlıyor ve bilginin aktarımını kolaylaştırıyor.

Projede görev yapan tüm eğitmenlerimizin tamamen gönüllü olmaları ise bir diğer farklı yönümüz. Gönüllülük, projemizi uzun vadede sürdürebilir kılan önemli bir özellik. Böylece proje kaynakları aksarsa dahi, eğitimler ivme kaybetmeden devam edebilir. Ayrıca gönüllülük, eğitmen gençlerimizin üniversite ve yerel yönetimlerle iyi ilişkiler geliştirmelerini ve eğitim duyurularını, mekânlarını bu destekle belirlemelerini gerektiriyor. Paramı Yönetebiliyorum kapsamında kendini geliştiren, güven ve iletişim becerileri kazanan pek çok eğitmenimiz, şirketlerde iş bularak veya kendi girişimlerini başarıyla kurarak yüzümüzü güldürüyorlar.

Paramı Yönetebiliyorum’un bir diğer yenilikçi yönü ise gençlerin yoğun olarak kullandığı sosyal medya mecralarında var olması. Geçtiğimiz yılın başında hayata geçirdiğimiz Facebook ve Twitter hesaplarımız son derece hareketli. Örneğin, bir eğitim ve sosyal sorumluluk hesabı olmasına rağmen Facebook sayfamız hızlı tüketim maddeleri markaları ve kampanya sayfaları
arasından sıyrılarak defalarca “en hızlı büyüyen Facebook sayfası” oldu. Ayrıca geçen Aralık’ta hayata geçirdiğimiz online eğitimlerimizle bilgisayar erişimi olan herkes http://www.paramiyonetebiliyorum.net sayfamızdan eğitim alıp sertifika sahibi olabilecek. Eğitim alan gençlerden bize ulaşan birçok hikâye ise projemizin belki de en anlamlı yanını oluşturuyor. Örneğin, aldığı eğitimleri ailesiyle paylaşıp kredi borcunu kapatan, birikimleri ile çok zamandır almak istediği fotoğraf makinesini alan, yurt dışında dil kursuna giden, ev kirasını kendi birikimleri ile ödeme yetisi kazanan üniversite öğrencilerimiz var.

Gençlerimize ve ülkemizin geleceğine yönelik bir yatırım olan Paramı Yönetebiliyorum projesi ve finansal okuryazarlık alanındaki diğer çalışmalarımıza aynı heyecan ve hızla devam ediyoruz. Ülkemizde finansal okuryazarlığın önemli bir paydaşı olarak, Kalkınma Bakanlığı’nın Onuncu Kalkınma Planı hazırlık komitelerinde de temsil edildik. Onuncu Kalkınma Planı içerisindefinansal eğitimlerin yaygınlaştırılmasına yönelik kararın resmileştiğini görmekten büyük mutluluk duyuyoruz. Paramı Yönetebiliyorum örnek bir uygulama olarak var olmaya devam ederken, proje ortaklarımız, üye bankalarımız ve geleceğimizin mimarları olan gençlerle daha nice 5 yıllarda, nice başarılara imza atmayı diliyoruz.

Sırrımız Akran Eğitim Modeli
Sezai Hazır
Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği Onursal Başkanı

Beş yıldır yürüttüğümüz Paramı Yönetebiliyorum projesi kapsamında gençlerin hayatlarına dokunmak için finansal bilinç eğitimleri veriyoruz. Akran eğitim modeli ile verdiğimiz bu eğitimler kapsamında, Habitat olarak biz, herkesin işine yarayacak finansal ipuçları veriyoruz. Böylece, önce gençler, sonra çevrelerindekiler kendi bütçelerini yönetebilsin, birikimleriyle yatırımlarını yapabilsinler istiyoruz. Beş yıl boyunca yüzlerce eğitmen ve binlerce katılımcı ile pek çok kez bir araya geldik. Katılımcılardan bütçe yönetimi ile ilgili benzer hikayeler duyduğumuz gibi, gençler ilk defa duyduğumuz farklı hikayeler de paylaştılar. Örneğin, 5 yıl boyunca eczacılık eğitimi alıp finansal yönetim konusunda eksik kalan eczacılık öğrencileri, Türkiye’deki 11 eczacılık fakültesinde Paramı Yönetebiliyorum eğitimleri verdiler. Keza geri dönüşler de olumlu yönde. Gençler de bu eğitimin gerekliliğini algılayarak, bizlerden eğitimleri talep ediyorlar. Eğitim sonunda da olumlu değişim hikayelerini paylaşıyorlar.

Ulusal Gençlik Parlamentosu
Bu süreçte gençler arasında en sık duyduğumuz ifade “Paramız yok ki yönetelim” oldu, oysa proje kapsamında servet yönetimi değil, cepteki paranın yönetimini anlatıyoruz. Projemiz her ne kadar dezavantajlı kesimleri hedef alarak hazırlandıysa da maddi durumu iyi olan gençlerin de finansal harcamalar konusunda eğitime ihtiyacı olduğunu gördük, çünkü para yönetimi herkesi ilgilendiren bir konu. Eğitimlerde, katılımcıların beklentilerinin dışında, genç bir eğitmenle karşılştığında ilk başlarda direnç gösterdiğini gördük. Fakat, eğitimin içeriği ve işleyişi ile gönüllü eğitmenlerin konuya hakimiyeti sayesinde eğitimler son derece verimli geçiyor. Bugün geldiğimiz noktada 71 ilde yüz yüze eğitim alan 29 bin genç ile katlanarak devam eden projede hedefimiz, yıl sonuna kadar 81 ilde 52 bin kişiye Paramı Yönetebiliyorum eğitimlerini ulaştırmak. Projenin uygulanmasında ve yaygınlaştırılmasında 159 kurumun bir araya geldiği ve 10 yıldır sekreteryasını yürüttüğümüz Ulusal Gençlik Parlamentosu önemli bir katkı sağlıyor. Gerek Parlamento’daki gençlerin bu projeye inanmış olması gerekse eğitimin her kesime hitap etmesi, bu eğitimlerin coğrafi açıdan bu kadar yaygınlaşmasını kolaylaştırdı. İnanıyoruz ki 10’uncu yılını tamamlayan parlamento ile birlikte daha fazla gence
daha fazla ilde bu eğitimleri ulaştıracağız.

Goller, Güçlü Bir Finansal Gelecek için
Gençlere finansal okuryazarlığı futbolla öğreten Finansal Futbol oyunu bir yandan finansal bilgileri tazelerken, diğer yandan Dünya Kupası’nda destekledikleri ülkelerin sıralamada daha üst sıralara yükselmesine aracılık ediyor:

Gençlerin finansal okuryazarlık konusundaki bilgileri artık onları şampiyonluğa taşıyacak. FIFA 2014 Dünya Kupası sponsorluğuna paralel olarak hayata geçirilen Finansal Futbol projesi, gençlerin finansal okuryazarlık konusundaki bilgilerini değerlendiriyor. Oyun esnasında sorulan sorulara verilen her doğru cevap mükemmel bir ara pasa ya da ortaya dönüşerek, en sonunda oyuncuların hanesine gol olarak kaydediliyor. Bilgi ve eğlenceyi bir araya getiren Finansal Futbol, http://www.paramiyonetebiliyorum.net/finansal-futbol.aspx adresinde hayata geçti. Oyuncular, ister tek kişilik isterlerse iki kişilik oyun modunu seçerek oyuna başlayabiliyor. Amatör, uzman ve profesyonel seçenekleri ile oyunun zorluk derecesinin belirlenmesinin ardından oyuncular, 5-10-20 ya da 30 dakikalık keyifli bir mücadeleye başlıyor.

Yazı-tura atılıyor
Finansal Futbol, ister tek kişilik ister iki kişilik olsun bilgisayar başındakilere gerçek bir futbol heyecanı sunuyor. Oyuncular FIFA’ya kayıtlı ülkeler arasından kendi takımlarını ve rakip takımı seçerek oyuna başlıyorlar ve başlangıç vuruşunu yapacak takım hakem tarafından atılan yazı-tura ile belirleniyor. Hakemin başlangıç düdüğünü çalmasının ardından oyunculara kategorilerine göre kolay-orta veya zor soru seçenekleri çıkıyor. Kolay sorular kısa alanlarda pas yaparak kaleye yaklaşmayı sağlarken, orta ve zor sorular ise daha uzun mesafelerde paslaşma veya orta yapmaya yarıyor. Sorulara verilen cevaplar pasların adresine ulaşmasına imkan verirken, kaleciyle karşı karşıya kalınan noktalarda verilen doğru cevaplar gole dönüşüyor.
Gençlere finansal okuryazarlığı futbolla öğreten Finansal Futbol oyununda elde edilen skorlar ülke puanına dönüşüyor. Gençlerin bilgilerini test etmek amacıyla verdikleri cevaplarla attıkları her gol seçtikleri ülkelere puan olarak yazılıyor. Bu sayede gençler bir yandan bilgilerini tazelerken, diğer yandan Dünya Kupası’nda destekledikleri ülkelerin sıralamada daha üst sıralara yükselmesine aracılık ediyor.

Gençlerin merak ettiği soruyu banka yöneticilerine sorduk
Kazandığınız ilk parayla ne yaptınız?

Türkiye’de yapılan her birikim onların ellerinden geçiyor, ülkenin bütün mevduatlarını
onlar yönetiyor. Peki bugünlere gelmeden önce, henüz mali hayatının başında tecrübesiz birer gençken ilk paralarını nasıl kazandılar ve onu nasıl değerlendirdiler?

Muzaffer Öztürk
Abank Ticari ve Perakende Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı

İşe başladığım tarihten 21 gün sonra ilk çoçuğum doğmuştu, maaşımla eşime hediye almıştım. Bütçe mantığımız yoktu, paramız ayın 20’sinde biter, ayın son 10 günü ailemden aldığım borçla geçirirdim.

Ayhan Keser
Albaraka Türk Genel Müdür Yardımcısı

İlk kayda değer parayı, üniversite yıllarında stajyer olarak çalıştığım uluslararası bir kuruluşun araştırma projesinden kazanmıştım. Tam da o sırada yeni ama mütevazı bir ev alıyorduk ve küçük bir açığımız vardı. Ben de kazandığım parayı vererek katkıda bulunmuştum. Dar gelirli bir aileden gelmem sebebiyle, bütçe yönetimi bilincim olmasa da birikim bilincim her zaman vardı. Ve halen devam ediyor.

Taner Ayhan
Anadolubank Bireysel Bankacılık ve Sigorta Genel Müdür Yardımcısı
İlk paramı ortaokulda yaz tatilinde Ankara Büyük Çarşı’da Temel Kuyumculuk’ta çalışarak kazanmıştım. Hafta boyu çalışarak kazandığım ilk paramın – evdeki konuşmalardan duyduğum – ev masraflarının yanında ne kadar az olduğunu, paranın sandığımdan daha zor kazanıldığını o zaman anlamıştım. ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği’nde okurken TÜBİTAK‘ta yarı zamanlı olarak çalıştım. Kazandığım parayla aileme yük olmadan, harçlığımı ve okul masraflarımı karşılamış hatta yaz tatilim için de tasarruf etmiştim. Oğlumun da zamanı geldiğinde Eminönü’ndeki fotoğrafçı ve Kapalı Çarşı’daki havlucu arkadaşlarımın dükkânlarında çalışmasını istiyorum.

Pınar Kuriş
Burgan Bank Perakende Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı

İlk paramı ilkokulda her hafta Pazar günleri evdeki tüm ayakkabıları boyarak kazanmaya başladım. Gerçek anlamda ilk paramı ise üniversite birinci sınıfta gazeteye ilan vererek bulduğum özel derslerle kazandım. Kazandığım ilk parayı biriktirip bankaya mevduat olarak yatırdım. Ailem sayesinde her zaman paranın önemi, tasarruf ve paranın yönetimi konusunda
bilinçliydim. Hiç bir zaman o ay kazandığımdan fazlasını harcamadım ve her ay birikimlerimi arttırdım.


Gülru Atak
Citibank A.Ş. Global İşlem Bankacılığı Grup Başkanı

Üniversite birinci sınıfta ilk ve ortaokul öğrencilerine matematik ve İngilizce dersleri vermeye başlamıştım. İlk öğrencim uzaktan bir akrabamızın kızıydı, ders ücretini aylık olarak alıyordum. İlk maaşımı aldıktan sonra anneme bir ayakkabı, kendime bir hırka almıştım. Kendi kazancımla sevdiklerime hediye vermek, kendim için bir şey almak çok güzeldi. O zamanlar cep telefonları ve aboneliği bugünlere göre çok daha pahalıydı. Paramı biriktirip kendime ikinci el bir cep telefonu ve telefon hattı satın almıştım. Bugün hatırladığımda hala gülümsüyorum ve kendimle gurur duyuyorum.

Ayşenur Hıçkıran
DenizBank Ödeme Sistemleri ve Şube Dışı Kanallar Grubu Genel Müdür Yardımcısı

İlk paramı kazandığımda ilkokuldaydım. Bir grup arkadaşımla birlikte yaz tatillerinde evde kullanılmayan ya da az kullandığım ama kolayca vazgeçebileceğim eşyaları, kapımızın önünde küçük bir sergi açarak satardık. Kazandığımız parayla da istediğimiz şeyleri alırdık. Benim çocukluğumda bütçeyi yani cep harçlığını yönetmek önemliydi. Ayrıca her birimizin kumbarası vardı ve para biriktirirdik. Kumbara ağırlaştıkça, keyfimiz artardı. O yıllarda harcamak yerine biriktirmek daha çok teşvik edilirdi.

İsmail Hakkı İmamoğlu
Halkbank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı

Kazandığım ilk parayı tabi ki hatırlıyorum, devlet memurluğundan aldığım 2,5 aylık toplu paraydı. Elime geçer geçmez dörtte biriyle hemen bankada ilk vadeli hesabımı açmış, kalanını ihtiyaçlarım için kullanmıştım. Bütçe yönetimi ve birikim bilincim tam olmasa da, aileden gelen bir tasarruf bilinci vardı. Büyüklerimiz bize sürekli tasarruflu, tutumlu olmamızı söylerdi. Bu bende tasarruf etme, tutumlu olma, ihtiyacın kadar harcama yapma, israftan kaçınma bilincini oluşturmuştu. Bu güne kadar buna dikkat ettim ve bunu bir yaşam alışkanlığı haline getirdim. Gençlere kazandıkları paranın bir bölümünü mutlaka yok kabul ederek birikime ayırmalarını öneriyorum.

Taylan Turan
HSBC Bireysel Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı

Üniversite döneminde yaptığım stajlarda kazandığım kısa dönemli maaşları bir kenara bırakırsam, ilk düzenli kazancım üniversiteden mezun olduktan sonra başladığım ilk işimle birlikte oldu. İlk maaşımla, annemi ve babamı güzel bir restoranda yemeğe götürdüğümü çok net hatırlıyorum. O dönemlerde uzun vadeli birikim yapma bilincim henüz oluşmamıştı. Daha çok kısa vadeli hedefler çerçevesinde birikim yapsam da genel olarak tüketime eğilimliydim. İlk uzun vadeli birikimime yurt dışı kariyerimle birlikte başladım. Bu da ilk işime başladıktan yaklaşık 4 yıl sonraydı.

Erdoğan Yılmaz
ING Bank KOBİ Bankacılığı ve Ödeme Sistemlerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı

İlk paramı kazandığımda 12-13 yaşlarındaydım. Mahallemizdeki manav bir gün büyük miktarda karpuz getirdi. Bir arkadaşımla birlikte karpuzların bir kısmını el arabasıyla diğer mahallelere satmayı önerdik. Bir gün boyunca karpuz satarak kazandığımız paranın bana düşen kısmıyla bol miktarda dondurma, kola, bisküvi ve sarı - kırmızı bir futbol topu aldım. Kazandığım parayı yönetecek bilgi ve bilinç sahibi değildim, “param olursa ne yaparım” içgüdüsüyle hareket etmiştim. Profesyonel hayata atıldıktan sonra, ihtiyaçların gelire göre önceliklendirilmesi ve geleceği planlama bilinciyle bütçe yönetimi bir davranış refleksine dönüştü. ING Bank olarak çocuklarda bu refleksi geliştirmek amacıyla yürüttüğümüz “Turuncu Damla” projesini çok anlamlı buluyorum. Bugüne kadar 9 ilde, 123 okulda, 255 öğretmene ve 10 binden fazla öğrenciye ulaşan Turuncu Damla içeriği ve modeliyle pek çok ilke sahip. Gururla söylemeliyim ki programımız OECD, CYFI gibi uluslararası kurumların gündeminde
yer alıyor.

Semih Alşar
Türkiye Finans Bireysel Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı

İlk paramı lise yıllarında satış elemanlığı yaptığım dönemde kazandım; düzenli bir gelirim yoktu. Satış primi üzerinden gelir elde ediyordum. Üniversite eğitimimin ilk yılında düzenli gelir elde etmeye başladım. İktisat eğitimi aldığımdan ve aynı zamanda sınırlı imkanlara sahip bir ailenin mensubu olduğumdan ilk maaşımı aldığımda bütçe yapmaya başladım. Kazancımın bir kısmıyla aileme destek olurken, bir kısmını günlük harcamalarıma ayırmıştım. İlk aydan itibaren tasarruf edeceğim parayı ayırmaya gayret ettim. O zamandan bu yana her ay, bazı
aylarda çok sembolik de olsa muhakkak kenara ayırdığım bir tasarrufum oldu. Bu disiplini hiç bozmamaya çalıştım.

Nazan Somer Özelgin
Yapı Kredi Perakende Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı ve İcra Kurulu Üyesi, Visa Europe Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Üst Kurulu Başkanı

17 yaşında babamın Amerikalı bir misafirinin eşine İstanbul’un tarihi ve turistik yerlerini günlüğü 100 dolardan 3 gün gezdirip toplam 300 dolar kazandım. Bizim ailemizde, babam bankacı olduğu için, birikim alışkanlığı edinmek önemli bir konuydu. Bu para benim adıma bir banka hesabına yatırılarak değerlendirilirdi. Aileden gelen bu yönlendirmenin de etkisiyle profesyonel iş yaşamıma başladığım günden itibaren her ay kazandığım paranın küçük de olsa bir kısmını biriktirmeye hep özen gösterdim. Bu alışkanlığım hala devam ediyor.


Onur Genç
Garanti Ödeme Sistemleri Genel Müdürü

İlk kazandığım para, dedemin dükkânında haftada bir gün çalışma karşılığında aldığım harçlıklardı. Sanıyorum 10-11 yaşlarındaydım. Bütün sene boyunca kazandığım paraları biriktirmiş ve bir Commodore 64 bilgisayar almıştım. Biriktirme alışkanlığım o yaşlarda vardı, ama bunu tamamen tüketime yönelik bir amaç için yapmıştım. Bütçe yönetiminden anladığım ise bir şeye sahip olmak istiyorsam para biriktirmem gerektiğiydi. Tasarrufa yönelik biriktirmeyi ise zaman içinde öğrendim. Şimdi, işim gereği tasarrufun ve birikimleri değerlendirmenin önemini çok iyi biliyor, her fırsatta herkese anlatıyorum. Çocuklarıma da bu bilinci aşılıyorum.

Gökhan Mendi
TEB Bireysel ve Özel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı

İlkokul döneminde büyüklerden aldığım bayram harçlıklarıyla ilk kez para sahibi olmuştum. Biriktirdiğim harçlıklarla tuttuğum takımın formasını aldım ve formayı hala saklıyorum. İstediğimizi alabilmek için kazandığımız ilk paraları ufak da olsa biriktirerek, tasarrufun ilk adımlarını erken yaşta atmış oluyoruz. Türk Ekonomi Bankası (TEB) olarak, tasarruf bilincinin erken yaşlarda ve toplumun en küçük çekirdeği olan aile içerisinde edinilmesi gerektiğine inanıyoruz. ‘Ekonomi ailede başlar’ düşüncesiyle toplumun finansal okuryazarlık düzeyini yükseltmek ve tasarruf bilincini geliştirmek amacıyla TEB Aile Akademisi’ni hayata geçirdik. Bireylerin doğru kararlar alabilmesine destek olmak üzere kurduğumuz TEB Aile Akademisi ile aile bireylerine ev ekonomisini öğretiyor, çocuklara özel hazırladığımız içeriklerle erken yaşta tasarruf bilinci oluşturmayı hedefliyoruz. Böylece, finansal bilinci yüksek, tasarruf alışkanlığı edinmiş nesiller oluşmasına katkı sağlamayı amaçlıyoruz.

Meriç Kaytancı
VakıfBank Ödeme Sistemleri Başkanı

Bankacılığa başladığımda ilk maaşımın yaklaşık yarısıyla yatırım amaçlı hisse senedi almış, hatta hisseleri satarken biraz da kâr etmiştim. O yıllarda belirli tutarın üzerindeki giderlerimi mutlaka bir yere yazar, kredi kartı ekstrelerimi dikkatle inceler ve harcamalarımı kontrol altında tutmaya çalışırdım. İsteklerimden beni en çok mutlu edebilecek olanları belirler ve gerçekleştirmek için hızla çalışırdım. Gelecek için birikim yapabilmek adına maaşımdan artan tutarları yatırım fonunda değerlendirirdim. Birikim yapmak sürekli çaba ister ve mutlaka ulaşılabilir hedeflerimizin olması gerekir. Gençlere önerim; gelirlerinden öncelikle biriktirecekleri parayı bir kenara ayırmaları, sonrasında kalan tutarı harcamalarıdır. Birikimlerini gelir getirecek yatırım ürünleri kullanarak değerlendirmeli, motivasyonlarını sürekli yüksek tutmalıdırlar. Uzun vadeli düşünen gençlerimiz bireysel emeklilik ürünlerini de mutlaka değerlendirmelidir.

Osman Tanaçan
Ziraat Bankası Ödeme Sistemleri Grup Başkanı

Visa Europe öncülüğündeki ‘’Paramı Yönetebiliyorum’’ projesinin 2009 yılından bugüne binlerce gence ulaşmış olmasından büyükmemnuniyet duyuyorum. Bütçe yapma kültürüne sahip, harcamalarını takip eden, tasarruf ve birikimin faydalarını bilen ve uygulayan gençlerimizin sayısının artmasının ülkemizin ekonomik geleceğinde çok olumlu etkileri olacağını düşünüyorum. Global ekonomide daha da güçlü bir Türkiye için, bireysel finansal bilinç düzeyimizin yükselmesine duyulan ihtiyacın giderilmesindeki katkılarından dolayı bu projeye destek veren tüm paydaşlara içtenlikle teşekkür ediyorum. Günümüzde gençlerin kolaylıkla ulaştığı, elde ettiği ürünler, 80 ve 90’larda bizler için bir hayal olabiliyordu. Lise yıllarımda bir yaz tatilinde iki ay süresince bir avukatlık bürosunda çalışarak ve haftalıklarımı biriktirerek benim için hayal olan bir spor ayakkabısını ilk kazandığım parayla almanın mutluluğu unutamıyorum.

Murat Atalay
İş Bankası Bireysel Bankacılık Pazarlama Müdürü

Kendi emeğimle ilk paramı kazandığım günleri çok net hatırlıyorum. Üniversite yıllarıydı. İstatistik Bölümü’nde okurken aynı zamanda uzmanlık alanımla ilgili olarak kamu kurum, belediyeler ve özel sektörün çeşitli pazar araştırmalarında görev aldım. Eş zamanlı olarak yayın şirketlerinin kitap pazarlama faaliyetlerinde bulundum. İlk kazandığım parayla aklıma ilk gelen şey kendimi ödüllendirmekti. Üniversite hayatım boyunca kazandıklarımı kendi ihtiyaçlarımı karşılamak amacıyla kullandım. Kıyafet, okul harcamaları, sosyal etkinlikler, tatil gibi ihtiyaçlarımı kendim karşılamaya çalıştım. Bu şekilde bir anlamda aile bütçesine katkı sağlayıp, ailemin tasarruflarına katkıda bulunmuş oldum. Ailemin, daha küçük yaşlarda beni İş Bankası Kumbarası’yla tanıştırması, birikime, tasarrufa teşvik etmesi, paramı yönetebilme konusunda çok genç yaşlarda yaşadığım en büyük deneyim oldu.

Erkin Aydın
Finansbank Bireysel Bankacılık ve Ödeme Sistemleri Genel Müdür Yardımcısı

Lise 1’in yaz aylarında komşumuzun şirketinde çalışmaya başladığımda ilk maaşımı kazanmıştım. O güne dek ailemin desteğiyle okuyan birisi olarak bu para fazladan elime geçen, hemen harcanması gereken bir “ikramiye” gibi gelmişti. Yakın arkadaşlarımla birlikte en sevdiğimiz yere giderek kutlamıştık kazandığım ilk paramı. Bu dönemde finansal bilinç konusunda birikimli birisi değildim, daha doğrusu buna ihtiyacım olmamıştı. Fakat özellikle üniversiteden mezun olduktan sonra Amerika’da kendi başıma çalışıp yaşamaya başladığımda bütçeyi idare etmenin aslında hayatımdaki pek çok parametreyi aynı anda idare etmek olduğu bilincine vardım. Kendi tecrübelerimle zamanla bütçe yönetimi ve birikim bilinci oluşarak finansal sorumluluklarımın çizgilerini belirledim. Finansal okuryazarlık kavramı bu süreçte kendi kendime edindiğim bir katma değer oldu.

3 Bin Yıllık Meselemiz
Prof. Dr. Kerem Alkin
Ekonomist

İnsanoğlu, altın ve gümüş para kullanımının yaygınlık kazanmasına bağlı olarak, tasarruf kavramı ve bugün bankacılık sisteminin temellerini oluşturan işlemlerle aslında M.Ö.1000’li yıllardan itibaren tanıştı. Bu noktada açıkça söyleyebiliriz ki para biriktirmek ve tasarruf kavramları uygarlık tarihinde neredeyse 3 bin yıldan beri bizimle. Birikim ve tasarruf kavramlarının birer yaşam pratiği olarak uygarlık tarihinde bu denli eski bir maziye sahip olmasının önemli bir nedeni dünyada sınırlı kaynakların bulunması ve refahın bu sınırlı kaynakların etkin yönetimi ile sağlanabilecek olmasından kaynaklanıyor. Fakat halen tam anlamıyla etkin yönetim sağlanamadığı için dünya tarihi 3 bin yıldır ekonomik krizlerle sahne olmaktan da geri kalmıyor. Ülke ekonomisindeki tasarruf ve birikimlerin etkin bir sistem paralelinde ilerlemesi, hiç şüphesiz ki bireysel bütçe yönetimini iyi öğrenmekten geçiyor, bunun için de her bireyin temel finansal okuryazarlık seviyesine sahip olması ve eline geçen parayı nerede nasıl kullanacağına dair önceliklerini bu bilinçle belirlemesi gerekiyor.

2008 yılında ABD’de patlak veren ekonomik kriz bu nedensonuç ilişkisinin önemli bir göstergesi. Fransız akademisyen Thomas Piketty'in Capital adlı eserinde yer alan tespitlere göre, ABD hane halkının en zengin yüzde 1'ini oluşturan kesimin yaşam standardı 2000-2008 arası yüzde 40'a yakın bir sıçrama gösterirken, esas nüfusu oluşturan orta gelir düzeyindeki kesimin yaşam standardındaki artış neredeyse sıfıra yakın. Bu nedenle, ABD hane halkı, daha iyi yaşam standardı, daha iyi bir araba ve daha bir ev sahibi olmak için, 15 trilyon doları aşan bir kredi borcu altına girince, kriz patlak veriyor. Bu örnekten yola çıkarak, bir ulusal ekonomide, hane halkları doğru bir bütçe modelini bireysel ve aile bazında oluşturamadıklarında, 5 ile 10 yıl arası bir dönem sonucunda makroekonomiye ağır bir kriz olarak dönebildiğini görüyoruz.

Diğer taraftan, finansal okuryazarlığın ve bütçe yönetiminin öneminin yansımalarını global ekonomideki diğer örneklerden de izlemek mümkün. Bugün dünya ekonomisinde öne çıkan gelişmiş ve Çin, Güney Kore gibi gelişmekte olan ekonomilerin, tasarruf açığı sorunlarını aşmış, ciddi tasarruf stoku olan ülkeler olduklarına şahit oluyoruz. Bu iki tabloya baktığımızda,
Türkiye ekonomisinin gelecekte daha iddialı bir ekonomi olması adına, mutlaka, tasarruf açığı
sorununu aşması gerekiyor. Bu da Onuncu Kalkınma Planı’nda da yer bulduğu gibi, finansal okuryazarlıkla desteklenerek mümkün olabilecek.

Başarılı ve etkin bir kaynak yönetimi için ekonomik hedeflerin belirlenmesi temel koşul olarak karşımıza çıkıyor. Konuştuğumuz konu İster bireyin cebi için olsun ister ulusal ekonomi olsun, hedefler doğrultusunda ihtiyaçları sıralamak ve öncelikle tasarruf edilecek miktarı ayırarak, kalan kaynak üzerinden öncelikleri belirleyerek satın alma davranışını kontrol etmek hayati önem taşıyor. Sınırlı kaynakların etkin yönetiminin hem bireyin bütçesine hem ulusal ekonomiye katkıları göz önüne alındığında, bireyden başlayarak toplumsal bir davranışa dönüşen bütçe yönetimi konusuna hassasiyetle eğilmek büyük önem taşıyor.


Bir Hikâyem Var Çocuklar

Paramı Yönetebiliyorum eğitimlerinden geçen gençler denk bütçe sayesinde önce borçlarından kurtuluyor, sonra birikim yapmaya başlıyor.

İşte Türkiye’nin her köşesinden finansal okuryazarlık konusunda başarı öyküleri Paramı Yönetebiliyorum’ projesi Romanya, Bulgaristan ve İsrail’in ardından İspanya ve Çek Cumhuriyeti tarafından da ilgiyle karşılandı. Visa Europe Güneydoğu Avrupa Genel Müdürü Berna Ülman projenin başka ülkeler için nasıl bir model oluşturduğunu anlatıyor.

Emrah Yıldız,
Eğitmen, Kayseri

Ben Süleyman Demirel Üniversitesi 1’inci sınıf öğrencisiyim, aslen Kayseriliyim. Üniversiteyi kazandığımda bir kredi kartı alarak kendi ekonomik özgürlüğünü kazanacağını ve bütün işlerini kredi kartıyla halledeceğini düşünen klasik bir öğrenciydim. Böylece hiç geri ödemeyecekmişim gibi harcamalar yapmaya başladım. Ta ki bir alışverişimde “yetersiz bakiye” sözünü duyana kadar... Borç ödeme vakti gelmişti. Ama nasıl? Ben para biriktiremem ki. Derken Paramı Yönetebiliyorum Eğitmen Eğitimi’nin Isparta’da yapılacağını duydum. Küçük bir araştırmadan sonra hemen başvuru yaptım ve kabul edildim. Burada gerçekleşen 5 günlük eğitimde o kadar yararlı bilgiler aldım ki... Şimdi borcunu ödemiş, birikim yapmaya başlamış bir öğrenci oldum. Hem paramı yönetebiliyor hem de bunun eğitimini veriyorum. Proje sahiplerine minnettarım.

Sevdanur Poslu,
Master Eğitmen, Eskişehir

Paramı Yönetebiliyorum eğitimini aldıktan sonra toplantı salonundan çıkarken hayallerimi hedeflere dönüştürmeye başlamıştım bile. Öncelikle harcamalarımı kontrol altına alarak bütçe
yapmaya başladım. Hazırladığım bütçelerde birikim başlığını en başa yerleştirdim. Çünkü proje bana, hedeflerime ulaşmak için harcamalardan önce birikimlerimi planlamayı öğretti. Yakın hedeflerim arasında yer alan Karadeniz Turu’nu bu yaz tatilinde gerçekleştirmeyi planlıyorum ve bunun için şu anda birikim yapmaya devam ediyorum. Birikim yaptıkça özgürlüğüme, hayallerime bir adım daha yaklaştığımı hissediyorum ve bu bana inanılmaz mutluluk veriyor.

Sercan Demirören,
Master Eğitmen, Burdur

Eğitime katılmadan önce 5 yıldır memur olan bir katılımcı, her ay aldığı maaşını komple harcadığını belirtmişti. Eğitimde edindiği farkındalıkla çeyiz parası biriktirmeye başladığını, çeyiz ve düğün bütçesini yaparak, düğününü borçlanmadan organize etmeyi hedeflediğini söyledi. Paramı Yönetebiliyorum eğitimlerinin hedefini belirlemesi ve bu hedefe ulaşması için yol göstermesinde sağladığı katkı dolayısıyla beni de düğününe davet etti.

Gülnur Poslu,
Katılımcı, Eskişehir

Paramı Yönetebiliyorum eğitimiyle ilk defa ablamın eğitimine yardım etmek için gittiğimde
tanıştım. Aslında tek görevim aralarda kuru pasta ve içecek ikram etmekken kendimi bütçe planlama etkinliğinin içinde buldum. Ablamla beraber yaklaşık iki üç eğitime daha katıldım.
Yaşım gereği hala babamın verdiği haftalık harçlıkla idare ediyorum. Ama bu, para biriktiremeyeceğim ve hayallerimi gerçekleştiremeyeceğim anlamına gelmiyor. Harçlığımı aldığımda önce bu hafta kumbarama ne kadar para ayırmalıyım diye düşünüyorum.
Böylece hayal kutumda paralarımı biriktiriyorum. Ve ileride en sevdiğim müzik grubunun konserine gideceğim! Hayal etmek bedava ama gerçekleştirmek birikimden geçiyor.

Nevin Nur Ceylan,
Katılımcı, Eskişehir

Hayatım boyunca birikim yapmaya çalışıyordum ama bir türlü başaramıyordum. Paramı Yönetebiliyorum eğitimi sayesinde yaptığım gereksiz harcamalarımın farkına vardım. Projenin benim açımdan en önemli kazanımı doğru bütçe yapmayı öğretmesi oldu. Doğru bir planlama ile bir sonraki ay hedefim için para biriktirmek çok kolay bir hale geldi. Hatta yaptığım birikimlerle, sahip olmak istediğim tableti aldım. Hayallerim için birikim yapmaya devam ediyorum.

Hasan Cıbır,
Master Eğitmen, Yozgat

Paramı Yönetebiliyorum projesi ile tanıştığım gün finansal alanda hayatımın dönüm noktasıdır diyebilirim. O günden sonra, bütçe ve finansal hedeflerim için bilinçli birikim yapabilmeye başladım. Para yönetiminin hayat yönetimi olduğunu çok iyi anladım. Ertelediğim bireysel emekliliğimi çok erkene aldım ve küçük kardeşimin eğitim giderleri için şimdiden birikim yapıyoruz. Gereksiz harcamalarımı kısarak zorlanmadan dizüstü bilgisayar almak için gerekli parayı 6 ay gibi kısa bir sürede biriktirdim. Bu projede sadece maddi değil manevi birçok konuda da başarılar kazandım. İyi ki varsın 'Paramı Yönetebiliyorum!

Nesrin Çoldur,
Eğitmen, Isparta

Üniversitede öğrenci olup harcama yapmamak mümkün mü? Fakat bu kadar gereksiz harcamayı nasıl yapabilmişim, oturup bir düşündüm. Paramı Yönetebiliyorum ile tanıştığımda iki kredi kartımı da bilinçsizce kullanıp bütçemin çok üzerine çıkmıştım. Bütçe yapmayı öğrendiğimde param üzerinde söz sahibi oldum, artık gelirim harcamalarımdan daha fazla ve ihtiyaçlarımla isteklerimin öncelik sıralamasını doğru bir şekilde yapabiliyorum. Teşekkürler Paramı Yönetebiliyorum ailesi, ben artık paramı yönetebiliyorum!

Özge Akdemir,
Eğitmen, Kayseri

Paramı Yönetebiliyorum eğitiminden sonra yaptığım ilk şey gelir giderlerimi yazmak ve sabit
bütçemi ortaya çıkarmak oldu. Bu da, ulaşım, yemek, iletişim ve borcumdan geriye kalan miktarı ve aylık nakit giderimi görmemi sağladı. Bir öğrenci olarak, okul içinde yemek, çay-kahve ve fotokopi için gereğinden fazla harcama yaptığımı fark ettim. Okul için aylık yemek ve
kahve bütçesi ayırdım. Bir kumbara yaptım kendime ve gün sonunda cüzdanımdaki bozuk paraları kumbarama atmaya başladım. Paramı Yönetebiliyorum ailesine kısa bir süre önce katıldım, artık para harcama konusunda çok daha dikkatliyim.

Turan Cem Koç,
Katılımcı, İstanbul

Lise dönemimde para biriktirmeye başladım. İhtiyacım olduğundan değildi ama ne zaman elime para geçse ve çok önemli bir harcama yapmayacaksam bir köşeye koyar saklardım. “Ne olur ne olmaz” parası demiştim buna. Daha sonra “Paramı Yönetebiliyorum” projesini duydum ve eğitimlere katıldım, kendimi bu konuda geliştirdim ve finansal kararlarımı daha verimli vermeye başladım. Ufak ufak hedefler koydum kendime ve bunlara ulaşmak için birikim yapmaya devam ettim. Etrafımdakilere de mutlaka bu eğitimi alıp paralarını yönetme konusunda dikkat etmeleri gerektiğini söyledim. Paramı yönetme konusunda bilinçlendiğim için çok mutluyum ve her zaman faydasını görüyorum. Gençlere paralarını erken dönemlerde yönetebilmeyi öğretmenin, onların ve ülkemizin geleceğine yapılabilecek en iyi yatırım olduğuna inandığım için projenin istikrarlı bir şekilde devam etmesini diliyorum.

İlk Paramı Futboldan Kazandım ve Yine Futbol için Biriktirdim

Arsenal FC’nin 29 yaşındaki başarılı forveti Lukas Podolski’ye Paramı Yönetebiliyorum’u anlattık ve bütçe yapmak üzerine görüşlerini aldık.

İlk paranızı nasıl kazandınız ve bu parayı nasıl değerlendirdiniz?
Çocukluğumdan beri en büyük tutkum olan futbol aynı zamanda bana ilk paramı da kazandırdı.

Babam bana çocukken her attığım gol için 1 Mark verirdi, ben de o paraları biriktirip kendime
futbol topu alırdım. Yani futbol üzerinden kazandığım parayı yine futbol için harcıyordum.

Bütçe yapmayı ne zaman ve nasıl öğrendiniz? Sizi kim yönlendirdi?
Bütçe yapmayı da çocuk yaşta öğrendim. Babamdan aldığım paraları futbol topunu alana kadar asla harcamazdım. Bu konuda aslında bana her zaman paramı dikkatli kullanmamı öğütleyen babamın da etkisi çok büyük oldu. Onun tavsiyeleri doğrultusunda, almak istediğim şeyi alabilmek için para biriktirmeyi öğrendim.

Bütçe yaparken nelere dikkat edersiniz?
Bütçe yaparken kesinlikle mantıkla hareket ederim. İnsanın parasını harcamak isteyeceği
birçok alan olabilir ve bu istekler genellikle hisleri doğrultusunda belirlenir. Oysa önemli olan
mantık çerçevesinde ihtiyaçları belirlemek ve hisleri bu işin içine dahil etmeden bütçeyi planlamaktır. Bir ürün alırken de bir yatırım yaparken de maddi yönden kişiyi zorlamayacak
seçimler yapılmalıdır.

Kişisel birikimlerinizi nasıl değerlendirmeyi tercih ediyorsunuz?
Çocukluğumdan beri gelen birikim alışkanlığım sebebiyle, birikimlerimi değerlendirirken de çok dikkatli hareket ediyorum. Riskli yatırımlar yapmaktan her zaman kaçınırım. Örneğin, kısa zamanda çok kâr vaat eden yatırımları tercih etmem. Uzun vadeli yatırımların daha sağlıklı olduğuna inanırım ve birikimlerimi bu yönde değerlendirmeyi seçerim. Uzun vadeli yatırımların yanı sıra konut yatırımı da bana mantıklı gelen bir diğer yatırım türü.

Gençlere kontrollü harcama ve bütçe yapma konusunda tavsiyeleriniz nelerdir?
Gençlere paralarını dikkatli harcamalarını tavsiye ederim. Ben hayatım boyunca bunun çok faydasını gördüm. Başta da belirttiğim gibi bir ürünü satın almak istediklerinde hislerine kapılmadan karar vermelerini öneriyorum. Öncelikle, o ürüne gerçekten ihtiyaçları olup olmadığını ve alacakları ürünün onların hangi ihtiyacını gerçekten karşılayacağını iyi belirlemeleri gerekiyor. Bunun yanı sıra kesinlikle bütçelerine uyan harcamalar yapmalarını öneririm. Hayatta ne zaman ne yaşayacağımız hiç belli olmaz, her an zor günlerle karşılaşabiliriz. Bu nedenle de kenarda hep zor zamanlar için para bulundurmalarını tavsiye ederim.

_İlandır