New York New York

Doğan ULUÇ

ASTİ perde indirdi

Konuk dostlarımız yaşını, başını almış kişiler. Hafif müzikli bir akşam yemeği istediklerinde aklımıza ilk 'Asti' geliyor. Rezervasyon numarasını çeviriyorum. Ses bandından ''Sürekli kapalıyız. Bugüne kadar gösterdiğiniz ilgiye teşekkür ederiz.'' diye mesaj geliyor. İnanmakta zorlanıyorum.

Ertesi sabah işe giderken Asti'ye uğramak üzere güzergahımı değiştiriyorum. Kapısı önünde dev bir kamyon, işçiler mutfak malzemesi, araç-gereçleri taşıyorlar. Zaman zaman geldiğimiz lokantanın 'Elveda' diyen görünümü nostaljik duygularımızı kamçılıyor.

Asti beton duvarlı, sönük görünümlü dış cephesiyle depoyu andıran bir İtalyan lokantası. Ama eski Beyoğlu'nun Abdullah'ı, Moda'nın Todori'si, Kumkapı'nın Kör Agop’u, Yeşilköy'ün Bulgar'ı gibi müdavimleri arasında efsaneleşmiş bir New York restoranı. Sadece bu kentte değil Amerika'da eşi, benzeri olmadığı muhakkak.

Greenwich Village'de tarihi tesis olarak kayda geçen 75 yıllık Asti, lokanta olmanın ötesinde sahnesi, dekoru, barı, masa-iskemleleriyle içiçe bir opera salonu. Tipik İtalyan meze ve yemekleri gurme yazarları gözünde vasat düzeyde. Müşterilerin büyük çoğunluğu ise Asti'ye yemekten ziyade müzik için geliyorlar. Kapıdan girildiğinde kulağa çarpan opera aryaları gecenin ileri saatlerine kadar hiç kesilmeden devam ediyor. Garsonu, komisi, barmenleri ve sahipleri sürekli olarak opera şarkıları söylüyorlar.

Emekliye ayrılmış tenorlar Turandot'tan ''Nessun Dorma'', Rigoletto'dan ''La Donna e Mobile'', Man of La Mancha'dan ''Impossible Dream'', Carmen'den ''The Toreador Song'' gibi popüler aryaları yorumlarken masalara servis yapan garsonlar ellerinde yemek tabaklarıyla sesle eşlik ediyorlar. Genç garsonlar müzik okullarında öğrenci.

Arkadan popüler İtalyan şarkıları 'Volare', 'Arrivederci, Roma,', 'O Sole Mio' geliyor. Bu kez aryalara ses gücü yetmeyen müşteriler ayağa kalkıp beyaz peçeteleri sallayıp koroya katılıyorlar.

Yaşlı New York sosyetesi, tiyatro ve opera sanatçılarının uğrağı Asti'nin duvarları müzeyi andırıyor. Opera aleminin ünlü sanatçıları Arturo Toscanini, Joan Sutherland, Mario Lanza, Luciano Pavarotti, Andrea Bocelli, Lauritz Melchior'un imzalı resimleri yanısıra aralarında Enrico Caruso olmak üzere gelmiş-geçmiş en büyük opera yıldızlarının sararmaya yüz tutmuş fotoğrafları, afişleri çerçeveler içinde. Sokağa bakan pencerede aktör Tom Hanks'ın 'Big' filmi çekiminde garsonlarla şarkı söylerken resmi var. New York'un eski Metropolitan Opera House salonundan alınmış dört koltuk ise bir masa etrafında önemli ziyaretçiler için rezerve tutuluyor.

Asti'nin kurucusu geçen yüzyıl başında İtalya'dan Amerika'ya göçeden Adolph Mariani. Amerikan başkanlarından Chester A. Arthur'un yaşadığı evi 1925'de satın alarak lokantaya çeviren baba Mariani, köpüklü şarap üreten doğduğu kent Asti'yle adlandırmış. Müzik aşığı İtalyanı içki- yemeği opera aryalarıyla menüye koymuş. Lokantanın daimi tenorlarından Rinaldo Toglia '' Patron geçen hafta dükkanı kapatıyoruz'' dediğinde şok olduk. Birbirimize sarılıp ağlaştık. Oysa en durgun günlerde dahi boş masa olmadığı için müşterileri geri çevirirdik.'' diyerek oğul Augie Mariani'nin Asti'ye niye kepenk indirdiğini bilmediğini söylüyor.

Hoş, neşeli geceler geçirmiştik eş, dostlarla birlikte. İstanbul'dan gelen Reklam Grup Başkanı Ayşe Sözeri Cemal bol arya, İtalyan halk şarkılarıyla süslü bir Asti gecesinde tenorlar Verdi'nin 'İl Travatore'sini seslendirirken diğer müziksever müşterilerle birlikte vestiyerden verilen pelerin ve uzun külahı giyerek ünlü oyunun gösteri kısmına katılmıştı.

Ama artık yemek, içki, opera ve eğlenceyle bütünlemiş bu tarihi kurum yok. Asti kepenk değil perde indirdi.