Zeytin Ağacı Nedir, Nerede Ve Nasıl Yetişir? Zeytin Ağacı Özellikleri, Bakımı Ve Faydaları Hakkında Bilgi
Güncelleme Tarihi:
Zeytin ağacı, Akdeniz iklimine ait olan ve doğada doğal olarak yetişebilen bir ağaç türüdür. Kıvrımlı ve oldukça geniş bir gövde yapısına sahip olan zeytin ağacının yetiştirilmesi zahmetlidir. Peki, Zeytin ağacı nedir, nerede ve nasıl yetişir? Zeytin ağacı özellikleri, bakımı ve faydaları hakkında bilgiler nelerdir? İşte detaylar.
Zeytin ağacının bilinen birçok faydası bulunmaktadır. Yetiştirilme olarak diğer ağaç türlerine göre oldukça zahmetlidir ve farklıdır. Mitolojide zeytin ağacına ölümsüz ağaç adı verilmiştir.
Zeytin Ağacı Nedir? Zeytin Ağacı Hakkında Bilgi
Zeytingiller familyasına ait ve yaklaşık 100 yıla kadar yaşayabilen uzun ömürlü bir bitkidir. İçerisinde yüksek miktarda barındırmış olduğu mineraller ve vitaminlerin sayesinde şifa kaynağıdır.
Zeytin ağacının tarihi günümüzden yaklaşık 8000 yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Tarihi gelişim içerisinde birçok efsaneye kaynak olmuştur. Eski uygarlıkların yazıtlarında ve tüm kutsal kitaplarda adı geçmekte olan bir bitkidir. En kötü toprak koşullarında bile yaşayabilen zeytin ağacı ülkemizin pek çok bölgesinde yetiştirilmektedir.
Zeytin Ağacı Latince İsmi
Zeytin ağacının bilimsel adı Olea europaea'dır.
Zeytin Ağacı Özellikleri
l Zeytin ağacının yapraklarının üst yüzü koyu renk, alt yüzü ise genellikle gümüş renge sahiptir.
l Ağacın gövdesi ortalama olarak 50 ile 55 santimetre arasındadır. Zeytin ağacının gövdesi darbelere ve çürümelere karşı oldukça dirençlidir.
l Oldukça uzun bir ömre sahiptir.
l Zeytin ağacının boyu ortalama 3 ile 10 metre arasında değişkenlik göstermektedir.
l 1 yıl fazla yağ verirken ertesi yıl daha az miktarda yağ verir.
l Adaptasyon yeteneği de oldukça yüksektir.
Zeytin Ağacı Ne Zaman Dikilir?
Zeytin ağacının fidanının dikilmesi için Ekim ya da Mart ayları beklenmelidir. Bu aylarda ekilen zeytin ağaçlarından daha çok verim elde edilebilmektedir.
Zeytin Ağacı Nerede Yetişir?
Ülkemizde genellikle Marmara Bölgesi'nde yetişmekte olan zeytin ağacı Balıkesir, Hatay, Manisa, Mersin, Adana gibi bölgelerde de yetiştirilmeye başlanmıştır. Zeytin yetiştiriciliğinin farklı bölgelere yayılması zeytin bitkisinin kullanım alanlarının genişlemesini sağlamıştır.
Zeytinyağı eldesi için üretilen zeytinler arasında en başta yer alan Ayvalık zeytinidir. Ayvalık zeytini Edremit Körfezi'nde ve Ayvalık'ta yetiştirilen bir üründür. Bunun yanı sıra Muğla, Aydın gibi şehirleri içerisinde barındıran Ege'de yetişen zeytinlerde zeytinyağı üretimlerinde oldukça önemli bir yere sahiptir.
Zeytin Ağacı Nasıl Yetiştirilir ve Budanır?
Zeytin ağacı genel olarak ılıman iklimleri sever. Yazları sıcak, kışları sert ve soğuk olan iklimlerde zeytin ağacı yetişir. Genelde 15 derece üstündeki güneş sıcaklığına sahip olan bölgelerde daha kolay yetişmektedir. Kökleri fazlası ile derinlere ulaşabildiği için verimsiz topraklarda dahi yetiştirilebilmektedir.
Genel olarak 250 mm yağış zeytin ağacından yetişebilmesi için yeterlidir. Yeterli miktarda yağış gerçekleşmiyorsa sulama yöntemi uygulanmalıdır. Zeytinyağı eldesinde ağacın dikili olduğu toprak da oldukça önemlidir. Toprağın verimliliği ve özellikle tasviye ve drenaj derecesi oldukça önemlidir.
Zeytin ağacının yaşam evresinde farklı devreler bulunur. Örneğin ürünsüz geçen bir yılda budama yapılmamalıdır ya da hiç budanmamalıdır. Ağaç verime yattığı zaman hafif budamalar gerçekleştirilmelidir. Zeytin ağacının yaşlılık dönemlerinde ise sert budamalar yapılarak ağacın gençleştirilmesi sağlanmalıdır.
Zeytin Ağacı Yaprak Döker mi?
Zeytin ağacı her mevsim yeşilliğini korur ve kış mevsimlerinde yapraklarını dökmez. Fakat yaprak dökmeyen bütün ağaçlar düzenli olarak yapraklarını yeniler. Bu da yapraklarının tümünün yavaş yavaş dökülmesi ve 6 ile 14 ay arasında yeniden üretilmesi anlamına gelmektedir.
Zeytin Ağacı Bakımı Nasıl Yapılır?
Kurak yaz dönemlerinde sulama yardımıyla daha verimli zeytinler elde edilebilmektedir. En önemli sulama yöntemi damlama sulamadır. Ağaçların korunabilmesi için bordo bulamacı uygulanması gerekmektedir. Bordo bulamacı ilaçlı ve kireçli sudur. Hasat aldıktan sonra ağaç diplerinin havalandırılabilmesi için çapalanmalıdır.
Zeytin Ağacı Faydaları Nelerdir?
l İçerisinde yüksek miktarda demir bulunmaktadır. Bu sebeple kansızlığa iyi gelmektedir.
l Kolesterolün düşürülmesine yardımcı olduğu için damar tıkanıklıkları ve kalp hastalıklarının önüne geçmektedir.
l Oldukça güçlü bir antioksidandır.
l Vücuttaki sağlıklı hücrelerin sayısını arttırır, kanserli olan hücrelerinde sayısını azaltır.
l Meme kanseri ve prostat kanserlerinin riskini en aza indirir.
l Stres oranın azaltılmasını sağlar ve bu sayede sinir hücrelerini korur.
Zeytin Ağacı Hastalıkları Neler?
Zeytin ağacının hastalıkları genel olarak mantarlar, virüsler ve bakterilerden kaynaklanmaktadır. Zeytin ağacının hastalıkları ise şunlardır:
l Verticillium Solgunluğu
l Kök Uru
l Zeytin Antraknoz
l Peacock Halkalı Leke Hastalığı
l Cercospora Yaprak Lekesi
l Zeytin Sineği (Dacus oleae)
Zeytin Ağacı Ne İşe Yarar ve Nerelerde Kullanılır? Zeytin Ağacı Kullanım Alanları
Zeytin ağacının öncelikli kullanımı mutfaktır. Diğer kullanım alanları ise şunlardır:
l Sağaltıcılık
l Zeytinyağı sabunu üretimi
l Yağlı pehlivan güreşleri
l Zeytinyağlı şampuan
l Maske
l Duş jeli
l Çoğu kozmetik ürünlerin üretimi