Yurt İçinde ve Yurt Dışında Emekli Olmak

"Emeklilik, kişinin hayat içerisindeki önemli değişim dönemlerinden biridir. Emekli olan kişi öncelikle gelir kaybına uğrayacak, bunun yanında sosyal rol ve yetkileri de değişecektir. Çalışma hayatının getirmiş olduğu birçok ayrıcalıktan faydalanan bireyler, emeklilik sürecine girdiklerinde boşalan vakitlerini ve azalan gelirlerini daha iyi değerlendirme çabasına girerler."

Emeklilik sürecine giren bireylerin emeklilik haklarını en iyi şekilde kullanabilmeleri, sosyal devletin önde gelen görevleri arasındadır. Söz konusu görevleri yerine getirmek amacıyla öncelikle tüm bireylere eşit kapsam ve kalitede sosyal güvenlik hizmeti verilen bir yapının oluşturulması için hazırlanan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile norm ve standart birliği sağlanmıştır. Emekliliğe ilişkin tüm haklar ve ödevler bu kanunla düzenlenmiştir. Yurt dışında çalışıp emekli olanlar veya Türkiye’de çalışıp yurt dışında emekli olanlar kanunun uyguladığı bir sistemden yararlanabilirler. Sistemin adı Borçlanma sistemidir.

Hem yurt dışından hem de Türkiye’den emekli sayılabilmek için aranan şartlar vardır. Bunlardan bir tanesi Türk vatandaşlığına sahip olmaktır. Ayrıca çifte vatandaşlıkları bulunanlarda bu haktan yararlanabilir. 18 yaşından büyük olan dönemler emeklilik için Türkiye’de saydırılabilir. Erkekler 18 yaşından büyük çalıştıkları süreleri ve 1 yıldan fazla olmayan işsizlik sürelerini borçlanarak Türkiye’de emekliliğe saydırabilirler. Kadınlar ise 18 yaşından sonra çalışsalar da çalışmasalar da yurt dışında geçirdikleri süreyi emeklilik için saydırabilirler.
Genel olarak yurt dışında çalışıp emekli olanları iki gruba ayrılabilir. Birincisi; Türkiye’de sigortası bulunup, sonradan yurt dışına gidip çalışanlar ya da ev hanımı olanlar. İkincisi; Türkiye’de hiçbir sigortası olmadan yurt dışına gidip çalışan ya da emekli olanlar. Her iki kesimde de bulunanlar da hem yurt dışından hem de Türkiye’den emekli olabilirler. Yurt dışında çalışan Türk vatandaşları bunun için yurt dışı borçlanması yapmalıdır.
Yurt dışı borçlandırması: yurt dışında geçirilen sürelerin Türkiye’de sigorta süresine sayılması için yapılan borçlanma türüdür. 3201 sayılı “Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun” ile yurt dışı borçlanmasına dair nitelikler belirlenmiştir. Bu nitelikler kapsamında Türk vatandaşları, yurt dışında geçirdikleri süreleri sigorta primlerine saydırarak sosyal güvenlik kuruluşlarından emekli olabilirler.