Yumurtalıklarınızda yatan ne?

Pek çok kadın hayatının bir döneminde yumurtalıklarında kist problemi ile karşılaşabiliyor. Yumurtalıklardaki kistler genellikle herhangi bir belirti göstermiyor, çoğu zaman rutin jinekolojik kontroller sırasında fark ediliyor. Kistlerin en sık görülen belirtileri adet düzensizlikleri, karında şişlik, karın veya kasık ağrısı, sindirim sitemi bozuklukları, idrar yolu şikayetleri. İyi huylu kist belirgin bir rahatsızlık vermediği gibi, bazen tedavi de gerektirmeyebiliyor. Kötü huylu kistler muayenede büyüklük ve dokulara verdiği zararla değerlendiriliyor.Menopoz sonrası ortaya çıkan kistlerin kötü huylu olma olasılığı yüksek olduğu için bu dönemdeki kadınların jinekolojik kontroller noktasında çok daha dikkatli davranması gerekiyor. Acıbadem Hastanesi Bursa Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Tufan Bilgin, kist oluşumunu şöyle anlatıyor: "Yumurtalık (over) fonksiyonu itibarıyla kistler üretebilir.Üreme çağındaki her kadın her ay içinde yumurta hücresini barındıran follikül adı verilen küçük bir kisti geliştirir ve yaklaşık 2 cm çapa erişen bu yapı adet döneminin 14. günü civarında çatlar. Bu yumurtlama dediğimiz bir olaydır ve her ay olur. Ancak bazı adet dönemlerinde farklı etkilerle söz konusu folliküller aşırı büyüyebilir ya da kist içerisine yumurtlama sırasında aşırı kan dolabilir. Bu şekilde oluşmuş kistler 8 cm çapa dek ulaşabilirler ve fonksiyonel kist olarak değerlendirilirler.Bir ya da iki adet dönemi beklemekle kendiliğinden ortadan kalkarlar. Bu tip kistlerin varlığı durumunda acele cerrahi kararı vermek gereksiz operasyonlara yol açar. Ancak yumurtalıkta ortaya çıkan birçok kist tipinden bazıları kanser olabilir."Kanser mi değil mi?Yumurtalıklarda kistik tümörler sıklıkla ortaya çıkıyor. Bunların bir kısmı iyi huylu, bir kısmı da kötü huylu olabiliyor. Ayırıcı tanı açısından vajinal yoldan yapılan ultrason çok büyük önem taşıyor. Kistin büyüklüğü, kist içi özellikleri, hastanın klinik bulguları da tanı koyma noktası açısından değerlendiriliyor.Dr. Bilgin, "Bazı tümör belirteçleri sık kullanılır. Bunlardan CA 125 denen over kanserlerinde yüksek oranda pozitif olan markerdan oldukça yararlanılır" diyerek şöyle devam ediyor: "Over kistleri durumunda ne zaman cerrahiye başvurulacağı oldukça önemlidir. Fonksiyonel over kistlerinde 6-8 haftalık gözlem altında beklenmesi en uygunudur. Eğer kist bu süre içerisinde kaybolmamış ya da nitelik değiştirmemişse cerrahiyle alınmalıdır. Ancak tümör özellikle kanser kuşkusu durumunda daha dikkatli olunmalıdır. Cerrahi öncesi değerlendirmelerle doğru tanı ancak % 80 civarında başarılıdır."Cerrahi operasyonKanser kuşkusu olduğunda operasyonla kist çıkartılıyor. Patolojik inceleme sonucunda tümörün cinsi belirleniyor. Dr. Bilgin, "Kötü huylu raporu geldiğinde ameliyatın yapısı ve şekli değişir." diyor ve şöyle devam ediyor: "Bu durumda hastanın hayatı önem kazanır ve hastalığın mikroskopik olarak nerelere kadar yayıldığını belirleyebilmek üzere karın içerisinden biyopsi amaçlı birçok örnek alınır. Cerrahi evreleme denilen bu ameliyat jinekolojik onkoloji uzmanlarınca yapılabilmektedir."Yumurtalık kanserlerinin yaklaşık üçte ikisinde ileri dönemde tanısı konulabiliyor. Bu durumda karın içerisindeki bütün tümör çıkarılmaya çalışılıyor. Dr. Bilgin, " Kitle küçültülmesi denilen bu ameliyat ile rahim ve yumurtalıkların alınması gerekiyor ve gerekirse tümörün çıkarılmasına izin verecekse bağırsaklardan, dalaktan ve hatta karaciğerden bir kısım alınmasına dahi başvurulur.Ameliyat sırasında tümör çapı bir 1 cm nin altına düşürülmeye çalışılır. Jinekolojik onkoloji deneyimi olan cerrahlarca bu yüksek oranlarda başarılabilmektedir. Over kanserleri kemoterapiye çok duyarlı olduğu için, tedaviye kemoterapi ile devam edilmelidir."