Yetişkinlerin yüzde 40’ında, gençlerin yüzde 80’inde var… ‘Tavuk derisi’ hastalığından nasıl kurtulunur?
Güncelleme Tarihi:
Kollarda ve bacaklarda bir sürü küçük sert yumrular şeklinde ortaya çıkan keratozis pilaris oldukça yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Bu hastalıkta cilt tüyleri yolunmuş bir tavuk derisine benzetildiği için halk arasında ‘tavuk derisi’ olarak adlandırılıyor. Bu cilt rahatsızlığının genelde evde dahi tedavi edilebileceğinden bahseden dermatologlar, hayat kurtaran detayları anlattı
Keratozis pilaris üst kollarda, uyluklarda ve kalçalarda küçük, ağrısız şişliklerin ortaya çıkmasına neden olabilen yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Şişlikler tipik olarak ten rengindedir, ancak daha açık cilt tonlarında kırmızı veya pembe, daha koyu cilt tonlarında ise kahverengi veya siyah görünebilirler. Görünümleri rahatsız edici olsa da keratozis pilaris şişlikleri zararsızdır ve genellikle kendiliğinden geçer. Bununla birlikte, bazı insanlar tüm yaşamları boyunca alevlenmeler yaşayabilirler.
Keratozis pilarise ne sebep olur?
Dermatolog Dr. Amy Freeman, keratozis pilarisin saç, deri ve tırnak oluşumunda rol oynayan bir protein olan keratin biriktiğinde ve ölü deri hücreleriyle birlikte saç foliküllerini tıkadığında ortaya çıktığını söyledi. Bunun sonucunda ise tıkanıklıklar küçük şişliklere neden oluyor.
Yetişkinlerin tahmini olarak yüzde 40'ında ve gençlerin yüzde 50 ila 80'inde keratozis pilaris vardır. Ancak dermatologlar bazı insanlarda neden geliştiğinden tam olarak emin değiller.
Dermatolog Dr. Shari Lipner, bir teoriye göre bu durumun cildin kendini doğal olarak nemlendirme yeteneğine müdahale eden genetik bir mutasyondan kaynaklandığını söyledi ve ekledi: “Mutasyon sizi kuru cilde daha yatkın hale getirebilir, bu da keratozis pilarisi daha da kötüleştirir. Egzama, diyabet veya keratozis pilarisli yakın akrabaları olan kişiler de bu duruma daha yatkın olabilir. Amerikan Dermatoloji Akademisi'ne göre aynı durum astım, alerji veya aşırı vücut ağırlığı olan kişiler için de geçerli.”
Dermatolog Dr. Leslie Baumann ise kuru cildin keratozis pilarisi kötüleştirdiğinin, kış aylarında veya kuru bir iklimde yaşıyorsanız daha fazla alevlenme yaşayabileceğinizin altını çizdi.
Keratozis pilarisi evde tedavi edebilir misiniz?
Dr. Baumann, cilt kuruluğunu önlemenin alevlenmeleri azaltmanın ve genel olarak keratozis pilarisin görünümünü iyileştirmenin en iyi yollarından biri olduğunu söyledi.
Dr. Freeman, nemlendiriciler ve keratolitik ajanlar (ölü deri hücrelerini temizleyen ve gözenekleri tıkayan keratini yumuşatan salisilik asit, laktik asit ve üre gibi bir ilaç sınıfı) içeren ürünlerin en etkili olduğunu ekledi, “Bu bileşenler şişlikleri yumuşatmaya ve kızarıklığı azaltmaya yardımcı olur” dedi.
Dr. Lipner, keratolitik bir ajan içeren reçetesiz satılan bir nemlendirici losyon seçmenin uygun bir seçenek olduğundan bahsetti ve nasıl kullanılması gerektiğini anlattı:
“Bu ürünleri duştan hemen sonra cildiniz hala nemliyken uygulamak en etkili yöntem olacaktır. Bunu yapmak cildinizdeki nemin bir kısmını hapsetmeye yardımcı olur. Ayrıca aşındırıcı bir vücut peelingi kullanmak, şişlikleri kaşımak veya koparmak gibi cildinizi tahriş edebilecek şeylerden kesinlikle kaçınmalısınız. Ölü deri hücrelerini temizlemek için nazikçe bir kabak lifi veya el lifi kullanabilirsiniz. Cildi tahriş edebilecek ve gözenekleri daha da tıkayabilecek koku ve yağ içeren ürünlerden de uzak durmalısınız.”
Dr. Freeman de tüm bu bilgilere ek olarak “Alevlenme sırasında, birkaç ay boyunca günde birkaç kez keratolitik ajan içeren bir nemlendirici kullanmanız gerekiyor. Durum düzeldiğinde, haftada birkaç defaya kadar azaltabilirsiniz. Ancak yine de her gün nemlendirici kullanmalısınız, alevlenme kontrol altına alındığında ise keratolitik bir ürüne ihtiyacınız yoktur” dedi.
Ne zaman bir dermatoloğa görünmeliyim?
Dr. Lipner, birkaç ay boyunca evde kullanılan ürünleri uyguladıktan sonra cildiniz hala inişli çıkışlı ve pürüzlü ise dermatoloğa görünmenizi öneriyor.
"Çok şiddetli keratozis pilarisi olan insanlar var ve bu kişilerde nemlendirme yeterli olmayabilir. Bu kişilerde ayrıca ekstra kırmızı, kuru ve hatta kaşıntılı alevlenmeler de olabilir. Bu durumlarda doktorlar topikal bir retinoid reçete edebilir veya lazer tedavisi önerebilir” diyen Dr. Lipner, şu detayları da verdi:
“Ancak belirtileriniz başka bir şeyden de kaynaklanıyor olabilir. Egzama ve sedef hastalığı bazen keratozis pilarise benzeyebiliyor. Bu rahatsızlıklar kaşıntıya, iltihaplanmaya, ciltte çatlaklara veya enfeksiyonlara neden olabiliyor ve kendi özel tedavilerine ihtiyaç duyarlar.”