Yeni iki aşı daha geldi! Novavax ve Johnson & Johnson aşıları umut vadediyor mu?

BioNTech, Moderna, Sputnik V ile Oxford/Astrazeneca aşıları tüm dünyada uygulanmaya devam ederken iki yeni aşının üretimine daha başlanması tüm dünyayı sevindirdi. Bir tanesi sağlık ürünleri şirketi Johnson & Johnson'a bağlı ilaç firması Janssen tarafından hazırlanan ve tek doz olma özelliği ile öne çıkan aşı, diğeri ise ilaç şirketi Novavax tarafından geliştirilen Novavax aşısı.

İki aşının vadettiklerine biraz daha yakından bakalım.

Johnson & Johnson aşısının etkinliği nedir?

FDA onayı bekleyen Johnson & Johnson aşısı, şimdiye kadar üretilen ilk ‘tek dozlu’ aşı olma özelliğini taşıyor. İlaç şirketi Janssen, geliştirdiği tek dozluk bu aşının, orta ve ağır şiddetteki koronavirüs vakalarını yüzde 66 oranında önlediğini açıkladı.

44 bin gönüllünün katılımıyla yapılan faz 3 çalışmasının sonuçları oldukça umut vericiydi. Şirket tarafından yapılan açıklamalarda, Johnson & Johnson aşısının ağır vakaları önlemede etkili olduğunun altı çizildi.

Çalışmalara göre aşı, ağır enfeksiyonları yüzde 85, hastaneye yatış ve Covid-19 ölümlerini yüzde 100 oranında engelliyor.

Aşının genel etkinliği yüzde 66 olarak açıklansa da çalışmalar bu etkinlik oranının ABD’de yüzde 72 olduğunu söylüyor. Öte yandan yapılan araştırmalara göre bu aşı, Güney Afrika varyantına karşı da yüzde 85 oranında koruyuculuğa sahip.

Johnson & Johnson aşısı ile ilgili önemli bir bilgi de; yapılan denemelerde kimsenin hastaneye kaldırılmaması. Deneme katılımcılarının yaklaşık üçte biri 60 yaşın üzerindeydi ve sonuçlar onların genç gruplar kadar iyi korunduğunu gösterdi.

Johnson & Johnson aşısı kaç doz olacak?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi Johnson & Johnson aşısının en önemli özelliği tek doz olması. İkinci bir dozun etkinliği artırıp artırmadığını veya daha uzun süre koruyup korumadığını görmek için denemeler var ancak çoğunlukla tek bir doz olarak kullanılacağı düşünülüyor. Aşının tek doz olarak yapılması daha fazla kişinin daha kısa sürede aşılanması anlamına geliyor. 

Johnson & Johnson aşısı ne zaman hazır olacak?

Aşıyı geliştiren ilaç şirketi, bu yıl 1 milyar doz üreteceğini söyledi. Aşı tek doz olduğu için bu miktar 1 milyar insanı koruyabilir. 2-8C'de normal bir buzdolabında saklanabilen ve kolayca taşınabilen aşı, özellikle düşük gelirli ülkeler için bir hayli önemli olacağa benziyor.

Öte yandan ilaç şirketi, ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) aşı adayının acil durumda kullanım onayı için başvurdu. Firma acil durum kullanım onayı için gelecek hafta Avrupa’da da başvuru yapacaklarını açıkladı.

Novavax aşısının etkinliği nedir?

ABD menşeli ilaç şirketi Novavax, geliştirdiği aşının koronavirüse karşı yüzde 89,3 etkili olduğunu açıkladı. Aşının 3 ve 4. faz çalışmaları İngiltere’de yapılıyor. İngiltere’de yapılan testlere yaşları 18 ile 84 arasında değişen toplam 15 bin kişi katıldı. Novavax aşısının İngiltere’de yapılan klinik çalışmalarında, katılımcıların yüzde 27’si (yaklaşık 4 bin kişi) 65 yaş ve üzeriydi. Faz 3 çalışmalarının ara analizinde aşı 65 yaş ve üstünde yüzde 89 etkinlik gösterdi.

Öte yandan ortaya çıkan yeni sonuçlarda ise ilk kez İngiltere’de tespit edilen ve çok daha bulaşıcı olması ile bilinen olan koronavirüs varyantı B.1.1.7 üzerinde de yüksek derecede etkili olduğu ortaya çıktı. Çalışmalara göre, Novavax aşısı, virüsün önceki formlarında yüzde 95,6 oranında koruyuculuk sağlarken, B.1.1.7’ye karşı ise yüzde 85,6 etki gösteriyor.

Novavax aşısının Güney Afrika’da ortaya çıkan virüs varyantı B.1.351’e karşı etkisi ise İngiltere varyantına oranla daha düşük. Güney Afrika’da 4 bin 400 gönüllü ile yürütülen çalışmada, aşının etkinliği yüzde 49,4 oranlarında kaldı. Bu testlerin, Güney Afrika’da B.1.351 virüsünün hızla yayıldığı eylül ile ocak ayları arasında yapıldığını da belirtelim.

Novavax aşısı henüz Brezilya varyantına karşı ise test edilmedi.

Novavax aşısı kaç doz olacak?

Yapılan faz çalışmalarında katılımcılara 21 gün arayla iki doz aşı yapıldı. Aşı iki doz olmakla beraber, iki aşı arasındaki sürenin ne kadar uzun olması gerektiği konusu hala araştırılıyor.

Novavax aşısı ne zaman hazır olacak?

Novavax aşısının, yılın ikinci yarısında Mart veya Nisan ayları gibi piyasaya sürülmesi bekleniyor. Bu aşının en önemli özelliklerinden biri de özel bir saklama ortamı gerektirmemesi, buzdolabında korunabilmesi.

İngiltere Başbakanı Boris Johson, Novavax aşısı testlerinde sonucun olumlu çıkmasından ötürü çok mutlu olduklarını, İngiliz makamlarının aşıyı inceledikten sonra izin vermesi halinde 60 milyon doz sipariş edileceğini açıkladı.

İki aşının da Türkiye'de kullanımıyla ilgili resmi bir açıklama bulunmuyor.