Güncelleme Tarihi:
Sindirim sistemini en sık etkileyen problemlerden biri olan ve toplumda her 100 kişiden 10’unda görülen safra kesesi taşları sıklıkla belirti vermediği için genellikle başka bir sağlık sorunu için veya check-up sırasında çekilen karın ultrasonografisinde tesadüfen tespit ediliyor. Belirti verdiğinde ise en sık “şiddetli karın ağrısı” ile kendini gösteriyor.
Karın ağrısı genellikle kızartma gibi yağlı yiyecekler, yumurta, çikolata ve kahve tüketiminden sonra gelişiyor. Bunun nedeni ise bu tür besinlerin safra kesesinin kasılmasına yol açmaları. Acıbadem Kadıköy Hastanesi’nden Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Nihat Yavuz, safra kesesi taşlarının tedavide geç kalındığında ‘ölümcül’ tablolar oluşturabileceğini belirterek, bu nedenle ‘karın ağrısının’ asla ihmal edilmemesi gerektiği uyarısında bulunuyor!
Kadınlarda 2 kat fazla görülüyor!
Safra kesesinde oluşan taşların gelişiminde yaş ve cinsiyet önemli faktörleri oluşturuyor. Kadınlarda özellikle 30 yaşından sonra erkeklere göre 2 kat daha fazla görülüyor. Bunun hamilelik, beslenme ve hormonal nedenlere bağlı olduğu düşünülüyor. Ayrıca şişmanlık, çeşitli ilaçlar, hormon tedavisi, beslenme şekli, iltihabi bağırsak hastalıkları, mide ameliyatı ve bazı kan hastalıkları da riski artırıyor.
Şiddetli karın ağrısının nedeni, “safra taşları” olabilir!
Safra taşlarının yüzde 70-80’i belirti vermiyor ve bu nedenle tesadüfen başka sağlık sorunları için yapılan tetkiklerde tespit ediliyor. Safra taşının oluşturduğu belirtiler değişiklik gösterse de, en tipik belirtisini, hastanın yaşam kalitesini ciddi boyutlarda düşüren ve ani başlayan şiddetli karın ağrısı oluşturuyor. Ağrı karnın sağ üst veya orta bölümünde duyuluyor, sağ omuza ya da sırta yayılım gösteriyor, 2-3 saat içinde de kayboluyor. Bazen ağrıya bulantı da eşlik edebiliyor. Eğer bu durum uzayıp iltihabi süreç başlarsa o zaman ağrıya ateş de eşlik edebiliyor. Bazı hastalarda ise ağrı olmaksızın, sadece hazımsızlık, şişkinlik, bulantı ve kusma gibi yakınmalar görülüyor.
Tedavide geç kalındığında ölümcül olabiliyor!
Safra kesesi taşından kurtulmanın tek çözümü ise ameliyat! Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Nihat Yavuz, safra kesesi taşlarında operasyonun kesinlikle ihmal edilmemesi gerektiği uyarısında bulunarak geç kalındığında oluşabilecek sorunları şöyle sıralıyor: “ Taşlar safra kesesinin çıkışını tıkayarak ‘safra kesesi iltihabına’ ve buna bağlı olarak hayati risk oluşturabilen safra kesesinin delinmesi ve safra kesesi çevresinde abselere yol açabiliyor. Ayrıca safra kesesinden bağırsağa geçerek bağırsak tıkanıklığı gelişebiliyor. Bunların yanı sıra safra kesesindeki küçük taşların safra kanalına düşmesi ya da safra kanalında gelişen taşların kanalı tıkaması sonucu vücutta safranın birikmesiyle karakterize olan tıkanma sarılığı, pankreas bezinin iltihabı ya da safra kanallarının enfeksiyonu gibi ölümcül tablolar oluşturabiliyor.”
Safra kesesi nedir?
• Safra kesesi, karaciğerin alt bölümünde yer alan, uzunluğu 7-10 cm, kapasitesi 50 ml olan armut şeklinde bir kesedir.
• Safra kesesi, karaciğerde üretilen safrayı depolayıp, yoğunlaştırıyor ve gerektiği durumlarda onikiparmak bağırsağına gönderiyor. Safra sayesinde bağırsakta yağ sindirimi sağlanıyor. Safra özellikle yağda eriyen vitaminler A, D, E ve K gibi vitaminlerin vücutta emilimine de yardım ediyor.