Güncelleme Tarihi:
Artık yaz mevsimi kendini iyice hissettirmeye, sıcaklar fazlasıyla artmaya başladı. Bu konuda dikkatli olmazsanız, sağlığınız olumsuz etkilenebilir. Ancak alacağınız ufak tefek önlemlerle yazınızı sağlıklı bir şekilde tamamlayabilirsiniz. Konuyla ilgili olarak uzmanlar, sıcakların yarattığı etkileri ve başa çıkmanın yollarını anlattı:Güneşin çok daha yoğun bir şekilde kendini gösterdiği bu aylarda nefes alamama, ateş basması, baş dönmesi, yorgunluk, halsizlik gibi şikayetler herkesi rahatsız ediyor. Peki yaz mevsiminde nasıl beslenmeli, nelere dikkat etmeli? İşte en sık sorulan sorulara uzmanların cevapları:1- Sıcak hava, hangi sağlık sorunlarını beraberinde getirir?İnsan vücudu ısıyı kan dolaşımı miktarını değiştirerek, deri ve ter bezleri aracılığıyla su kaybederek ve vücut sıcaklığının 37 °C'nin üstüne çıkması sonucunda solunumun artmasıyla dağıtır. Kalp bu durumda daha çok kan pompalamaya başlar, kan damarları artan kan akışını düzenlemek için genişler ve çok ince kılcal damarlar yığınları derinin üst tabakalarına doğru sokularak işleme başlar. Vücuttaki kan deri yüzeyine yakın dolaşır ve fazla ısı daha serin olan atmosfere atılır. Aynı zamanda su, deri içerisinden ter olarak dışarı verilir. Hava sıcaklığının artması durumunda oluşan termal stres büyük rahatsızlığa, fizyolojik stres ise hastalık ve ölüme yol açabilir. Sıcak vurgunları, vücutta ısının 40.6 °C'yi aşması durumunda ölümle sonuçlanan olaylara neden olurken, vücudun bu değere yaklaşması durumunda ölümcül olmayan, ama tuz ve su kaybıyla ortaya çıkan ağır zararlar gözlenebilir. Bu zararlar özellikle çocuklarda ve çok yaşlı insanlarda ölümlere neden olur.2- Mevsim değişimlerine nasıl uyum sağlamak mümkün?- Hareketlerinizi yavaşlatın: Ağır çalışmaları yavaşlatın veya günün en serin zamanında yapmaya çalışın. Risk altında olanlar, en uygun serin yerlerde bulunmalı.- Yaz kıyafetleri giyin: Hafif açık renkli kıyafetler ısıyı ve güneş ışınlarını yansıtır ve vücudun normal sıcaklığını korumasına yardımcı olur. Sentetik kıyafetler yerine pamuklu kıyafetleri tercih edin.- Vücut sıcaklığını artıracak yiyeceklerden kaçının: Protein gibi metabolik ısı üretimini ve aynı zamanda su kaybını artıran yiyeceklerden uzak durun.- Su veya alkolsüz sıvıları bol miktarda için: Vücudumuz serin kalmak için suya ihtiyaç duyar. Susamasanız bile bol bol su tüketin. Ancak epilepsi, kalp, böbrek ve karaciğer hastaları, sıvı kısıtlayıcı diyet yapanlar, idrar tutma problemleri olanlar sıvı tüketimlerini artırmadan önce bir doktora danışmalı. Alkollü içecekleri içmemekte fayda var.- Klima bulunan alanlarda daha fazla zaman harcayın: Evlerdeki ve işyerlerindeki klimalar ısı kaynaklı tehlikeleri azaltır.- Güneş altında fazla kalmayın: Güneş yanıkları ısı dağıtım işlemini güçleştirir.- Çocukları ve ev hayvanlarını kapalı otomobilde yalnız bırakmayın: Kapalı bir araçta sıcaklık 60 °C'ye çıkabilir. Bu sıcaklığa maruz kalmak ölümle sonuçlanabilir.3- Beslenme konusunda nelere dikkat etmek gerekiyor?Hava ısısının yüksek olduğu dönemlerde bol bol sıvı almak gerekiyor. Öncelikle su, daha sonra taze meyve suları, soda, bitki çayları gibi sıvılar almakta fayda var. Günlük toplamsıvı miktarı 2 litrenin altında olmamalı. Beslenmede de bazı düzenlemeler yapmakta fayda var. Ağır et yemekleri ve yağlı hamur işleri hem günlük tempoyu yavaşIatır, hem de tansiyon ve kalp hastalıkları riskini artırır. Bu nedenle yemek seçerken çok dikkatli olunmalı. Öncelikle ağırlıklı olarak sebze ve meyve tüketilmeli. Sofralardan yoğurt ve ayran gibi süt ve türevleri eksik edilmemeli. Sıcaktan tansiyonu düşenler için tuzlu ayran ideal. Enerji tamamlamak açısından karbonhidrat yeteri kadar alınmalı. Et ve türevlerinin sebzenin içinde olması tercih edilmeli.4- Klima kullanımı sağlık sorunlarına neden olabilir mi?Klimalar alerjik zatürreeye ve legionella pnömonisi denilen bir zatürree tipine neden olabilir. Alerjik zatürreeye, klima sistemlerinin nemlendirme bölümlerinde üreyen küf mantarları yol açar. Rahatsızlık, küf mantarları bulunan havanın solunmasından 4 - 6 saat sonra ateş, baş, kas ağrıları ve halsizlikle gribal enfeksiyon gibi başlar, daha sonra da öksürük, balgam, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi gibi akciğerlerde belirtiler ortaya çıkar. Kronik alerjik zatürree ise sinsi olarak ağır ağır gelişir. Tipik belirtisi nefes darlığı, yorgunluk ve kilo kaybıdır. Bu hastalıkların tedavisi için hastanın alerjiyle temasının kesilmesi gerekir.Klimalardan bulaşan, sık seyahat edenlerde ve otellerde kalanlarda salgınlara neden olduğu için 'Iejyoner hastalığı' olarak bilinen 'Iegionella pneumoniae' adlı bakterinin neden olduğu, 'Iegionella pnömonisi' de klima kaynaklı hastalıklar arasında. İlk 24 - 48 saat içinde halsizlik, kırıklık, kas ağrıları ve şiddetli baş ağrısı, daha sonra ani yükselen ateş, kuru öksürük, bazen yan ağrısı, bulantı, kusma ve ishal gibi belirtiler nüksettiğinde, 'Iegioneıla'dan şüphelenilebilir.Klimalar ayrıca yüz felci, burun kanaması ve üst solunum yolu hastalıklarına da sebep olabilir. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmiş kişiler, çocuk ve yaşlılar klima kullanımına çok dikkat etmeli. Yanlış kullanım, sinüzit rahatsızlığı olanlarda göz dibi ve beyin iltihabı ile akciğer problemlerine yol açar. Orta kulak rahatsızlığı geçirmiş kişilerde de yüz felci ve işitme sorunları gelişir.5- Yaz mevsiminde iş yerlerinde sağlık açısından nelere dikkat edilmeli?İşyerlerinde ısının kişilerin rahat çalışabileceği düzeyde olması çok önemli. Bu nedenle klimalardan faydalanılıyor. Ancak dışarıdan gelen kişiler ile içeriden dışarıya çıkan kişilerin ısı değişikliğinden olumsuz etkilenmemeleri için, klimaların ayarına dikkat etmek gerekiyor. Ayrıca klimaların düzenli olarak temizliği yapılmalı. Bunun dışında işyerlerinde sıvı ihtiyacının karşılanmasına özen gösterilmeli, içme suyu kolay ve herkesin ulaşabileceği bir ortamda bulunmalı.Sıcaklara karşı korunmak için bol bol suyla haşır neşir olabilirsiniz. Hem sık sık duş alın, hem de sıvı olarak tüketmekten geri kalmayın. Ailem ve Ben