Bilinçli Besin Etiketi Nasıl Okunur?
Besin etiketi okumaktan gözlerimiz şaşı olmadı mı artık? Peki biz bu kadar okuyalım diye direniyoruz, gözlerimizi kısıyoruz; acaba bu işi doğru mu yapıyoruz bunu hiç düşündünüz mü?
Paketlenmiş ürünlerin arkasındaki besin değerlerini neden okumalıyız? Günlük besin ihtiyacımızın ne kadarını NASIL karşıladığını görmek için. Yüksek kaloriler bir o kadar da BOŞ kalori olabilir… Bu aldığımız enerji nereden geliyor (şeker mi, yağ mı, trans yağ mı?) gelin beraber inceleyelim.
Times Gazetesine göre insanların beslenme etiketlerine her zaman bakması gereken önemli bir unsur porsiyon miktarıdır, çünkü porsiyon miktarı bir pakete veya ürüne salt bakarak tahmin edebileceğiniz bir şey değil. Klinik beslenme uzmanı Debi Zvi, Schumer'e “tek porsiyonlu” paketlerin bile iki veya daha fazla içerebileceğini söylemiştir.
1. İlk yapmanız gereken adım elinizdeki ürünün porsiyonuna bakmak. Bir porsiyonu kaç grama eşit? Etiketlerin üzerindeki besin değerleri genelde 100 gramı referans aldığı için bazen o paket toplam o kadar kalori zannediyoruz. Oysa ki bazen elimizdeki ürün daha fazla veya daha az porsiyon içerebiliyor. Siz kendi yediğiniz miktara göre kaloriyi hesaplamalısınız tablonun en üst kısmında “kcal” kısmına bakarak. 100 gram yediyseniz 100 grama eş değer gelen kcal almışsınızdır.
2. %DV veya %Günlük Değer olarak geçen bölümde ise elimizde tuttuğumuz besinin, günlük ihtiyaçlarımızın hangilerini NE ORANDA karşıladğına odaklanıyor. Günlük almamız gereken yağın, sodyum-tuzun, karbonhidratın vb. yüzde kaçını karşılıyor, bu soruya cevap veriyor.
3. En alt kısma genellikle vitaminler yer edinir. Günlük vitamin ihtiyaçlarımızın ne kadarını karşılar?
Artık sormamız gereken soruları biliyorsak sıra NE, NE KADAR OLMALI? konusuna gelsin. Az şekerli, az yağlı diyoruz ama bunların rakamsal karşılıkları neler?
-Çok yağlı: 100 gram üründe 20 gramdan fazla yağ olması çok yağlı kategorisine girer
-Az yağlı: 100 gram da 3 gramdan az yağ olması az yağlı besin kategorisine girer.
-Fazla tuzlu: 100 gramda 0.12 gramdan fazla sodyum fazla tuzlu
-Fazla şekerli: 100 gramında 20 gramdan fazlası fazla şekerli kategorisine girer
-Az şekerli: 100 gramından 2 gramdan daha az olursa az şekerli
-Yüksek lif: Lif oranı 100 gramında en az 6 gram olmasına özen gösterilmeli yüksek lif için, unutmayın ki yüksek lif hem tok tutucudur hem de kötü klestrolü düşürmede yardımcı olur.
-Trans yağ: Trans yağ içermemesine kalp sağlığı açısından önem göstermeliyiz. Fakat unutmayın ki, bazen içerisinde “trans yağ” olarak geçmiyor olabilir. Hidrojene yağ olarak da nitelendirilebilir.
Melisa Darmar