Kalın Barsak Kanseri-Koronavirüs! Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

 1-Kalın Barsak Kanseri olanlar COVİD-19’dan daha mı fazla etkilenir?

Evet.

Neden daha fazla risk var;

A-Kalın barsak kanserinin tedavisi için yapılan ameliyat, ışın ve kemoterapi gibi bağışıklık sistemi üzerine kimi zaman olumsuz etkli yapan tedaviler nedeniyle, mikrop ile yapılan mücadelede vücut daha güçsüz hale gelmiş olur.

B-Bazı kalın barsak kanseri türlerinde kana salgılanan maddelere bağlı kemik iliğinde baskılanma ile vücut savunmasında görev alan beyaz kan hücrelerinde azalma olmaktadır. Bazen ise kanser hücreleri direkt kemik iliğine yayılarak bu düşüşe neden olmaktadır. Beyaz kan hücreleri düşünce vücut savunma sistemi bozulmakta ve enfeksiyon savunmasız vücutta hızla yayılarak hastanın genel durumunun kötüleşmesine, solunum sıkıntısı gelişmesine hatta yoğun bakım ihtiyacı duyulmasına neden olmaktadır.

C-Kanserin karaciğere veya karın zarlarına yayılmasına ile ya da kana salgıladığı bazı zararlı maddelere bağlı olarak zamanla beslenme bozuklukları oluşmakta, iştahsızlık, bulantı-kusma, hızlı kilo kaybı gelişebilmektedir. Buna bağlı olarak, hastanın vücut savunma sisteminde baskılanma ile mikroba karşı verilen savaşta elimizin zayıflamasına neden olmaktadır.

D-Kalın barsak kanseri hastalarında, kanserin akciğerlere yayılması ile, kitlelerinin bronşlara ve alveol denilen hava keselerine baskısı nedeniyle solunum güçlüğü oluşabilmektedir. Bu durumun üzerine koronavirüs enfeksiyonu bindiğinde solunum güçlüğü daha da artmakta ve hastanın genel durumunu  bozmakta hastaneye yatış ve bazen solunum cihazı desteğine gerek duyulmasına neden olmaktadır.

E-Bazı kalın barsak kanseri hastalarında görülen hastalık ve tedavilerinin oluşturduğu moral bozukluğu ve endişe nedeniyle bağışıklık sisteminde baskılanma olabilmekte ve bu da mikrop ile mücadaleyi zorlaştırmaktadır.

2-Kalın barsak kanseri olan hastalar, normal insanlardan daha fazla korunmaya ihtiyacı var. Korunmada nelere dikkat etmeli?

2 konuya dikkat etmeleri gerekmektedir;

a-Hastalığın bulaşmasının önlenmesi:

Hastalık bulaşma yolları havadan veya hastalık bulaşmış yer ve kişilere temas ile olduğundan;

*Kalabaklık yerlerde hasta insanların bulunabileceği düşünülerek mümkün olduğunca buralardan uzak durmak.

*İzole ev ortamından çıkmak zorunda kalınır ise maske (FFP3 veya N95 veya N99 türü-Bu maskeleri temin etmek için en yakınınızdaki hekime başvurup reçete yazdırabilirsiniz) ve eldiven takmalıdır.

*Hastalık bulaşma riski olan herhangi bir şeye (Kapı kolu, para ve benzeri) her temastan sonra elleri bol su ve sabun ile 30 saniye yıkamak veya yıkama şansı yok ise yıkanıncaya geçen  sürede %70’den fazla alkollü kolonya ile ya da tıbbi dezenfeksiyon solüsyonları ile elleri dezenfekte etmelidir.

*Ağız, yüz, burun ve göze, elleri yıkamadan dokunmamak

b-Hastalığa karşı vücut direncini arttırmak:

Beslenme:

Anti-oksidanlar özelliği olan besinlerin fazlaca tüketilmesi bu dönemde önemlidir. Bunlar arasında; yaban mersini, nar, kurt üzümü (goji berry), elma, narenciye meyveler (portakal, mandalina, ilaç kullanmayan kanser hastalarında greyfurt), limon, avakado, papaya, kivi gibi tropikal meyveler, zerdeçal, zencefil faydalı besinlerdendir. Bazı sebzeler de farklı mekanizmalar ile bağışklık sistemini uyarmaktadır. Bunlar arasında; brokoli karnıbahar, brüksel lahanası, pırasa, maydanoz, soğan, sarmısak, ıspanak sayılabilir. Günlük en az 2 bardak yoğurt tüketilmelidir. Haftada 2  gün balık muhakkak yenilmelidir. Kuruyemişlerden ceviz ve badem tüketilmelidir. Günde 2 litre su içmek çok önemlidir, ihmal edilmemelidir.

Bitkisel takviyeler:

Ekinezya 15 gün süreyle çay olarak tüketilmesi bağışıklık sistemini uyaracaktır (Koronavirüs enfeksiyon şüphesi olan hastalarda ekinezyanın semptomları arttırabileceği yönünde bazı şüpheler olduğundan enfeksiyon şüphesi olunan durumlarda kullanılmaması önerilir). Ada çayı (Sara nöbeti geçirenlerde uygun değildir), papatya ve melissa çayı (2 barak suya 1 kaşık papatya, 1 kaşık melissa konup 10 dakika demleyip içiniz, melissa bazı kanser hastalarında dikkatli kullanılmalı) meyan kökü (Kalp yetmezliği ve hipertansiyonu olup ilaç kullanan hastalarda kullanılması sakıncalıdır), ıhlamur, hatmi çiçeği kullanılabilecek diğer bitkisel tedavi ürünleridir. Reishi mantarı kapsülü (Koronavirüs enfeksiyon şüphesi olan hastalarda reishinin semptomları arttırabileceği yönünde bazı şüpheler olduğundan enfeksiyon şüphesi olunan durumlarda kullanılmaması önerilir) günde 1 tane. Kore ginsengi kapsülü günde bir tane (Kan sulandırı ilaç kullananlarda, tiroid bezi problemi olanlarda, beraberinde fazla çay veya kahve içiminde, bazı anti-depresan ilaç kullanlarda, kullanılması sakıncalıdır). Kara mürver bitkisi koronavirüs enfeksiyonu şüphesi olmayan kanser hastalarında enfeksiyona karşı koruyucu etkisi olan faydalı bir bitkidir. Biitkisel tedaviler ile kemoterapi, immünoterapi (aşı tedavisi) ve akıllı haplar ile tedavide etkileşim olabileceğinden, bu tedavileri alan akciğer kanseri hastalarının onkoloji hekimine danışmadan bitkisel tedavi almaları uygun değildir. 

Uyku düzeni. Uyku bağışıklık sisteminin güçlenmesi için en önemli faktörlerden biridir. Özellikle en geç saat 23.30’da yatılması önerilir.

Ev içinde günlük en az 20 dakikalık hafif bir egzersiz veya yürüyüş muhakkak yapılmalıdır.

4-Kalın barsak kanseri olan hastalar, salgının bu döneminde kemoterapi alabilir mi?

Bazı koşullara dikkat edilerek;

-COVİD 19 enfeksiyonu şüphesi olan hastaların (Ateş yüksekliği, öksürük, solunum sıkıntısı ve benzeri) takibini yapan hekimi ile iletişime geçmesi gerekmektedir. Hekim, hastanın muayenesini ve test edilmesini gerektirecek bir olduğunu düşünür ise hastayı hastaneye çağırıp, gerekli testleri yaptırır.

-Yakınlarında COVİD 19 enfeksiyonu olanlarda veya örneğin enfeksiyon salgını olan bir   ülkeden gelmiş kişiler ile kontağın olması gibi şüpheli bulaşma durumu bulunan hastaların kemoterapi alıp alamayacığı yine onkoloji doktorun gerekli muayene ve test işlemlerini tamamlamasından sonra onkoloji doktoru tarafından belirlenir.

-Yakınlarında ve kendisinde enfeksiyon bulguları olmayan, kan değerleri normal kanser hastalarında ise tedavi süreci eskiden olduğu gibi devam etmelidir.           

-Bazı kanser hastalarında ağızdan alınan ilaçlar (Hap şeklinde kemoterapi ilaçları, yeni akıllı küçük moleküllü kanser hapları gibi) ile tedavi, ev ortamlarında devam etmektedir. Bu hastalarda da kemoterapi uygulamaları, hastanede damardan kemoterapi alan hastalarınki gibi yukarda belirtildiği şekilde olacaktır.

Prof.Dr.Hakan KARAGÖL

Tibbi Onkoloji, İç Hastalıkları ve Bitkisel Tedavi (Fitoterapi) Uzmanı