Sıkça Duyduğumuz Ağrılı Hastalık; Fibromyalji
Son günlerde hastalarımızın kendilerine tanı olarak koydukları ve en çok ismini duyduğumuz ağrılı hastalıklardan biridir. Hastalarımız bizlere başvurduklarında “hocam bende fibromyalji var” tanımlamasını yaparlar. “SABAHLARI AĞRI ile UYANIYORUM ve HERYERİM AĞRIYOR” ya da “VÜCUDUMUN HERYERİ DÜĞÜMLENMİŞ gibi KAS YUMAKLARI ile DOLU” söylemleri ile bize başvurmaktadırlar. Vücucun heryerindeki yaygın ağrıların hepsinin tanısı FİBROMYALJİ değildir.
Fibromyalji; yaygın ve inatçı kas ağrıları olmak üzere, özellikle sabahları vücutta tutukluk, yorgunluk, uykusuzluk, yaygın baş ağrıları ve hatta tuvalet alışanlıklarında bozulma gibi yakınmalarla seyreden yumuşak dokunun romatizması olarak tanımlanan kronik bir hastalıktır. Kişinin günlük aktivitesini kısıtlayan, yaşam kalitesini bozan, ciddi bir iş gücü kaybına yol açan, daha çok kadınlarda ve gençlerde görülen bir hastalıktır. Modern dünyada büyük şehirlerde ve stresli yaşantının devam ettiği heryerdeki insanda görülebilmektedir. Fibromyalji bir hastalıktır ve temel mekanizmasında; stres ve özel bir depresyon türü yer almaktadır.
Tanısı
3 aydan daha fazla devam eden tüm vücut ağrısı, 18 noktanın en az 11 inde hassasiyet, özellikle omuzlarda sırtlarda ağrı, bel bölgesinde ağrı, aşırı stresli olmak, travma ya da ameliyat öyküsü, adet ve hormonal düzensizliklerin varlığı ile konulur. Uyku, yemek yeme ve tuvalet alışkanlıklarında değişiklikler de eşlik etmektedir.
Tedavi
Sadece psikolojik tedavi gereklidir denilerek hastalara yaklaşılmamalıdır. Fibromyaljide; psikolojik ve fizyolojik tüm değerlendirmeler yapılır var ise anatomik bozukluklar (boyun fıtığı, bel fıtığı gibi) tedavi edilmeye çalışılır. Günlük yaşantı ve ağrıyı arttıran faktörler gözden geçirilir ve mümkünse bu eylemlerden uzaklaşılmaya yönelik çalışmalar yapılır. Hormonal bozukluklar (adet düzensizlikleri ve tirod bezi hastalıkları gibi) tedavi edilmeli ve takibe alınmalıdır.
Birçok kişinin ve hekim arkadaşlarımızın dahi gözden kaçırabildiği, çene eklemi problemleri ve diş hastalıkları değerlendirilmeli ve gerekir ise “gece plağı” gibi yardımcı diş tedavileri uygulanabilmelidir. Çene ekleminden itibaren vücudumuzun en uç eklemlerine kadar birbirine zincirleme etki eden ağrılı bir hastalık olduğu için, en küçük eklem şikayetleri bile ayrıntılı değerlendirilemelidir.
İlaç ile tedavide, antidepresanlar ile ağrı kesiciler beraber kullanılmaktadır. Bazı antidepresenlar özellikle sadece fibromyaljide kullanılabilmekte ve yanında başka ağrı kesici eklenmeden tedavi düzenlenmektedir. Bu durumda hastalarımız; “doktorların kendilerine inanmadıklarını ve bu durumun sadece psikolojik olarak algılandığını” hissedebilirler. Doğru olan: fibromyaljinin psikosomatik dediğimiz tarafının (kişinin psikolojik yapısının bu tür ağrıyı başlatıp arttırmasına yönelik) doğru tedavi edilebilmesidir.
Girişimsel ağrı tedavisi olarak; ağrılı 18 nokta nın en hassas olanlarına ardışık ve belirli aralıklar ile lokal anestezikler ve diğer özel ağrı geçiren ilaçlar beraber enjekte edilebilmektedir.
Proloterapi, kuru iğne teknikleri ile ağrılı kas grupları rahatlatılmaya çalışılır. Bu tedaviler 3-8 seans yapılabilmektedir.
Radyofrekans Termokuagülasyon (RFTC) yöntemi ile de bir kez ya da bir hafta ara ile iki kez ağrılı noktalara ısı ile etkili olan iğneli tedaviler yapılabilmektedir. RFTC yöntemleri ile yapılan tedaviler daha uzun etkili ve daha kalıcı tedavilerdir. Hastalarıma eş zamanlı psikoterapi, fizik tedavi ve/veya gevşeme tedavileri önerilebilir. Hem medikal hem de bu tedaviler ile daha hzılı sonuçlar elde edilebilmektedir. Bu tedavilerin hepsi mutlak Ağrı Tedavisi eğitimi alan doktor ve sağlık çalışanları tarafından uygulanmalıdır. Fibromyalji temelde yaşam tarzını değiştirmeyen hastalarda tekrarlayabilen ve kronikleşebilen bir hastalıktır.