Yatılı Fizik Tedavinin Önemi

Son yıllarda son teknoloji robotik tedavilerin tıbbın farklı alanlarında kullanılması ile fizik tedavi ve rehabilitasyon alanında da yürüme robotları, el kol ve parmak robotları ile özellikle nörolojik hastaların rehabilitasyonunda kısa sürede etkin ve başarılı tedavi süreçlerine ulaşılmıştır. Fizik tedavi hizmeti ayaktan ve yatılı olarak sunulabilmektedir. Özellikle vücudun sağ veya sol tarafına felç inmesi, beyin kanaması, travmaya veya tümöre bağlı beyin hasarı, Multpl Skleroz, Parkinson hastalığı, omurilik yaralanması, serebral palsi gibi nörolojik sorunlarda yataklı fizik tedavi pek çok bakımdan hasta için avantajlıdır.

Özellikle ani gelişen felç durumu sonrasında  nörolojik yönden stabil hale gelen yoğun bakım süreci tamamlanan ve fizik tedavi programını almaya hazır hale gelen hastalara erken dönem rehabilitasyon başlamak  ve kontrollü ve kapsamlı rehabilitasyon programına katılmak tedavi sürecinin başarısını arttıracaktır. Felç durumu ani gelişen bir süreç olması itibari ile daha önce tüm işlerini kendi kendi kendine yapabilen kişi konuşma, yutma, algılama, yürüme, elini kolunu kullanabilme gibi fonksiyonlarında kayıp ile karşı karşıya kalabilmekte ve günlük yaşam aktivitelerinde tamamen bağımlı hale gelmektedir.

 Fizik tedavi ve rehabilitasyonun amacı hastayı en kısa zamanda tekrar en yüksek bağımsızlık seviyesine getirmek, ev içi, toplum içi, sosyal ortam ve mesleki ortam adaptasyonun tekrar sağlanmasıdır. Bu amaçla gelişmiş ülkelerde ve ülkemizde inme, beyin hasarı, omurilik felcinin erken dönemde tedavisi için özelleşmiş rehabilitasyon hastaneleri kurulmuştur. Romatem hastaneleri dünya standartlarında çalışan, yerli ve yurt dışı hastalara yatarak fizik tedavi hizmetinin verildiği ülkemizdeki ilk ve tek  zincir hastane grubudur. Hastalar ilk olarak fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi tarafından değerlendirilmekte, hastaya uygun özel rehabilitasyon planı düzenlenmekte ve süreç takip edilmektedir. 

İnme, travmatik beyin hasarı, omurilik felci gibi sorunlarda çok çeşitli organ ve sistemler etkilenebilmektedir. Hareketsiz kalmak ek sorunların oluşması için başlı başına risk faktörüdür. Hareketsizliğe ve uygun pozisyonlanmanın ve cilt temizliğinin etkin şekilde yapılmamamasına bağlı olarak özellikle kuyruk sokumu, kalça topuk başta olmak üzere bası altında kalan kemik çıkıntılarının üzerinde  yatak yaraları, yutma fonksiyonun yetersiz olmasına ve solunum kaslarıının güçsüz olmasına bağlı akciğer enfeksiyonları, sürekli sonda varlığı ile ilişkili idrar yolu enfeksiyonları, barsak sistemi bozuklukları, depresyon başta olmak üzere psikiyatrik bozukluklar, damar içi pıhtı oluşumu, ikinci kez felç geçirilmesi riski hiç de az değildir.

Hastanede yatarak 7/24 tıbbi gözetimde olmak pek çok komplikasyonun oluşmadan önlenmesini veya erkenden fark edilerek hızla tedavi edilmesini sağlar. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman doktorunun günlük vizitleri, rehabilitasyon hemşirelerinin tüm günü kapsayan gözetimleri ile hastanın genel klinik durumu yakından takip edilir, gereken müdahale ve ayarlamalar gecikmeden yapılır. Ağır felç geçirmiş, bilinci açık olmakla beraber yardımsız oturamayan ve ayağa kalkamayan bir hastanın bu şekilde her gün evinden fizik tedavi merkezine gidip gelmesi zordur.

Bu durumdaki pek çok hasta transfer güçlüklerinden ötürü ayaktan fizik tedaviye katılamamaktadır. Bu hastaların yataklı fizik tedavi merkezinde rehabilitasyonu daha verimli ve konforludur. Kapsamlı yatılı fizik tedavi kliniklerinde; İnme, beyin hasarı, omurilik felci hastasında hareket kabiliyetinin azalması veya yitirilmesi yanında gelişen konuşma ve yutma sorunlarının çözümlenmesi amaçlı konuşma ve yutma terapisi, solunum problemlerinin tedavisinde solunum fizyoterapisi, beslenme protokolünün düzenlenmesi, tansiyon problemleri, kan şekeri düzensizlikleri, kalp ritim bozuklukları,  mesane ve bağırsak sorunlarının takibi açısından dahiliye uzmanı ve diyetisyen takibi, nörolojik durumun takibi açısından nöroloji hekimi takibi, mesane ve barsak problemlerinin en aza indirgenmesi amaçlı pelvik taban rehablitasyonu dediğimiz özel rehabilitasyon süreci uygulanmaktadır.

Hasta ve hasta yakınlarının psikolojik izlemi, psikolog desteği ve özel terapi ve motivasyon çalışmaları da tedaviye katılımı ve tedavi başarısını arttırmaktadır. Yatılı hizmetin en büyük avantajı tüm bu tıbbi desteğin hastaya profesyonel biçimde sunulmasıdır. Bir hastanın fizik tedavi hekimi tarafından planlanan tedavi protokolünde hastanın hem elektrik stimülasyon tedavisi alması, hem fizyoterapistle birebir manuel egzersiz yapması, ayrıca konuşma ve yutma  terapisti ile seansa girmesi, ergoterapist ile çalışması, el kol parmak robotu ile çalışması, robotik cihazla ayağa kaldırılması ve yürütülmesi, su içi egzersizleri ve bisiklet egzersizleri uygulaması gerekebilir.

Ayaktan tedavilerde bu seansların planlanması daha zor ve hasta için yorucu olabilir. Yatarak fizik tedavide terapi ve dinlenme saatleri hastanın ihtiyacına göre daha esnek bir şekilde planlanabilir. Ayaktan fizik tedavide pek çok merkezde 45 dakika ila 1 saat arasında bir fizik tedavi yapılabilmektedir. Bazen bu süre daha da kısadır. Oysa ki erken dönem nörolojik rehabilitasyonda günde en az 2-3 saat hastanın aktif katıldığı fizik tedavi yapılması gerekmektedir. Hasta ve hasta yakını tüm gün hastanede oldukları için tüm gün tedaviye odaklanmakta ve konsantrasyonun tam olması tedavi başarısını arttırmaktadır. 

Günün 24 saati hastanın ihtiyaçlarına göre rehabilitasyon ekibi ile beraber belirlenmiş hedeflere ulaşmak için yapılandırılmıştır. Nörolojik rehabilitasyon bir bakıma beynin yeniden eğitimidir ve bu açıdan bol tekrar çok önemlidir. Yataklı fizik tedavi merkezlerinin en büyük avantajlarından biri yoğun tedavi uygulama şansı sağlamasıdır. Erken dönemde, hedefe yönelik yoğun fizik tedavi inmeye bağlı felç geçiren hastaların iyileşmesinde en yüksek başarıya sahiptir.