Endometriozis Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Gebelik Bu Hastalığı Tedavi Etmez!

Gebelik, endometriozisi tedavi etmez. Evet, gebe kalındığında, şikayetler geçici olarak hafifleyebilir. Ancak, endometriozis tedavi olmayacaktır.

Dolayısıyla, siz kıymetli hastalarımıza sadece bu amaçla hamilelik planlanmasını önermiyorum. Bu konuda çok sık gelen sorulardan biri de, “çocuk istemini ertelemenin endometriozise yol açıp açmadığıdır”.

Net olarak söyleyebilirim ki, gebeliği ertelemiş olmak, endometriozis sebeplerinden değildir.

Başka bir yanlış inanış da şudur: ‘Rahim alınması, endometriozisin kesin çözümüdür.’ Bunu duyarsanız, endometriozis konusunda uzman kişilerden ikinci bir görüş almanızda fayda var demektir. Aslında, endometriozis, rahim içini döşeyen dokuya benzer dokunun, rahmin dışında, en çok da alt karın bölgesinde olması durumudur.

Endometriozisim Var! Kısır mıyım?

Endometriozisi olan hastaların %70’i kendiliğinden gebe kalabilir. Kalan hastaların önemli bir kısmı ideal bir cerrahi sonrası kendiliğinden gebe kalabilirken, düşük bir popülasyonda tüp bebek gerekebilir. Tüp bebek başarı oranı da endometrioziste yüksektir.

Sebebi Henüz Bilinmiyor…

Endometriozisin neden oluştuğunu halen kesin olarak bilmiyoruz. Bu konuda kabul edilmiş birkaç teori var. Bunlardan en önemlisi, menstruasyon kanaması esnasında rahim içi dokusu olan endometriumun, ters yönde tüplerden karın içi boşluğuna akarak bu bölgelerde hastalığa yol açması durumudur-(retrograd menstruasyon). Bununla beraber, tüm kadınların %90’ında retrograd menstruasyon durumu fizyolojik olarak mevcuttur. Niçin bazılarında endometriozis gelişirken diğerlerinde gelişmediğini henüz açıklayamıyoruz.

Kız Kardeşimde Endometriozis Var! Bende de Olabilir mi?

Endometriozisin kesin nedenini bilmiyoruz ama moleküler çalışmalarda, bazı genetik değişikliklerin endometriozis oluşumunda rol oynadığı saptandı. Bu genetik bozukluklar, sonradan kazanılmış olabileceği gibi, doğuştan gelen genetik değişiklikler de olabilir. Dolayısıyla, annenizde veya kız kardeşinizde endometriozis var ise sizde de olma ihtimali artmıştır.

Evreleri Var…

Endometriozis, kanser gibi hafiften şiddetliye doğru 1-4 arasında evrelenir.

Hastalarımızdan gelen sorulardan biri de şudur: “ Çok şiddetli ağrılarım var. Bu bende ileri evre endometriozis olduğu anlamına mı gelir?

Endometriozis, yerleştiği dokuya göre farklı şiddetlerde ve özelliklerde şikayetlere yol açabilir. Sadece bir bölgeye, örneğin sinir üzerine yerleşmiş endometriozis, yaygın olan ama yüzeysel yerleşimli endometriozisi bulunan daha ileri evre hastalardan daha şiddetli ağrılara yol açabilir. Dolayısıyla, bu sorudaki önerme her zaman geçerli değildir.

3 Farklı Tedavi Yöntemi !!!

Endometriozis hastalığında, elimizde 3 ana tedavi seçeneği var:

1-)Ameliyat,

2-)Hormon içeren ilaçlar,

3-)Ağrı kesici ilaçlar.

Ameliyata uygun hastaların, laparoskopik endometriozis konusunda deneyimli cerrahları tercih etmeleri önem taşır. Endometriozis ameliyatları, ileri teknik gerektiren ve onkolojik cerrahi prensiplere göre yapılan ameliyatlardır. Burada önemli olan, endometriozis ile tutulu tüm dokuları çıkarırken, aynı zamanda yumurtalıkların sağlığını gözetmek. Yaygın endometriozisi olup da sadece yumurtalıktaki kisti alınan hastalarda, ameliyat sonrasında şikayetler gerilemeyecektir.

Endometriozis büyümesi, yayılması için östrojene bağımlıdır. Dolayısıyla medikal tedavi önerdiğimiz hastalarda, östrojen üretimini azaltan veya durduran ilaçları tercih ediyoruz. Bunlar, doğum kontrol hapları, gestagen içeren ilaçlar veya GnRh analoglarıdır.

Ağrı, endometriozisli birçok kadının günlük hayatının bir parçası haline gelir. Çok sık ağrı kesici kullanmak, aslında uzun dönemde ağrıların daha da kötüleşmesine yol açabilir. Kronik ağrı, yaşamınızın bir parçasıysa, öncelikle bununla yaşamak zorunda olmadığınızı bilmeniz gerekir. Endometriozis için ideal tedaviyi almasına rağmen, ağrıları devam eden yüzde olarak küçük bir grup vardır. Bu hastalara, multidisipliner yaklaşıp ağrı terapisi düzenleyebiliyoruz.

Çaresiz Değilsiniz…

Endometriozisli kadınlar, sizleri anlıyoruz. Her hastada değişmekle birlikte, endometriozis hastalığının birçok zorluğa yol açtığının farkındayız. Fakat kendinizi yalnız hissetmeyin. Çaresiz değilsiniz…

Size 28 yaşında, henüz gördüğüm bir hastamın endometriozis hikayesinden bahsetmek istiyorum.

Bir çocuk annesi olan hastam, üniversitede öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Yani kendisi bir bilim insanı. Hastamızda endometriozisin yol açtığı tipik şikayetler mevcuttu.

Jinekolog fobisi olan hastamız, ağrı kesicilerden fayda görememeye başlayınca ancak kapımızı çaldı. Ben bir doktor olarak, bu tür korkuları olan hastaları cesaretlendirip, muayeneye karşı olan korkularını minimuma indirmeye çalışıyorum. Bu hastamda da bunu başardım.

Hastamızda klinik olarak derin pelvik endometriozis, yani ileri evre endometriozis saptadık. Yaklaşık 12 cm çikolata kistiyle beraber tüm endometriozis odaklarını laparoskopik ameliyatla çıkardık. Ameliyattan kısa süre sonra şikayetlerin geçtiğini gözlemledik.

Hastamızın ameliyatın ardından yorumu, ” Daha cesur olup erken gelseydim, bu geçen sürede işime daha da çok odaklanırdım.” şeklinde oldu.

Sosyakültürel seviyesi ne olursa olsun, kişilerin hastalıklara ve ameliyatlara karşı fobisi olabilir. Önemli olan, hastanın cerrahı ile sağlıklı, güvene dayalı iletişim kurarak, hastalıkların ve zorlukların üstesinden gelebileceğine inanmasıdır.

Bedeniniz savaşıyorsa, size belirti veriyorsa bunu görmezlikten gelmeyin!!!

Herkese sağlıklı günler dilerim…

Kadın Hastalıkları, Doğum ve Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu