Endometriosis Nedir? Endometriosis Tedavisi Nasıl Yapılır?

Endometriosis hastalığı nerede oluşur?

Periton zarı denilen karın zarlarında, yumurtalıklarda, fallop tüpleri üzerinde, rahim, mesane, üreter ve barsak üzerinde ve rahim arkasında bulunan boşlukta oluşabilir.

Endometriosis ne tür sorunlara yol açabilir?

Bu dokular östrojen hormonuna duyarlıdırlar. Bu odaklar aynen adet döneminde rahim iç duvarının kanadığı gibi, hormona duyarlı olarak kalınlaşabilir ve kanayabilir. Çevre dokularda da iltihabi değişiklikler ve ödem oluşur. Bunun sonucunda organlar arasında yapışıklıklar oluşabilir. Bu yapışıklıklar, özellikle adet döneminde ağrıya yol açar.

İnfertilite ve endometriosis arasında bağlantı var mıdır?

Çocuk sahibi olamayan kadınların yaklaşık %40’ında endometriosis vardır. Endometriosis hastalığının yol açtığı iltihabi değişiklikler, sperm ve yumurtaya zarar verebilir, ya da rahim veya fallop tüpü içindeki hareketlerine engel olabilir. İleri derece endometriosis hastalarında, tüpler yapışıklık nedeniyle tamamen tıkalı dahi olabilir.

Endometriosis hastalığının belirtileri nelerdir?

En sık görülen belirtisi, kronik (uzun süreli) pelvik ağrı şikayetidir. Özellikle adet öncesi ve sonrası, ya da cinsel ilişki sırasında ağrılar artar. Eğer barsak üzerinde endometriosis varsa, barsak hareketleri ağrılı olabilir. Mesane üzerinde ise, idrarla ilişkili ağrı olur. Endometriosis şiddetli adet kanamasına da yol açabilir. Pek çok hastanın hiçbir belirtisi olmayabilir.

Endometriosis tanısı nasıl konabilir?

Yukarıdaki belirtileri taşıyan hastalarda, özellikle pelvik muayene sırasında endometriosis şüphesi oluşabilir. Ancak kesin tanı, laporoskopi denilen cerrahi bir işlemle mümkün olur. Ayrıca, eğer yumurtalık üzerinde endometrioma (çikolata kisti) mevcutsa, ultrasonografi ile görülebilir.

Endometriosis tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi hastalığın yaygınlığına, belirtilerin yoğunluğuna ve çocuk isteği olup olmamasına göre değişir. Tedavi ilaçla, cerrahi olarak ya da her ikisi birden kullanılarak yapılabilir.

Endometriosis tedavisinde kullanılan ilaçlar nelerdir?

Tedavide kullanılan ilaçlar ağrı kesiciler ve hormonal ilaçlardır. Hormonal tedaviler, doğum kontrol hapları, yalnızca progesteron içeren ilaçlar ve GN RH agonistleridir. Hormon tedavileri, endometriosis dokusunun büyümesini yavaşlatır ve böylece yeni yapışıklıkların oluşmasını engeller. Çoğunlukla hastalığın tamamen kaybolmasını sağlayamazlar.

Endometriosis cerrahisi ne demektir?

Cerrahi tedavi ağrıyı azaltmak ve çocuk sahibi olma şansını artırmak için yapılabilir. Ancak bu hastalık, cerrahi sonrası tekrarlama riski olan bir hastalıktır. Hastaların %40-80’inde ameliyat sonrası 2 yıl içinde ağrı şikayeti geri gelebilir. Bu durum büyük olasılıkla mikroskobik odakların cerrahi sonrası büyümesiyle ilişkilidir. Hastalık ne kadar derin ve şiddetliyse, tekrarlama riski o kadar fazladır. Cerrahi sonrası ilaç tedavisi ile hastalık baskılanarak, ağrının tekrarlaması engellenebilir. Ayrıca eğer hasta gebelik planlıyorsa, cerrahi sonrası hemen gebe kalması önerilir. Çünkü gebelik de hastalığı baskılayıcı etkiye sahiptir.

Şiddetli ve tedavi sonrası tekrarlayan ağrı varlığında, son şans olarak, çocuk sayısını tamamlamış hastalar için, histerektomi (rahim alınması) ameliyatı uygundur. Özellikle bu ameliyat sırasında yumurtalıklar da alınırsa, ileride ağrı tekrarlaması olasılığı çok düşer.

Her şekilde cerrahi tedavide amaç, rahim ve yumurtalıklar dışında da, olabildiğince fazla endometriosis dokusunun çıkarılmasıdır.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Burcu Saygan Karamürsel

https://www.instagram.com/opdrburcukaramursel/