Paylaş
Dismenore çeşitleri nelerdir?
Dismenore eğer ilk adetle beraber başladıysa primer dismenore olarak adlandırılır. Ancak hayatın daha ileri döneminde başlayan bir adet sancısı mevcutsa, sekonder dismenore olarak adlandırılır.
Primer dismenore sebebi nedir?
Rahim iç duvarından salgılanan prostaglandin isimli madde, rahim krampları ve sancıya yol açar.
Genellikle sancı, bu maddelerin miktarının rahim duvarında arttığı adet öncesi dönemde başlar. Adet kanamasıyla beraber rahim iç duvarı döküldüğü ve prostaglandin düzeyi düştüğü için, adetin ikinci gününden itibaren sancı azalır.
Primer dismenore hangi yaşta başlar?
Genellikle ilk adetle beraber başlar ve yıllar içerisinde azalır. Doğum sonrasında da adet sancılarında azalma görülebilir.
Sekonder dismenore nedir?
Genellikle bir sağlık problemine bağlı olarak gelişen ve daha ileri yaşlarda ortaya çıkan ağrı türüdür. Zaman içerisinde azalmadığı gibi, artma eğiliminde de olabilir.
Genellikle normal adet kramplarından daha uzun süren ağrı oluşur. Örneğin sancılar adetten birkaç gün önce başlayabilir, adet süresince artabilir ve adet sonrasında da devam edebilir.
Sekonder dismenore sebepleri neler olabilir?
*Endometriosis: Bu hastalıkta normalde rahim içinde bulunması gereken endometrium adı verilen doku, rahim dışında örneğin tüplerde ya da yumurtalıkta bulunabilir. Ayrıca rahim arkası ya da mesane üzerinde de bu doku bulunabilir. Aynı rahim içinde olduğu gibi, hormonlara bağlı olarak bu dokuda adet döneminde kanama meydana gelir. Bu kanama ağrıya yol açar. Uzun dönemde ise kanamalara bağlı olarak yapışıklıklar oluşabilir. Bu yapışıklıklar organlar arasında oluşursa ağrıya sebep olabilir.
*Adenomyosis: Normalde rahim içinde bulunması gereken dokunun, rahim duvarı içindeki kas tabakasında bulunması ile oluşan hastalıktır.
*Fibroid (Miyom): Rahim duvarındaki kas tabakasından oluşan bu kitleler de ağrıya sebep olabilir.
Dismenore için hangi testler yapılabilir:
Öncelikle bir jinekolojik muayene yapılır. Çoğunlukla ultrasonografi de bu muayenenin bir parçası olarak uygulanır. Ayrıca gerek görülürse laparoskopi önerilebilir. Bu işlemde batın içine kamera ile bakmak mümkündür.
Dismenore tedavisi nasıl yapılır?
Öncelikle ilaç tedavisi önerilir. Önerilen ilaçlar ağrı kesiciler ve hormonal doğum kontrol ilaçlarıdır. Ayrıca düzenli egzersiz, yeterli uyku ve gevşeme teknikleri de öneriler arasındadır.
Ağrı kesici olarak kullanılan Non-Steroid Anti-İnflamatuar grubu ilaçlar, kanda bulunan prostaglandin düzeyini azaltarak etki gösterirler. Bu şekilde adet kramplarının şiddeti azalır. Adetin ilk belirtisiyle beraber adet öncesi ilaca başlanırsa etkinliği daha iyi olur. Genellikle bir-iki gün almak yeterli olur. Kanama bozukluğu, astım, karaciğer sorunu, mide problemi, ülser gibi durumların varlığında bu ilaçların kullanılmaları önerilmez.
Eğer ilaç tedavisi işe yaramazsa, dismenore sebebini ortadan kaldırmak için cerrahi tedavi gerekebilir.
Dismenore tedavisinde kullanılan hormonal doğum kontrol yöntemleri nelerdir?
Doğum kontrol hapları, cilde yapıştırılan hormon ilaçları ya da vajinal halkalar bu amaçla kullanılabilir. Ayrıca cilt altı implant, enjeksiyon ya da hormonlu spiral de adet sancılarını tedavi edebilir.
Endometriosis hastalarında dismenore için hangi ilaçlar kullanılabilir?
Yukarıda belirtilen hormonal doğum kontrol yöntemlerinin tümü kullanılabilir.
Dismenore tedavisinde alternatif tedaviler nelerdir?
Vitamin B1, magnezyum takviyeleri ve akupunktur gibi alternatif tedaviler de kullanılmaktadır.
Miyomlarda ne tür tedaviler yapılır?
Eğer dismenore sebebi miyomsa, uterin arter embolizasyon yani rahim damarlarına girişimsel radyoloji bölümünde akımı tıkamaya yönelik parçacıklar verilmesi işlemi yapılabilir. Böylece miyomların büyümesi önlenebilir. Bu tedaviler işe yaramazsa miyomların cerrahi olarak alınması işlemi yapılabilir.
Endometriosis için ne tür tedaviler yapılır?
Endometriosis dokusu cerrahi olarak çıkarılabilir. Cerrahi sonrası tekrarı önlemek için doğum kontrol hapı önerilebilir.
Genellikle tüm alternatif tedavilere yanıt vermeyen hastalarda rahim alınması yani histerektomi ameliyatı düşünülebilir.
Paylaş