Tatlandırıcılar dost mu düşman mı?

Düşünün şeker hastasısınız, etrafınız çeşit çeşit tatlılar, şekerlemeler, çikolatalar dolu. Bir yere gidiyorsunuz herkese baklava-börek ikram ediliyor, siz cezalı çocuklar gibi bir köşede şekersiz çay içiyorsunuz ve yutkunuyorsunuz. Yeseniz bir türlü yemeseniz bir türlü…Şeker, adı gibi şeker olmayan bir hastalıktır. İnsanı kolay kolay öldürmüyor ama günlük yaşamda dikkat edilmeden rastgele yiyip içilirse insanı süründürüyor. Bir şeker hastasına önerilen yeme şekli, en sağlıklı yeme şeklidir aslında. Bunu bütün insanlar uygulasa, eminin insan ömür uzunluğu iki katına çıkar.

Bir şeker hastasının en dikkat etmesi gereken ilk ve en önemli şey, bildiğimiz sofra şekerini ve sofra şekeri katılmış yiyecekleri hayatından çıkarmasıdır. Bu tür yiyecekler hem kan şekerini yükseltir hem de kilo artışına neden olur. Kilo artışı oldukça kan şekerini de dengelemek güçleşir. İştah açılır. Kişi daha çok yer ve şeker hastalığı gün geçtikçe daha kötüye gider. O nedenle şeker hastalarının kilo kontrolu konusunda da çok özenli olması gerekir. Çok yağlı, kızartılarak yapılmış yiyeceklerle de aralarına mesafe koymaları gerekir. Aynı şekilde hamurişleri, pilavlar, makarnalar gibi ekmek gurubu yiyecekler daha dikkatli tüketilmelidir.

Genelde tüm bilimsel öneriler bu şekildedir. Ama bir de rutin yaşamda bu önerileri uygulama güçlükleri yaşanmaktadır ve bununla ilgili alternatif tarifler geliştirilmektedir. Özellikle tatlılar yapılırken şeker yerine tatlandırıcılar kullanılarak tat olarak benzer ancak kalori olarak daha düşük yiyecekler hazırlanabilir. Üstelik bu şekilde hazırlanan tatlılar kan şekerini yükseltmez. Ancak bu yapay tatlandırıcıları da çok sık kullanmamak gerekiyor. Yapay tatlandırıcılar aynı miktardaki şekere göre sıfıra yakın kalori içerir. Şu anda yapay tatlandırıcılar çocuk şuruplarından tutun da hazır birçok yiyeceğin ve içeceğin içinde bulunmaktadır. Yani yaşamımızın birçok alanında vardır. Bazı araştırmalarda bunların günlük yaşamda çok ve sık kullanılmasının başta mesane kanseri olmak üzere bazı kanser çeşitlerini tetikleyebileceğini, halsizlik, yorgunluk, başağrısı, migren atakları, unutkanlık gibi şikayetlere yol açabileceği gösterildi.

Çevrede bu kadar çok uyaran varken, şeker hastaları içinde, tatlandırıcılarla yapılmış tatlılar çok sık kullanılmamak adına iyi birer alternatiftirler aslında. Kilo problemi olanların bu konuda biraz daha dikkatli olması gerekiyor. Çünkü diyabetik tariflerin şekeri, tatlandırıcılar sayesinde sıfırlanıyor ama yağdan ve undan gelen kaloriler yerinde kalıyor. O nedenle tatlandırıcı ile yapılmış yiyecekler kişiye kilo aldırabilir, dikkatli olmak gerekiyor.

Şeker hastaları kendilerine tatlı yaparken özellikle şeker oranı yüksek meyveleri sütle kombinleyebilirler. Yabanmersini, kuru kayısı, kuru incir, kuru hurma, muz antioksidan kapasitesi oldukça yüksek meyvelerdir. Lif oranları yüksektir. Tadı tatlı da olsa lif oranı yüksek olduğu için kan şekerini çok hızlı yükseltmezler. Özellikle sütle birlikte tüketildiğinde, kan şekeri daha iyi kontrol altında olur. Bu şekilde yapılan tarifler şeker ilaveli veya tatlandırıcı ilaveli tatlıya göre daha sağlıklıdır. Kuru kayısı, kuru incir, kuru hurma ve muz sütlü tatlılarda şeker ve tatlandırıcı yerine kullanabilir.