Vajinal Enfeksiyonlar

Vajinal akıntı her zaman bir enfeksiyon belirtisi değildir. Kadınlarda adetin değişik dönemlerinde miktarı değişmekle birlikte, vajina ortamının nemli kalmasını sağlayan berrak ve yumurta akını andıran bir salgıdır mevcuttur. Hamilelik, cinsel uyarım ve yumurtlama gibi doğal şartlarda vajina salgısı artabilir, ancak bu normal bir durum olduğu gibi herhangi bir yakınmaya da neden olmaz.

Vajinal akıntının miktarının artması, renginin ve kıvamının değişmesi ile birlikte kaşıntı, yanma ve kötü koku da hissediliyorsa, bu belirtiler özellikle 2-3 günden fazla sürüyorsa vajinal akıntı bir sorunun varlığına işaret ediyor olabilir. Vajinal enfeksiyonlar genelde kadın için hayati tehlike yaratmazlar.

Vajinal enfeksiyonlar hangi etkenlerle oluşur?

Vakaların % 90 kadarında üç etken sorumludur

- Mantarlar (Candida albicans)

- Bakteriler (Gardnerella vaginalis)

- Parazitler (Trichomonas vaginalis)

Bunlardan başka Mikoplazma, Üreaplazma, Klamidya gibi etkenler de söz konusu olabilir. Vajinal enfeksiyonu kolaylaştıran en önemli faktör, bu bölgenin doğal ortamının bozulmasıdır.

 En sık görülen vajinit tipleri mantarların sebep oldukları kandidal vulvovajinit, bakterilerin sebep oldukları bakteriyel vajinoz ve parazitlerin sebep oldukları trikomonal vajinittir.

 Vajinal Mantar Enfeksiyonu

Özellikle yaz aylarında sık rastlanan bir vajinal enfeksiyon türü olan kandidal vulvovajinitin en sık nedeni Candida albicans dediğimiz maya mantarlarıdır. Normal koşullarda bu mantarlar sağlıklı kişilerin deri ve mukozalarında hastalık yapmayacak oranda bulunur. Bu bölgelerin doğal ortamının bozulması, direncinin düşmesi ile enfeksiyon oluştururlar. Kadınların %75 kadarı mantar vajinitini yaşamları boyunca en az bir kez geçirmektedir.

Bu enfeksiyonun en önemli belirtisi vajina çevresinde şiddetli yanma hissi, kaşıntı ve tahriştir. Dış genital organlarda kızarıklık ve şişlik, beyaz, koyu kıvamlı, peynirimsi akıntı da mevcuttur.

Vajinal mantar enfeksiyonlarında risk faktörleri nelerdir?

İnsanların vücut florasında az miktarda bulunan bu mantarlar, vücuttaki doğal dengeleri değiştiren hamilelik, şeker hastalığı (diyabet), şişmanlık durumlarında, doğum kontrol hapları, sperm öldürücüler (spermisit) kullanımında, vajina içerisinin  sabun ve antiseptiklerle yıkanması durumlarında, ve  antibiyotik kullanımından sonra hastalığa sebep olabilirler.

Tedavide mantarlara karşı ağızdan alınan veya vajinal yolla fitil veya krem şeklinde uygulanan ürünler kullanılmaktadır. Vajina bölgesinin doğal florasına destek olucu ilaçlar da tedaviye yardımcı olur.

 Bakteri Kaynaklı Vajinal Enfeksiyon

Gardnerella vaginalis olarak da bilinen bakteriyel vajinoz, doğurganlık çağında olan kadınlarda gözlenen en sık bakteriyel vajinal enfeksiyondur. Bu hastalıkta normal vajinal flora değişmekte, sağlıklı florada bulunması gereken Lactobacillus adı verilen yararlı bakteriler kaybolmakta ve diğer bakteriler (Peptococcus sp., Prevotela sp., G. Vaginalis ve Mobiluncus sp.) artmaktadır.

Bakteriyel vajinozda %50 oranında belirti görülmeyebilir. En önemli belirtisi ise bozuk  balık kokulu vajinal akıntıdır. Yanma, kaşıntı ve tahriş bazı durumlarda gözlemlenebilir.

Bu enfeksiyon için risk faktörleri arasında spiral (RİA) kullanımı, vajinal duşlar ve hamilelik önemli yer tutar.

Tedavisinde bakterilere karşı ağızdan alınan ve vajinal yoldan çeşitli antibiyotikler kullanılmaktadır.

Trikomonas  Vajinalis enfeksiyonu

Bu enfeksiyonun etkeni, cinsel yolla bulaşan bir parazit olan Trichomonas Vaginalis’tir. Trichomonas vaginalis tüm dünyada yılda yaklaşık 180 milyon kadar insanı etkilemektedir.

Enfeksiyonun belirtileri özellikle adet dönemi sonrası ve hamilelik döneminde şiddetlenir. En sık rastlanan belirti kötü kokulu aşırı akıntıdır. Akıntı genellikle sarı-yeşil renktedir. Cinsel ilişki sırasında ağrı, idrar yaparken yanma ve bazı hastalarda alt karın bölgesinde hissedilen ağrı diğer belirtiler arasındadır.

Trikomonal vajinit, cinsel yolla bulaşan bir hastalık olduğu için, bu hastalığa sahip olan bir kişiyle meydana gelen cinsel ilişki sonucu ortaya çıkabilmektedir.

Tedavisinde parazitlere karşı ağızdan alınan veya vajinal yolla uygulanan ilaçlar kullanılmaktadır.

Cinsel yolla bulaşan bir hastalık olması sebebiyle, tedavinin başarısı ve tekrarlama oranının en düşük seviyeye indirilmesi için partnerin de tedavi olması gerekmektedir. Tedavi süresi boyunca cinsel ilişki yasaklanır.

Özellikle yaz aylarında daha sık rastladığımız vajinal enfeksiyonları kolaylaştıran nedenler;

- Dar ve sıkı sentetik giysilerin kullanılması

- Gebelik (hormonal dengenin değişmesi nedeniyle)

- Şeker hastalığı

- Doğum kontrol haplarının kullanımı

- Vajinanın yanlış temizlik alışkanlıkları

- Bağışıklık sisteminin yetersizliği gibi nedenler vajinal enfeksiyonların oluşumunu kolaylaştırabilir.

Vajinal enfeksiyonlardan korunmak için yapılmasını önerdiklerimiz

Temizlik, hastalıktan korunmada temel faktördür. İç çamaşırlar sentetik olmamalı, her gün değiştirilmesi kaynatılıp ütülenmesi yararlıdır.

Vajinanın sabun veya intim duşlarla sık sık yıkanması vajinanın koruyucu tabakasını bozarak iltihabi hastalıkların yerleşmesine neden olur. Uzun süre tampon ve ped kullanımı da olumsuz  bir etkendir.

Havuzlarda uzun süre kalınmamalı, ortak tuvaletler çok dikkatli kullanılmalıdır.

Dış genital organ temizliğinde yıkama ve kurulama önden arkaya doğru yapılmalıdır. Bu yöntemle mikroplardan zengin bölge olan makat çevresinden vajinaya mikropların taşınması önlenebilir.

Giysi seçimi hastalıklardan korunmada önemli bir faktördür. Özellikle yaz aylarında sentetik iç çamaşırları, pantolon gibi çok sıkı ve dar giysiler az hava aldıkları ve vajina çevresinin ısı ve nemini arttırdıkları için özellikle mantar gelişimini arttıran etkenlerdir. Uzun süre ıslak mayo ile durulması da enfeksiyon riskini arttırır. Bu nedenle rahat giysiler ve pamuklu iç çamaşırları tercih edilmelidir.

Kimyasal temas, lokal alerji ve aşırı duyarlılık sonucu vajina ortamını değiştirerek vajinite yol açabilir. Bu nedenle parfümlü tuvalet kağıtlarının kullanımından kaçınmak gerekir.

Uzun süreli ve kontrolsüz antibiyotik kullanımı sık görülen vajinit sebeplerinden biri olduğu için antibiyotikler sadece doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Bu tür tedaviler sırasında, özellikle mantar enfeksiyonlarını önleyici tedavilerin de beraberinde kullanılması faydalıdır.

Vajinal enfeksiyonların tedavisi süresince cinsel ilişki mümkün mü?

Enfeksiyon nedeniyle vajinada hassasiyet artmıştır, cinsel ilişkide kolaylıkla ağrı oluşabilir. Ayrıca bazı enfeksiyonların partnere bulaştırılma riski nedeniyle, tedavi başarı ile tamamlanıncaya kadar cinsel  ilişkiden kaçınılmasını öneriyoruz.