Vücudun mikropla savaş stratejisi

En hızlı gelişme gösteren ve en genç bilimlerden olan immünoloji, toplum tarafından pekiyi bilinmiyor. 1974 yılında kurulan İmmünoloji Derneği, Türkiye adına IUIS'e destek veriyor. İmmün yani bağışıklık sistemi, insanın enfeksiyon hastalıklarına veya yabancı maddelere karşı direncini ve savunmasını sağlar.İmmünoloji hangi konuları araştırır? Doğuşdan ve sonradan kazanılan immün yetersizlikler, enfeksiyon hastalıkları (AIDS, viral enfeksiyonlar, mantar enfeksiyonları), aşılama, kansere zemin hazırlayan etkenler, romatizmal ve otoimmün hastalıklar, organ ve kemik iliği transplantasyonları, allerjik hastalıkların nedenleri ve tedavileri temel immünolojinin araştırma konularıdır.Doğal savunmayı sağlayan maddeler nelerdir?Bakteri, virus, parazit, mantar gibi küçük canlılar ağız, burun, göz, deri, mide, akciğerler, idrar yolları ve kan yoluyla vücudumuza girmeye çalışırlar. Vücudun dış ve iç yüzeylerindeki normal bakteri florası, hastalık yapan canlıların üremesine izin vermez. Doku ve vücut sıvılarında (gözyaşı) bulunan lizozim, bakterilerin ölümüne neden olurlar. Kanımızda çok düşük düzeyde bulunan ve sayıları 30'a yaklaşan kompleman proteinleri vücudumuza giren küçük canlıların uyarısı ile hızla artar ve hücre duvarını zedeleyip küçük canlıların ölümüne yol açar.Savunmada görev alan hücreler hangileridir?Kemik iliğimizde bizi küçük canlılara karşı savunan ve farklı isimlerle anılan akyuvarlar yapılır. Akyuvarlarımız (nötrofiller, monositler, makrofajlar), B lenfositleri, T lenfositleri ve doğal öldürücü hücreler gibi birçok hücre gruplarından oluşur.İmmün (bağışıklık) sistem nasıl savunur?Vücudumuza giren bakteri, virüs, mantar, parazit ve farklı maddelerle önce tanışır ve onun bir yabancı olduğunu farkeder. Sonra ona karşı savunmak için mikroba özgü B ve T hücreleri oluşturur. B hücreleri, T hücrelerinin yardımıyla enfeksiyon etkenine karşı 'antikor' denilen koruyucu maddeler yapar. Bu antikor yapan bellek (hafıza) hücresini ikinci bir mikrop saldırısına hazırlıklı olmak için ömür boyu saklar. Enfeksiyon hastalığına yakalanan veya aşılanan bir kişi aynı mikrop ile tekrar karşılaştığında immün sistem hafızasında taşıdığı hücrelerin yardımıyla hemen bu mikrobu tanır. Hızla savunmaya geçer. Bu nedenle geçirdiğimiz bir hastalığa yeniden yakalanmayız veya hastalığa karşı aşı yapıldığında enfeksiyon hastalığından korunuruz.Enfeksiyon neye denir?Mikroplar vücudumuzda bulunan tüm bu savunma silahlarını geçip, seçtiği bölgede üremeye başlarsa kendinizi yorgun hissedersiniz. Ateşiniz yükselir. Öksürürsünüz, boğazınız, göğsünüz veya karnınız ağrır. Bu duruma 'enfeksiyon' denir. En kısa zamanda doktora başvurmanız gerekir.Primer İmmün Yetersizlik Hastalıkları'nın uyarıcı belirtileri nelerdir?En önemli 10 belirtisi şunlardır;1- Bir yılda 8'den fazla infeksiyon geçirme2- Bir yılda 2'den fazla ciddi sinüs infeksiyonu 3- 2 aydan uzun süren etkisiz antibiyotik kullanımı 4- Bir yılda 2'den fazla pnömoni5- Büyüme ve gelişme geriliği6- Yineleyen derin doku veya organ apseleri 7- Bir yaşından sonra ağızda veya ciltte süregen mantar infeksiyonu8- İnfeksiyonu iyileştirmek için damar içi antibiyotik kullanımı gereksinimi9- 2'den fazla derin doku yerleşimli infeksiyon10-Ailede primer immün yetersizlik öyküsüSekonder İmmün Yetersizlik Hastalıkları nedir? Bağışıklık sistemi kanserli hastalar, şeker hastalığı, böbrek ve karaciğer yetersizliği, otoimmün bazı hastalıklar, immünsupressif ilaç(kortikosteroid, siklosporin) tedavisi sırasında, ağır beslenme bozukluğunda (malnutrisyon) zayıflamaktadır.Hürriyet / Mesude ERŞAN