Varis Tedavisi Nasıl Olmalı?

Varisli damarlar bükülmüş, genişlemiş damarlardır. Herhangi bir yüzeysel damar varisli hale gelebilir, ancak en sık etkilenen damarlar bacaklarınızdakilerdir. Çünkü ayakta durmak ve dik yürümek alt vücudunuzun damarlarındaki basıncı arttırır.

Birçok insan için varisli damarlar ve örümcek damarları - yaygın, hafif bir varisli varyasyon - sadece kozmetik bir sorundur. Bazı insanlar için varisli damarlar ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilir. Bazen varisli damarlar daha ciddi sorunlara yol açar. Bu nedenle varis mutlaka tedavi edilmesi gereken ciddi bir sağlık sorunudur

Neden oluşur?

Bacak toplardamarındaki genişleme ve toplardamardaki kapakçıkların çalışmamasına bağlı olarak kan akışının istenen şekilde kalbe doğru değil aşağı doğru hareket etmesinden kaynaklanır. Varisli damarlar her zaman ağrıya neden olmayabilir. Varisli damarlar genellikle bacak derisinin yüzeyinde mavimsi renkte değişik çaplarda kıvrıntılı kabarıklıklar şeklinde görülebilir. Bacaklarda ağrının yanı sıra alt bacaklarda yanma, zonklama, kas krampları ve şişlik hissedilebilir. Uzun süre oturduktan veya ayakta durduktan sonra kötüleşen ağrı, kaşıntı, varis çevresindeki ciltte renk değişikliği oluşabilir. Örümcek damarları varisli damarlara benzer, ancak daha küçüktür. Örümcek damarları cildin yüzeyine daha yakın bulunur ve genellikle kırmızı veya mavidir.

Kimlerde görülür?

Varis riski yaşla birlikte artar. Yaşlanma, kan akışını düzenlemeye yardımcı olan damarlardaki valflerde aşınma ve yıpranmaya neden olur. Sonunda, bu aşınma valflerin bir miktar kanın kalbe akmak yerine toplandığı damarlara geri akmasına neden olur.

Kadınların varis geliştirme olasılığı daha yüksektir. Hamilelik, premenstruasyon veya menopoz sırasındaki hormonal değişiklikler bir faktör olabilir, çünkü kadın hormonları damar duvarlarını gevşetme eğilimindedir. Doğum kontrol hapları gibi hormon tedavileri varisli damar riskini artırabilir.

Hamilelik sırasında vücuttaki kan hacmi artar. Bu değişiklik büyüyen fetusu destekler ama bacaklardaki damarların genişlemesine de neden olur. Hamilelik sırasındaki hormonal değişiklikler de rol oynayabilir.

Diğer aile üyelerinin varisli damarları varsa, kişide olma ihtimali daha yüksektir. Fazla kilolu olmak damarlara daha fazla baskı uygular. Uzun süre aynı pozisyonda ayakta kalmak kan akışını yavaşlatır.

Nasıl teşhis edilir?

Varis teşhisi öncellikle hasta ayaktayken fiziksel muayene ile teşhis edilir. Doktor ayrıca bacaklardaki ağrının tarif edilmesini ister. Ayrıca, damarlardaki valflerin normal çalışıp çalışmadığını veya kan pıhtısı kanıtı olup olmadığını görmek için bir ultrason testine ihtiyaç olabilir.

Nasıl tedavi edilir?

Varis tedavisi genellikle hastanede kalınması gerekmeyen ve uzun süren bir iyileşme süreci gerektirmeyen ayaktan tedavi prosedürüdür. Öncellikle egzersiz, kilo vermek, sıkı kıyafetler giymek, bacaklarınızı kaldırmak ve uzun süre ayakta durmaktan veya oturmaktan kaçınmak gibi kişisel önlemler ağrıyı hafifletebilir ve varisli damarların kötüleşmesini önleyebilir.

Tüm gün varis çorabı giymek genellikle diğer tedavilere geçmeden önce denemek için ilk yaklaşımdır. Bacaklarınızı sıkarak damarların ve bacak kaslarının kanı daha verimli hareket etmesine yardımcı olurlar.

Ameliyatsız varis tedavi yöntemleri nelerdir?

Skleroterapi: Bu prosedürde, küçük ve orta boy varisli damarlar, bu damarları yaralayan ve kapatan çözelti veya köpük enjekte edilerek tedavi edilir. Birkaç hafta içinde, bacaklardaki varis kaybolur. Skleroterapi anestezi gerektirmez ve klinik ortamda yapılır.

Radyofrekans veya lazer enerjisi kullanan kateter destekli prosedürler: Bu tedavilerde genişlemiş damara ince bir tüp (kateter) yerleştirilir ve kateterin ucu radyofrekans veya lazer enerjisi kullanılarak ısıtılır. Kateter çekilirken, ısı damarın çökmesine ve kapanmasına neden olarak tahrip eder. Bu prosedür, daha büyük varisli damarlar için tercih edilen tedavidir.

Hamilelik sırasında gelişen varisli damarlar ise genellikle doğumdan sonraki 3 ila 12 ay içinde tıbbi tedavi olmadan iyileşir.

Girişimsel Radyoloji Uzmanı Dr. Rengin Türkgüler