Uykudaki gizemli yolcuğumuz

Vahim durumlar...Uyurgezerlikten mustarip bir insan düşünün. İşten çıkıp evine gittiğinde koltukta uyuyakalıyor. Daha sonra kalkıp mutfağa gidiyor ve bir bıçak alıp kayınvalidesinin evinin yolunu tutuyor ve tüm bunlar olurken hâlâ uyuyor. Eve vardığında karısının anne ve babasını öldürüyor, daha sonra da kendi evine dönüp uyumaya devam ediyor. Sabah uyandığında ise bir gece önce işlediği cinayetlerden tamamen habersiz ve herkes kadar şaşkın.4 farklı evre...Türk Uyku Araştırmaları Derneği'nin kurucusu Prof. Dr. Hakan Kaynak uzun yıllardır insanların uykularında yaşadıkları bu gizemli yolculukların izini sürüyor. Bugüne kadar yapılan araştırmaların sonucunda elde edilen bulgulara göre dört farklı evreye ayrılan uykunun ilk üç evresi rüya dışı ya da yavaş dalga olarak tanımlanıyor.Uyku sorunu sağlıksız yapar...Beyin yanıltıyorDördüncü evre ise Rem uykusu. Bu evrelerin ilk iki aşamasında diğer aşamalara göre daha yüzeyel uyurken üçüncü aşamada artık derin uykuya geçiyoruz. Uyurgezerlik olarak bilinen hastalık da, derin uyku olarak tanımlanan üçüncü aşamada ortaya çıkıyor. Derin uyku sırasında uyku bir süre sonra yüzeyelleşiyor ve rüya görmeye başlıyoruz. Bu, uyku sırasında her gece bir buçuk saatte bir tekrarlanıyor. Uyurgezerler ise bu dönemde beyin derin uykudayken, kas gerginliği arttığı için kendilerini uyanık gibi hissediyor.Hatırlamıyorlar...Derin uykuyla uyanıklık arasında yaşanılan bu karışık dönemde hasta, yataktan kalkıp dolaşabiliyor, çünkü bir bakıma uyanık. Ancak heyecanları yok. Uyandıktan sonra yaptıklarını hatırlamıyor. Üstelik bu durum uzun da sürebiliyor. Bu tür hastalar, uyku sırasında bazen yataklarına dönüyor bazen de uyandıklarında kendilerini bambaşka bir yerde bulabiliyorlar.Uyku sorunu sağlıksız yapar...Bir çocukluk hastalığı Prof. Dr. Kaynak, böyle bir durumda yapılacak en iyi şeyin hastayı sakinleştirip yatağına döndürmek olduğunu söylüyor, ancak sık tekrarlanmamakla beraber bazen hastayı yatıştırmak kolay olmuyor. Uyurgezer hasta kendini pencereden boşluğa bırakıp yaralanabiliyor mesela, ya da çevresindeki insanlara zarar verebiliyor ve tabii uyandığında hiçbir şey hatırlamıyor.Hastalık genetikUyurgezerlik çocuklarda sık rastlanan ve korkutucu olmayan bir hastalık. 13-16 yaş civarında da hasta şikâyetlerinden kurtulmaya başlıyor. Genetik bir hastalık olan uyurgezerliğe yetişkinlerde istisnai olarak rastlanıyor. Ama hastalık çocuklara göre yetişkinler açısından daha tehlikeli olduğu için tedavide ilaç desteği gerekebiliyor.Uyku sorunu sağlıksız yapar...Prof. Dr. Kaynak'a göre sık sık uyurgezerlikle karıştırılan ve daha çok 40-60 yaş arası erkeklerde rastlanan bir başka hastalık da rüya dönemi davranış bozukluğu. Rüya dönemi davranış bozukluğu olan hastaların rüyaları ile uyandırıldıkları sırada yaptıkları arasında bağlantı olduğu tespit edilmiş. Bu tür hastalar rüyalarında kavga ettiklerini gördükleri sırada yanlarında uyuyan eşlerine şiddet gösterebiliyorlar. Üstelik gerçek hayatlarında yumuşak ve sevgi dolu eşler olarak tanınıyorlar. Böyle bir hastaya kar yağarken iç çamaşırlarıyla arabasının camlarını silerken rastlayabilirsiniz mesela.Uyku sorunu sağlıksız yapar...Sorun ciddi yani. Uyurgezerlikle ilgili öyküler duyduğunuzda gülümseseniz de, ne olur ne olmaz, yakınlarınıza gece benzer davranışlarda bulunup bulunmadığınızı bir sorun. Cevap "evet"se, doğru bir uyku bozukluğu merkezine.Sanem Kardıçalıskardicali@medyakronik.comUyku sorunu sağlıksız yapar...