Güncelleme Tarihi:
Üvez ağacı, kışın yaprağını döken ve 3 - 25 metre arası uzunluğa sahip olan bir ağaç türüdür. Ağacın meyvesinin insan sağlığına pek çok faydası bulunur.
Üvez Ağacı Nedir? Üvez Ağacı Hakkında Bilgi
Üvez ağacı, Rosaceae yani gülgiller familyasına ait bir ağaçtır. Orta boya sahip olan üvez ağacının en sık karşılaşılan türü yamaç bölgelerde ve çalılık alanlarda yetişir. Üvez ağacının meyvesine üvez adı verilir. Üvez meyvesi olgunlaştığı zaman tüketilir. Türkiye'de 12 farklı türü bulunan üvez ağacı genellikle 5-10 metre boyuna ulaşır. Bazı durumlarda 25 metreye kadar uzayabilir.
Üvez Ağacı Latince İsmi
Üvez ağacı Latince "Sorbus Aucuparia" olarak ifade edilir. Latince'de sorbus kelimesi "Sorbum" kelimesinden türetilmiştir. Sorbum Latince meyve anlamına gelen bir kelimedir.
Üvez Ağacı Özellikleri
Üvez ağacı, mayıs ve haziran aylarında beyaz renkli çiçekler açarken kış aylarında yapraklarını döker. Yaprakları 7-11 parçacığa ayrılan üvez ağacı, geniş yapraklı ve seyrek dallıdır. Yaprak kenarları dişlidir. Genç sürgünleri tüylü olan üvez ağacı gençken açık kızıl ve kahverengi renkte gövdeye sahip olur. Ancak yaşlandıkça gövde rengi koyulaşır, kabukta çatlaklar oluşur. Mayıs ve haziran aylarında çiçeklenmeye başlayan üvez ağaçları 1500-2500 metre arası rakımda yaşayabilir. Üvez ağacı çok yıllık ağaçlar arasındadır.
Üvez Ağacı Ne Zaman Dikilir?
Üvez ağacı ekiminin erken bahar aylarında yapılması daha doğrudur. Geç sonbahar ve kış aylarında yapılan ekimlerde tohumların donla karşılaşma ihtimaline karşı önlem alınması gerekir.
Üvez Ağacı Nerede Yetişir?
Üvez ağacı ılıman iklimli ve güneşlenme oranı yüksek yerleri sever. Kumlu, killi ve organik mineral bakımından zengin topraklarda rahat eder. Anavatanı Avrupa ve Sibirya olan üvez ağacı; Kuzey Anadolu, Avrupa, Rusya, Kafkasya, Kırım, Kuzeybatı Afrika ve Lübnan bölgelerinde de yetişir. Üvez ağacı Türkiye'de Ağrı, Amasya, Artvin, Bursa, Çanakkale, Giresun, Kars, Kastamonu, Kayseri ve Trabzon illerinde bulunur. Ormanlık alanlarda; taşlı, çakıllı, kurak ve kayalık yamaçlarda yaşamaya elverişlidir.
Üvez Ağacı Nasıl Yetiştirilir?
Üvez ağacı farklı iklim ve toprak koşullarında yetişebilir. Yaz ve sonbahar aylarında ekilen üvezlerde, yağmurlar başlayana kadar 2-5 günde bir sulama yapılmalıdır. Bu sulama mart ayına kadar yeterli olur.
Üvez Ağacı Yaprak Döker mi?
Üvez ağacı yaprak döken bir ağaçtır. Kış aylarında yapraklarını döker.
Üvez Ağacı Bakımı Nasıl Yapılır?
Üvez ağacı yetiştiriciliğinde drenaj, sulama, budama ve ilaçlama oldukça önemlidir. Yeterli sulama ve budamanın yapıldığı üvez ağaçlarına belirli aralıklarla ilaçlama yapılması gerekir. 2 yaşından büyük üvez ağaçlarında kış sonu veya bahar başı ilaçlama yapmak uygundur. Üvez tohumlarının erken çimlenmemesi gerekir. Erken çimlenen tohumlar don tehdidiyle karşılaşarak fazla gelişim göstermeyebilirler.
Üvez Ağacı Faydaları Nelerdir?
Üvez ağacının meyvesi; malik asit, parasorbinik asit, sorbitanik asit, şeker, pectin karotensid ve C vitamini bakımından zengindir. Bu nedenle sağlık açısından pek çok faydası vardır.
Üvez ağacı;
l Şeker hastaları için uygun ve sağlıklı bir tatlandırıcıdır.
l İdrar söktürücüdür.
l Regl döneminde kadınları rahatlatmak ve ağrıları dindirmek için kullanılır.
l Yüksek tansiyonu düşürür.
l Kabızlık durumlarına iyi gelir.
l Bağışıklık sistemini güçlendirir.
l Vücuttaki ödemin atılmasına yardımcı olur.
Üvez Ağacı Hastalıkları Nelerdir?
Üvez tohumları soğukta çimlendiği için kök hastalıklarına yakalanma riski düşüktür. Drenajın ve sulamanın iyi olması üvez ağacının herhangi bir hastalığa yakalanmasını engeller. Çok sayıda mantar hastalığına yakalanmayan üvez ağacı, yılda 2-3 kez ilaçlanarak meyve hastalıklarına karşı dirençli hale gelir.
Üvez Ağacı Ne İşe Yarar ve Nerelerde Kullanılır? Üvez Ağacı Kullanım Alanları
Üvez ağacının farklı kullanım alanları bulunur. Üvez ağacı; peyzaj, gıda ve sanayi alanlarında kullanılabilir. Üvez ağacının meyvesinden ve kabuğundan ayrı ayrı faydalanılır. Kabuk bölgesi kumaş boyama ve tabaklama işlemlerinde; meyvesi ise alkol yapımı ve gıda sektöründe kullanılır. Üvez ağacı meyvesi yüksek C vitamini içeriği sebebiyle şurup, reçel, jöle ve likör yapımında kullanılır. Hoş renkli çiçek ve meyveleri sebebiyle peyzaj ve bahçe süsleme alanlarında da sıklıkla kullanılır. Ayrıca üvez ağacının tohumları birçok hayvanın ana besin kaynağıdır.