Tıp devrimleri geleceği nasıl etkileyecek?

İnsanlar, tarih boyunca her zaman yaşamı kolaylaştıracak yollar bulmaya çalıştı. Son yıllarda teknolojinin yaşamın içine iyice girmesi ile tıpta da çığır açan buluşlar, insanlığın geleceğinde farklı açılımlar yaratacak gelişmeler yaşandı. İlk aklımıza gelenleri sıralayacak olursak, embriyon kök hücre üretimi, genom haritasının çıkarılması, HIV yani AIDS virüsü konusunda yapılan araştırmalar, tıpta devrim niteliğindeki yeniliklerden birkaçı. Bakın konusunun en ünlüleri gelecek hakkında neler bekliyor.GEN HARİTASIHerkes çocuğunu istediği gibi tasarlayabilir mi?İnsanın genetik haritasının çizilmesi, bilim dünyasına göre son 25 yılda tıpta gerçekleştirilen en büyük buluş. Üstelik hastalıkların önüne geçilmesi açısından ne zaman uygulamaya geçirileceği kesin olarak bilinmemesine karşın. Arizona Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi tamamlayıcı tıp programı başkanı Andrew Weil, 'Genetik harita sayesinde hipertansiyon ve kalp hastalıklarına karşı etkili çözümlerin yaratılacağı kanısındayım' derken, Pennsylvania Üniversitesi Biyoteknik Merkezi Başkanı Arthur Kaplan şunları ekliyor: 'Belli gen dizgeleriyle belli hastalıkları körükleyen risk unsurları arasında çok daha farklı ilişkiler su yüzüne çıkacağı gibi, toplumsallık, saldırganlık, duygudaşlık, korku, matematiksel beceri, müzik ve dil yeteneği gibi birtakım davranışların temelinde yatan genlerin de saptanması bekleniyor. Tüm bu bilgiler giderek üreme teknolojilerine de yansıyacak. Çocukların kendi isteğimiz doğrultusunda tasarlanmasının ne denli doğru olup olmadığı dünyanın ilgi odağını oluşturacak.'KÖK HÜCRETedavi yöntemleri gelişecek1981 yılında Martin Evans, Matthew Kaufman ve Gail Martin tarafından fare embriyonlarından üretilen kök hücreler, canlıların gelişimi ve bağışıklıkla ilgili araştırmalarda devrim yarattı. Harvard Tıp Fakültesi biyolojik kimya ve moleküler farmakoloji doçenti, 2004 Ulusal Sağlık Enstitüsü Öncü Çalışmalar Ödülü sahibi George Daley, bu konuda şunları söylüyor: 'James Thomson ve meslektaşlarının 1998 yılında embriyon kök hücrelerini ayırması, tıpta hücre yenileme terapisi gibi yepyeni bir alanın doğmasını sağlayacaktır. Ancak bu yöntemin gerçek gücünü ortaya koyması için bilim insanlarının öncelikle tek bir hücreden doku, organ ve canlıların oluşumunda etkili olan kuralları belirlemeleri gerekiyor' diyor.AIDSVirüs bulundu sırada aşı varHIV/AIDS salgını, hálá dünyanın birçok bölgesinde etkisini sürdürüyor. Buna karşın bu alanda yapılan araştırmalar tıpta son 25 yıla damgasını vuran en önemli çalışmalar arasında yer alıyor. Amerika'nın Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci'ye göre 'Bu alanda gerçekleştirilen en önemli buluş AIDS hastalığına yol açan HIV virüsünün, hastalığın ilk kez ortaya çıktığı 1981 yılını izleyen üç yıl içinde belirlenmesiydi. Virüsün bulunması başka birtakım gelişmelere de olanak tanıdı. HIV kan testi bedeni korumaya alırken, hastalığın yayılmasının da kontrolünü gündeme getirdi. Virüsün daha iyi kavranması HIV'e bağlı hastalıklardan ölümlerin çarpıcı bir biçimde düşüren ilaçların geliştirilmesine olanak sağladı. Bundan sonraki en önemli buluş HIV aşısının bulunması olacak.'BEYİNTanı koyma kolaylaşacakİnsan beyninin ayrıntılarına inilmesi de tıp dünyasında çığır açan devrimlerden biri olarak görülüyor. Arthur Kaplan, 'Beynimizin nasıl çalıştığını kavradıkça; hastalıklara tanı koymada, bilişsel ve duygusal durumları değerlendirmede, hasarlı beyinlerin onarımında, cerrahi müdahale ya da farmakolojik çözümlerin uygulanmasında, beynin güçlendirilip geliştirilmesi gibi bir düşün gerçeğe dönüştürülmesinde elde ettiğimiz bu bilgilerden yararlanabiliriz. Bunu daha bir yığın uygulamanın izleyeceği de bir gerçek' diyor.KALPYaşam süreleri uzayacakNüfusa bağlı salgın hastalıkların risk unsurlarının belirlenmesi sonucunda kardiyovasküler hastalıkların önüne geçilmesi ve tedavisi yolunda elde edilen gelişmeler tıpta son 25 yılda atılan en önemli adımlardan biri. Harvard Üniversitesi Broad Enstitüsü ve MIT Tıp ve Nüfus Genetiği Programı Başkanı David Altshuler, 'Deneyler aspirin kullanımı, kolesterol ve kan basıncı düzeylerinin düşürülmesi ve akut koroner sendromların denetlenmesi gibi, bu yolda geliştirilen bir dizi önlemin yaşam sürecini büyük ölçüde uzattığını ortaya koyuyor' diyor.ENDOSKOPİK CERRAHİMekanik organlar geliyorColumbia Üniversitesi Profesörü ve New York Presbyterian Hastanesi Cerrahi Bölümü Başkan Yardımcısı Mehmet Öz, endoskopik cerrahideki gelişmelerinin önemini bakın nasıl vurguluyor: 'Geleneksel açık inceleme yöntemleri ağrıyı artırıyor ve iyileşme sürecini uzatıyor. Endoskopik yöntemler daha geniş bir kitlenin bu tür işlemlerden geçmesine olanak tanıdı. Diz ağrılarına artık derhal tanı konabiliyor ve ayakta tedavi edilen hastalar hızla sağlıklarına kavuşuyorlar. Safrakesesi ameliyatı olanlar artık tüm bir haftayı hastanede geçirmek zorunda kalmıyorlar. Robotlu kalp ameliyatı ile kalpteki delikler kapatılmakta, kapakçıklar onarılmakta ve by-pass ameliyatında atardamarlar birleştirilmekte. Yapay beden parçaları önümüzdeki 25 yıl içinde büyük ölçüde artacak. Eklem yenileme şimdiden başarılı. Hasarlı kalplerin yerini alacak mekanik kalpler giderek geliştirilecek. Mekanik böbrek ve karaciğer de onu izleyecek.'BİLGİSAYARLI SİSTEMLERKalp krizini haber verecek cihaz geliştiriliyorFischell Biyomedikal ve Angel Tıbbi Sistemler Başkanı Robert Fischell, bu konuda son 25 yılda önemli ilerlemeler kaydedildiğini savunuyor. 'Örneğin kalbin atış hızını ayarlayan bir aygıt geliştirildi ve göğüs derisinin altına yerleştirilerek hastanın yaşamın tüm etkinliklerinden keyif almasına olanak tanıyan minicik bir cihaza dönüştürüldü. Klinik deney aşamasında olan başka bir aygıt ise, kafatası kemiğine yerleştirilerek, epilepsi (sara) krizlerini önceden haber veriyor ve bunların önüne geçilmesine yardımcı oluyor. Kalp krizini sezinleyerek bir an önce önlem alınmasına olanak sağlayacak yeni bir cihaz da gelişim aşamasında.'