Tatlı Kriziyle Savaşmanın Yolları
Güncelleme Tarihi:
Diyette veya diyet dışında, hayatın her anında karşı kaşıya kalabildiğimiz tatlı krizleri sanıldığı gibi çözümsüz değil. Yani her aklımıza geldiğinde bu krize yenilerek basit şeker tüketmek zorunda değiliz… Tatlı krizinin nedenleri ve bu krize karşı neler yapılabileceğini anlatan Diyetisyen Mehtap Yakut, konu hakkında oldukça faydalı bilgiler aktardı.
Tatlı krizi neden olur?
Bu krizin bir veya birden fazla neden yatıyor olabilir. Öncelikle bu nedenleri bilmek süreçle mücadelede önemlidir. Bunlardan ilki kan şekerinin hızlı düşmesi durumu olarak açıklanabilecek olan hipoglisemidir. Bunun başlıca nedeni ise ara öğün yapmamak ve uzun süre aç kalmaktır. Bu yüzden hipoglisemisi olanların tatlı krizine girmemesi için mutlaka günde 2,5-3 saatte bir besin tüketmeleri faydalı olacaktır. Bazı vitamin ve minerallerin yetersizlikleri de kişiyi tatlı yemeye teşvik edebilir. Bu noktada ölçümlerin yapılarak tedbir alınması olmazsa olmazdır.
Adet öncesi sendromu olan PMA da kadınların aşırı tatlı ihtiyacı hissetmelerine neden olabilir. Bu noktada diyetisyenle birlikte hareket ederek kişiye özel beslenme programı oluşturması isabetli olacaktır. Polikistik Over Sendromu da insülin direncine neden olduğu için tatlı krizlerini tetiklemektedir. Bu hastaların da doktoru ve diyetisyeniyle beraber sağlıklı ve doğru beslenerek ideal kiloya inmesi gerekmektedir. Bağırsak parazitleri de yiyecekten üretilen enerjinin büyük bir bölümüne mal olduğu için aşırı iştah ve tatlı isteği doğurmaktadır. Belki de en sık karşılan son neden ise duygusal durum ve depresyondur. Moral bozukluğu, mutsuzluk, stres, depresyon gibi sebepler tatlı isteğini ana nedenlerindendir.
Peki tatlı kriziyle nasıl savaşabiliriz?
Sağlıklı beslenin: Elbette ilk basamak ve başlıca kural yeterli, doğru ve dengeli beslenmedir. Bunun içerisinde yeterli miktarlarda karbonhidrat, protein ve yağ tüketmek başı çeker. Karbonhidrat olarak tam taneli ekmek, yulaf, kuru baklagiller, meyve ve sebzeler diyetisyeninizin programı doğrultusunda tercih edilebilir. Protein kaynağı olaraksa süt ve süt ürünleri, et, tavuk, balık, hindi, yumurta isabetli olacaktır.
Sağlıklı yağlar sınıfına ise çiğ kuru yemiş, zeytinyağı ve avokado girerken, posa ve lif bakımından zengin meyve ve sebzelerde bu savaşta önemli yer tutar. Ayrıca gün içinde minik minik ara öğünler yapılırsa kan şekeri daha dengeli olur böylelikle tatlı krizleri azalır. Uzun süre aç kalmak, ana öğünleri atlamak gibi beslenme yanlışları da tatlıya olan isteğinizi arttırabilir. Bu yüzden günde 3 saatten uzun aç kalmayacağınız ve aralarda sağlıklı atıştırmalıklar tüketeceğiniz bir beslenme planı tatlıya olan isteğinizi ciddi anlamda azaltır.
Stresten uzaklaşın: Stres mutsuz olmanıza sebep olacağı için, mutsuzluk da kendinizi daha iyi hissedebilmeniz için tatlı tüketmenizi tetikleyecektir. Can sıkıntısını yemekle bastırmak yerine spor, yürüyüş, müzik, el işi ve kitap okuma gibi faydalı hobi ve aktivitelerle aşmanız doğru seçim olacaktır.
Kaliteli tatlı tüketin: Çikolata, şeker ve şerbetli tatlılar yerine karbonhidrat ihityacınızı doğal besinlerden karşılamanız kan şekerinizin dengelenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Tarçın tüketin: Tarçın sonucu birçok araştırmayla sabittir ki; kan şekerini dengeler. İçtiğiniz suya , yoğurda, meyveye ve yeşil çaya çubuk tarçın ekleyebilir, böylelikle hem lezzet katar, hem de kan şekerinizi dengelemiş olursunuz.
Probiyotik gıdaları ihmal etmeyin: Probiyotik de araştırmalara göre kan şekerinin düzenlenmesinde oldukça etkilidir. Özellikle kefir, yoğurt ve turşu gibi doğal probiyotik besinlerini düzenli olarak tüketmeniz bağırsak sağlığını düzelttiği gibi tatlı krizlerini de azaltacaktır.
Magnezyum şart: Magnezyum da tatlı krizlerinin azalmasında etkilidir. Özellikle badem, fındık, fıstık gibi kuru yemişler, kuru baklagiller, tam tahıllar ve yeşil yapraklı sebzeleri tüketmeyi ihmal etmeyin.
Kendinizi ödüllendirin: Tatlı krizlerinizde hemen basit şeker tüketmek yerine sağlıklı beslenerek mücadeleyi kazandıysanız kendinizi ödüllendirerek motive edin. Ancak tabii tatlı yiyerek değil! Örneğin kendinize sevdiğiniz bir kıyafet veya kitap alın, gezin, eğlenin.
Kafeini dengeleyin: Yapılan bazı araştırmalar kafeinin kan şekerini yükselttiğini gösteriyor. Bu yüzden çay ve kahveyi sınırlandırmanız, hızlı yükselen kan şekerine engel olarak tatlı krizine girmemenize yardımcı olacaktır.
Uykusuz kalmayın: Mutlaka düzenli ve yeterli uyumaya özen gösterin. Açlık hissini kontrol altına almak için ideal süreyi ıskalamayın ve 8 saat uyumaya dikkat edin.
Destek alın: Dediğimiz gibi stres ve depresyon tatlı krizlerinin başlıca nedenlerindendir. Bununla beraber de elbette sağlıksız ve düzensiz beslenmek de diğer ana neden olduğu için destek almanız gerekebilir. Bu noktada profesyonel psikolojik destek alarak uzman bir diyetisyen kontrolü ve takibinde beslenme programı uygulamanız oldukça önemlidir.