Sigara içenlerde gırtlak kanseri riski
Güncelleme Tarihi:
Gırtlak kanseri başka organ kanserlerine göre daha ender görülüyor. Tüm kanserlerin yüzde 2-5' ini oluşturuyor. En fazla da 50'li yaşlardan sonra.
Dr. Esra EryamanErkeklerde daha mı sık görülür?Evet, erkeklerde kadınlara göre 5 kat daha sık rastlanır. Ancak son yıllarda kadınlarda sigara tüketiminin artmasına paralel olarak gırtlak kanseri oranı da yükselmiştir.Hangi faktörler bu kanserden sorumlu tutuluyor?Gırtlak kanserinin en büyük etkeni tütün kullanımı. Sigaradaki polisiklik aromatik hidrokarbon içeren rezidü katran kanserojendir. Sigara bırakılmasından 5 yıl sonra gırtlak kanseri riski azalmaya başlar. 10 sene sonra ise hiç içmeyenlerle aynı seviyeye gelir. Alkol ile tütün, gırtlak ve yutak bölgesinde kanserleşmeye doğru yaptığı etkiyi hızlandırır. Dolayısıyla tütün ve alkol kullanımı gırtlak kanserini oluşturan en etkili nedenler.Hastalık kendini hangi belirtiler ile gösteriyor?İlk şikayet iyileşmeyen ses kısıklığı. Bu ses kısıklığı boğuk ses veya kaba, keskin ses olarak kendini gösterir. Buna yemek yerken yutkunmada zorlanma ve boğaz ağrısı şikayetleri eklenebilir. Kulağa yansıyan ağrı oluşabilir. Gırtlak kanserlerinin ilk yayılma yerleri boyun lenf dokusu olduğundan boyunda lenf bezlerinde büyüme görülebilir.Ses kısıklığı larenjit gibi hastalıklarda da görülüyor? Ne zaman ciddiye alınmalı?Öncelikle tütün kullanımı olan bir kişide ses kısıklığı dikkatle takip edilmeli. Üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında veya sesi zorlama (bağırma gibi) sonrasında ses kısıklığı oluşuyor ise hemen telaşlanmaya gerek yok. Medikal tedaviler veya ses istirahati sonrasında iyileşir.Tanıda hangi tetkikler yapılır?Günümüzde kulak burun boğaz muayenesi endoskopik sistemle yapılıyor. 70 derecelik endoskop ve kamera sistemi sayesinde ekran ve kompütere büyütülmüş gırtlak bölgesini görebiliyoruz. Ayrıca stroboskopi denilen bir alete ses tellerinin hareketi yavaşlatılıyor ve patolojiler daha net görülebiliyor.Tedavi nasıl uygulanır?Tedavisi cerrahidir. Özellikle erken yakalanan olgularda tamamen iyileşme şansı çok yüksek. Erken evrelerde parsiyel cerrahi dediğimiz gırtlağın sedece bir bölümü alınan, nefes borusunun devamlığının sağlandığı ameliyat çeşitlerini uyguluyoruz. İleri evrelerde tüm gırtlak alınıyor. Nefes borusuna boyun önünden delik açılıyor. Boyundaki metastazik lenf bezleri temizlenir ve ameliyat sonrasında radyoterapi uygulanabilir. Hastalığı erken evrede yakalama kişinin ameliyat sonrası yaşam kalitesini sağlaması açısından son derece önemli. Hazırlayan: Mesude ERŞAN/ Kelebek