Şeker bağımlılığından kurtulmak mı istiyorsun?

Neredeyse her insan bunu yaşıyor. Araştırmalara göre günün çeyreğe yakın kalorisini bu da 325 kalori gibi bir oran oluyor, şekerden yani hamur işleri, tatlı, gazlı içecek ve meyve sularından alıyoruz.

Son on yıllık dönemde bel çevremizde korkutucu bir artış gözlemlenmiş. Şekerin bunda etkisi büyük. 1967 yılında ilk kez şekerden mısır şurubu yani fruktoz elde edilmiş. Fruktoz ve glikozun karışımı olan HFCS (High Fructose Corn Syrup) berrak yapışkan sıvı akçaağaç şurubuyla birleştirilmiş ve doğal şekerden daha ucuz şeker kamışından türetilen bu ürün imal edilmeye başlanmış. (Şekerden 1,6 oranında daha tatlı)

İmalatçılar çeşit çeşit lezzet arttırıcıları ürünlerinde kullanıyor. Hazır yiyeceklerin çoğunda gerçek şeker yerine türevleri bulunuyor. Susam tohumu Mc Donald's hamburger ekmeklerinde, çorbaların içine konulan tuzlu krakerlerde kullanılıyor. Şeker kavanozunu kırıp, tek bir parça tatlının bile kalçalarına ulaşmasına izin vermesen de, diyetindeki gizli şeker kaynakları yine de şeker almana sebep oluyor.

BİÇİMSİZ BİR VÜCUT MU?
En çok sevdiğin fıstık ezmesinin içinde şeker olduğunu bilmiyor muydun? İçine şeker koyulmadığında fıstık ezmesi o muhteşem tada maalesef sahip olmuyor. Sadece fıstık ezmesine değil, bağımlılık yapan her türlü tatlıya direnmenin ne kadar zor olduğunu düşün. Kruvasan, bir avuç dolusu M&Ms, happy hour saatlerinde kokteyllerin içinde ve bardağın kenarlarına sürülmüş şekerler... Geriye dönüp baktığında tüm bunların sonucunda sen bir şeker bağımlısı oluyorsun.

Sabah kahvaltısında tatlı kahve içtiğinde şeker bağımlısı haline geldiğini bilmelisin.
Sürekli şeker yediğinde pankreasın fazla mesai yapıyor. Yüksek miktarda insulin pompalandığı için vücudun şekere daha az duyarlı hale geliyor ve daha fazla şeker yeme ihtiyacı hissediyorsun. Vücudun direnmek için çok fazla çalışıyor. İyi hissetmek için (aynı uyuşturucu da olduğu gibi) vücudun daha fazla şeker istiyor.

DEĞİŞTİR!
Öncelikle hangi şekerli yiyeceklere bağımlı olduğunu bulmalısın. Fruktoz ve doğal şeker meyve ve sebzelerde bulunuyor. Tatlı yemek yerine meyve yemelisin çünkü meyvelerin besin değeri daha yüksek ve lifli. Bu nedenle sindirimi daha kolay ve kan şekerini dengede tutuyor. Canın tatlı istediğinde meyve yiyebilirsin.

Yüksek kalori almaktan endişeleniyorsan, tatlandırıcı içeren gazlı içecekler de çözüm değil. Yapay tatlandırıcılar en az HFCS kadar kötü. 2004 yılında Uluslararası Obezite Raporu için fareler üzerinde yapılan araştırmaların sonucuna göre tatlandırıcılı içecek içen fareler daha çok acıkarak şekerli su da içmiş. Araştırmacılara göre kalorisiz tatlandırıcılar iştahı tetikliyor. Diyet ve gazlı içecek içtiğinde vücut, kalori alma ihtiyacı hissediyor. İştahın arttığındaysa abur cuburlara yöneliyorsun.

DOMİNO ETKİSİNİ DURDUR!
Tatlılardaki "yüzde yüz doğal" ibaresi konsantre ürünlerden geliyor. Bu da kurutulmuş demek oluyor. Örneğin ananas kurusunda 21 gram şeker varken, taze ananasta 2.6 gram şeker bulunuyor. Artık hangi yolu izleyeceğine sen karar ver.

Bunun bir tek kuralı var: Boğazının kontrolü sende olmalı. Ne kadar şeker yiyeceğine sen karar vermelisin. Uzmanlara bu konuda birkaç öneri sorduk. Bakalım neler demişler...




Kahvaltı et. Şeker bağımlılarının yüzde 90'ı kahvaltıyı atladığını belirtiyor. 'Potatoes NotProzac' kitabının yazarı Kahtleen DesMaison, "Onlar şekerli gıdalar atıştırmak için saat sabah 10.00'u bekler. Oysaki kahvaltı etmiş olsalar kan şekerinin düşmesine engel olacak ve günün ilerleyen saatlerinde canları daha az şeker isteyecek" diyor.

Meyve atıştır. Elma, muz ve orman meyveleri şeker ihtiyacını karşılayıp daha iyi hissetmeni sağlayacak. Amerika Diyetetik Kurumu sözcüsü ve 'Feed Your Family Right' kitabının yazarı Elisa Zied, doğal meyve şekerinin yüksek oranda lif içerdiği için hem yararlı hem de antioksidan etkiye sahip olduğunu belirtiyor. Ayrıca kurutulmuş meyve ve taze sıkılmış meyve sularını içerken kendine limit koymalısın çünkü onlar oldukça yüksek kalorili ve daha az lif içeriyor. Bir bardak meyve suyu ya da birkaç kuru meyve günlük meyve hakkını bitiriyor.

100'ü düşün. Doğruyu söylemek gerekirse, bir muffin ya da şekerli bir bar en az 100 ile 150 kalori arasında. (Önerilen besinler bölümüne bakabilirsin.)

Akşam yemeğinden sonra izin ver. Geç saatte şekerli gıdalar yemek yerine küçük bir top doğal süt ve şekerle yapılmış dondurma yemek, kan şekerinin düşmesini engelleyecektir. Unutma! Çok küçük bir top.

Şekeri kes. Şeker bağımlığının üstesinden gelmek için frappuccino, dondurma ve şekerli içecekleri kesmelisin. Eğer her gün gazlı içecek içme alışkanlığın varsa gün aşırı içmeye çalış. Bir haftanın sonunda bu alışkanlığından kurtulmaya başladığını göreceksin.

Şeker detoksu yap. "Bağımlı olduğunu düşünüyorsan detoksa ihtiyacın olabilir" diyor DesMaison. Beş günlük şeker yememe detoksunda, ilk iki gün çok sinirli ve gergin olabilirsin ama beş günü tamamladığında daha iyi hissedeceksin. Canın daha az şeker isteyecek. Bu detoksu başarabilirsen daha iyi olacak ve şekerle başa çıkmanın yolunu bulmuş olacaksın.

Canın tatlı istediğinde önerilen besinler:
* Fırınlanarak kurutulmuş tarçınlı elma dilimleri. (Bir tanesinde yaklaşık 7 gr şeker, 29 kalori. 1 gr lif bulunuyor.)
* Gerçek çikolatalı sıcak çikolata. (Bir fincanda yaklaşık 8,5 gr şeker. 60 kalori. 0 lif bulunuyor.)
* Çikolatanın verdiği mutluluğu göz ardı etmemek gerek. (Yağsız sütle hazırlarsan kalsiyum da almış olacaksın.)
* Renkli naneli şekerler. (Bir tanesinde yaklaşık 8 gr şeker, 60 kalori. 0 lif bulunuyor. Arada bir kalori düşüncesini yok sayarak şeker yemek eğlenceli olabilir.)
* Çikolata ve karamelli pirinç patlaklı bar. (Bir tanesinde yaklaşık 14 gr şeker. 150 kalori. 6 gr lif bulunuyor. Yapay tatlandırıcılarla yapılmamış olanları bulursan protein ve lif de almış olursun.)
* Portakallı buzlu dondurma. (Bir tanesinde yaklaşık 15 gr şeker. 80 kalori. 0 lif bulunuyor.)
* Kontrollü olarak yaptığın kaçamaklarda eğlenmene bak. Portakallı olduğu için C vitamini yönünden zengin en azından.)
* Vanilyalı dondurma. (Bir porsiyonda yaklaşık 14 gr şeker. 130 kalori. 0 lif bulunuyor. Katkı maddesi içermeyen süt ve gerçek şekerle yapılan dondurmaları tercih etmelisin. Hatta light sütle kendi dondurmanı bile yapabilirsin.)
* Buzlu dondurma çubukları. (Bir tanesinde yaklaşık 7 gram şeker. 80 kalori, 2 gram lif bulunuyor. Bitter çikolatayla kaplanmış harika bir tatlı alternatifi.)