Sağlıklı Yaşlılık İçin Altın Değerinde Öneriler

"Bir zamanlar ebeveyn olan bireylerin ebeveyn bakımına ihtiyaç duyduğu dönem" olarak tanımlanan yaşlılık döneminde, depresyon, izolasyon, anksiyete, eş kaybı, aile bireyleriyle çatışma, yoksulluk, emekliliğe bağlı boşluk hissi ile zihinsel ve fiziksel sorunlar yaşanabiliyor. Yaşlılık döneminde sadece fiziksel sağlık değil, zihin sağlığı da oldukça önemli. Yaşlılar da alım satım, hukuki işlemler, hatta evlilik gibi resmi işlemler yaptırıyor. Özellikle vasiyet, miras bırakma gibi durumlarda yaşlının akıl sağlının yerinde olup olmaması büyük önem taşıyor.

Bugün 40-45 ila 60-65 yaş aralığı "orta yetişkinlik" diye tanımlanıyor. Yaşlılık 65 yaştan sonra başlayıp 130 yaşına kadar devam ediyor. Yaşlılıkta harcanan süre uzadığı için bu dönem "genç yaşlı", "orta yaşlı" ve "çok yaşlı" gibi bölümlere ayrılıyor.

Geçen yüzyılda yaşlılar yardıma muhtaç olarak görülüyordu, olumsuz bir bakış açısı vardı. Bu yüzyılda ise 'sağlıklı yaşlanma', 'mutlu yaşlanma' ve 'bilinçli yaşlanma' tabirleri kullanılır oldu. Çünkü artık insanlar 60-65 yaşında bile sağlıklı, çalışabiliyor, seyahat edebiliyor, tıbbi bakıma ihtiyaç duymuyor ve önlerinde emeklilikten sonra yaşayacakları uzun bir zaman bulunuyor. Bu insanların yaşamı daha mutlu ve zevkli kılacak paraları, maaşları, yatırımları ve farklı kapitalleri de vardır. Bu yaş dönemi artık farklı bir bakış açısı ile ele alınmaktadır. O nedenle yeni trend bilinçli, sağlıklı ve mutlu yaşlanmadır.

Sorunlar ortaya çıkmadan önlem alın

"Genç yetişkinlik" diye adlandırılan 25 yaşından sonra doku ve organlar çok yavaş dahi olsa artık yıpranmaya ve eskimeye başlıyor. İnsanların çoğu ilk sağlık sorunlarını 40-45 yaşından sonra yaşıyor.

Yapılabilecek en güzel şey, genç yaşlardan itibaren protein, karbonhidrat ve fiber karışım oranları eşit olan bir diyet benimsemektir. Mümkün olduğu kadar tuz ve şekerden uzak durmak ya da çok az miktarda tüketmek gerekir. Önemli olan sorunlar daha ortaya çıkmadan önlem almaktır. Her yaşta bol miktarda meyve ve sebze yemelidir. Mümkünse doğal ve mevsiminde üretilen ürünler olsun. Özellikle de mor ve kırmızı renkli yaban mersini, böğürtlen, kiraz gibi meyveler antioksidan özelliklere sahip olduğu için çok yararlıdır. Meyvelerin sabah kahvaltısından ya da yemeklerden önce yenmesi emilimi kolaylaştırır.

Emeklilikte sıkılmamak için boş zaman etkinlikleri yaratın

Evde kalmak, sosyal çevreden ve saygınlık duyduğu statüden uzak olmak insanları birden yakalar ve etkisi çok yıkıcı olabilir. Hatta evde eşler arasında sorunlara ve boşanmalara bile neden olabilmektedir. Bununla karşılaşmamak için insanlar daha gençken hem kendilerini oyalayacak hem de zevk alabilecekleri boş zaman etkinlikleri bulmalıdır. Maalesef ülkemizde en çok eksik olan şey spor yapma ve okuma alışkanlığının olmamasıdır. Böyle olunca da yaşlılar çok sıkılmakta, eğlenmek ve dinlenmek için ailesine bağımlı hale gelmektedir. Aslında bir anlamda yaşamdan zevk almak yerine, ölümü beklemektedir.

Yaşlılıkta karşılaşılabilecek diğer bir güçlük ise yalnızlıktır. Yaşlıların bir kısmı bunu çok acı bir şekilde deneyimlemektedir. Bu sıkıntıyla karşılaşmamak için daha yaşları gençken iyi bir sosyal ağ kurmaları gerekir. Yalnızlık toplumdan izole olmaya ve hatta depresyona kadar gidebilmektedir. Bundan dolayı ilişki içinde bulundukları yakınları, çocukları, yakın akrabaları, komşuları ve iş arkadaşları ile gençliklerinde yakın ve doyurucu ilişkiler kurmaları ve bunları devam ettirmeleri gerekir ki yaşlandıklarında yalnız kalmasınlar. O nedenle daha gençken sosyal ilişkilere yatırım yapmak çok önemlidir.

Zihinsel süreçleri çalıştıran aktivitelere yönelin

"Bunlardan birisi 'Alzheimer' denilen, yakın zamanda kısa süre önce olanları unutma ama geçmişte ve çok eksiden olan olayları hatta çocuklukta yaşanaları bile ayrıntılı bir şekilde hatırlamadır. Bu durum özellikle 75-80 yaşından sonra görülen ve genetik temeli olan bir durumdur. Fakat aynı zamanda da bir miktarda önlenebilir özellik taşır. Bunun için yaşlıların her zaman dergi, kitap ve gazete okumaları, bulmaca çözmeleri ve yazı yazmaları gerekmektedir. Burada önemli olan zihni uyarmak ve zihinsel süreçleri çalıştıran aktivitelere yönelmektir. Yine bu da erken dönemlerde yapılmalı ve yaşlılıkta da sürdürülmelidir. Zihin egzersizinin yanı sıra beden egzersizi de sağlıklı ve dinç bir yaşlılık için çok önemlidir. Yaşlılar kendilerini yormayacak ve sağlıklarına zarar vermeyecek koşullarda doktorun önerisi doğrultusunda fiziksel aktivite yapmalıdır.