Güncelleme Tarihi:
Sağlıklı Beslenme Piramidi'nden, fazla kilolardan kurtulmak için değil, sağlıklı yaşamak için yararlanacaksınız. Yaşamak için besleniyoruz. Ama aynı zamanda iyi ve uzun yaşamanın da beslenmeye bağlı olduğunu hiç aklımızdan çıkarmayalım. Prof. Dr. Walter C Willett, Harvard Üniversitesinde gerçekleştirdiği araştrmaların sonucunda, Amerikan Tarım Bakanlığı tarafından hazırlanan Beslenme Piramidi'nin halkı yanılttığı kanısına vardı. Bugün pek çok hazır gıda maddesinin ambalajında yer alan beslenme piramidinin yerini Prof. Dr. Willett'in piramidi alacak görünüyor. Harvard'lı profesör kendi piramidine 'Sağlıklı Beslenme Piramidi' adını verdi. İki piramidi inceleyince, aradaki farkları hemen göreceksiniz. İkinci piramit de aslında uygulamak isteyenlere zorluk çıkarmıyor. Yiyeceklerinizi tartmak ya da gram gram yağ hesaplamanız gerekmiyor. Sadece basit değişiklikler söz konusu. Sağlıklı beslenme piramidinden fazla kilolarınızdan kurtulmak için değil, sağlıklı yaşamak için yararlanacaksınız. Önerilerini uygularken kendinizle ilgili bazı gerçekleri de dikkate almalısınız. Beslenme planı temelde aynı olabilir ama ara maddeler, uygulayacak kişilerin özelliklerine göre değişebilir.VÜCUT AĞIRLIĞI BİR ÖRÜMCEK GİBİDİRDoğru beslenme konusuna girmeden önce sizlere bir tavsiyem olacak: Eğer vücut ağırlığınız sağlıklı sınıfına giriyorsa, durumunuzu değiştirmemeye gayret edin. Eğer fazla kilolu iseniz, kilolarınıza yenilerini eklemeyin ve eğer mümkünse kilo vermeye gayret edin. Bu çabanın seksi olmakla, mankenlere benzemekle bir ilgisi yok. Sadece ve sadece sağlığınız açısından kilo vermenizin yararlı olacağını hatırlatmak istiyorum. Aslında, banyonuzdaki tartıda gördüğünüz sayı, sağlığınızın geleceğinin bir göstergesidir. Vücut ağırlığı, karmaşık sağlık ve hastalık ağının ortasına yerleşmiş bir örümcek gibidir. Boyunuzla kilonuz arasındaki orantı, belinizin ölçüsü, sizin kalp krizi, felç geçirme, yüksek tansiyon, diyabet meme, kalın bağırsak ya da böbrek kanseri gibi hastalıklara yakalanma riskinizi belirler. Fazla kilolu olmak, kişisel bir sorundur. Başkalarının size karşı davranışları ve sizin kendinizi iyi ya da kötü hissetmeniz kilolarınızla bağlantılı olabilir. Çirkin bir görüntü yaratmayı bir yana bırakın, sağlığınızın geleceği açısından da büyük bir tehlikeyle karşı karşıya olursunuz. Ne yazık ki, batı dünyasında şişmanlık çok yaygın bir sorun. Şişmanlık ve onun yarattığı sorunları giderebilmek amacıyla harcanan para ise milyarlarca dolarla ölçülüyor. Dünya Sağlık örgütü de aşırı şişmanlığın tüm dünyayı etkileyen bir salgın olduğunu açıkladı. Pek çok ülkede erken ölümlerin ve çeşitli sakatlıkların aşırı şişmanlıktan kaynaklandığı saptandı.Ye iç sağlıklı yaşa ABD'de kısa bir süre önce yayınlanan bir kitap sağlık- beslenme ikilisi arasındaki ilişkiler konusunda en yeni, en güvenilir bilgileri içerdiği için, tüm dünyada ellerden düşmeyen önemli bir rehber oldu. Harvard Üniversitesi Halk Sağlığı Fakültesi Beslenme Bölümü Başkanı ve Harvard Tıp Fakültesi öğretim üyelerinden Prof.Dr.Walter C. Millet'in imzasını taşıyan bu eserin önemli bölümlerini sizlere aktarıyoruz. Sağlıklı yaşamak isteyen herkesin zihninde şekillenen sorulara en doğru, en güncel cevapları bulacaksınız.Sağlıklı ağırlık nedir?İlk bakışta çok basit gibi görünen bu soruya cevap vermek şaşılacak derecede zor. Burada boy uzunluğu önemli bir faktör. Boyu 1.67 m. olan bir kişi için 70 kilo ağırlık uygun sayılabilir. Fakat boyu 1.55m. olan bir kişi kişi 70 kg. ağırlığında ise onun çok şişman olduğunu söyleyebiliriz. Madalyonun bir de öbür yüzü var. Bazı uzmanlar, aşırı zayıf olmanın da erken ölüm nedenlerinden biri sayılabileceğini belirtiyorlar. Fakat ben de başka bazı uzmanlar gibi meselenin bu kadar basite indirgenemeyeceğine inanıyorum. Örneğin sigara iştahı azalttığı için, sigara içenler, içmeyenlere göre daha ince yapılı oluyorlar. Ama bu görüntü hayranlık yaratmıyor. Aksine sigaranın sağlığa verdiği zararlar bilindiği için de bu kişilerin sağlık sorunları yüzünden böyle ince kaldıkları düşünülüyor. Diyet uygulamadan kilo verenlerin de kanser, kalp rahatsızlıkları gibi sorunlar yüzünden kilo verdikleri düşünülebilir. Özetle, zayıflık önemli bir tehlikenin habercisi de olabilir.Şişmanlar gezegeniTuzlu yaşlardan itibaren kilo almayı normal karşılayabilirsiniz. Eskiler, bu yaşlarda şişmanlamayı, varlıklı olmanın, olgunluk çağına erişmenin bir göstergesi sayarlardı. Kilolar, aynı zamanda yaşlılığın da kaçınılmaz bir belirtisiydi. Bu görüşlerin ve inançların gerçeği yansıtmadığını hemen hatırlatalım. Olgunluk çağında şişmanlamak kesinlikle zorunlu değildir. Bir çok ülkede böyle bir durumla karşılaşmazsınız. Örneğin Japonya'da özellikle kadınlar, yaşları ilerlese de eski vücut ölçülerini muhafaza ederler. Şişmanlığın ülke çapında bir sorun olmaya başladığı ABD'de bile insanlar artık yaşlandıkça şişmanlamanın önlenemeyeceğine inanmaya başladılar. Vücut ağırlığı basit ama dengesi bozuk bir denklemdir: Ağırlık değişikliği, harcanan kalorinin vücuttan atılmasına eşittir. Aldığınız kalorinin tamamını yakarsanız, kilonuz değişmez. Eğer yakabileceğinizden fazla kalori alırsanız, o zaman vücut ağırlığınız artar. İşte diyet uygulaması burada devreye giriyor. Beslenme yoluyla, yakabileceğinizden daha az kalori almayı hedefliyorsunuz. Gelişmiş ülkelerde yiyecek endüstrileri, insanları hatalı davranmaya yönlendiriyorlar. Basit bir örnek verelim: Yüzyıllar boyunca, tuz ve şekerin bizler için yaşamsal önem taşıdığına inandık. Ama daha sonra bu iki maddenin zararları sıralanınca tuz ve şekere düşman gözüyle bakıldı. Fakat vücudun bu maddelere ihtiyaç duyabileceği gözardı edildi. Tuz ve şekerden uzak kalınca, ihtiyaçlarımızı başka yiyeceklerle gidermeye çalıştık. Ve bu da yeryüzünün bir şişmanlar gezegenine dönüşmesinde etkili oldu.Kelebek