Sağlığınızı ustaca yönetin

Osman Müftüoğlu Sağlığınızı koruyup, geliştirmek, formunuzu orta ve ileri yaşlarda da sürdürmek arzusundaysanız, sağlığınızın yönetimini üstlenmek zorundasınız. Şimdi hepimiz sağlığı korumanın daha kolay ve akılcı, hastalık veya sakatlık sonrasında yeniden kazanmanın ise oldukça güç olduğunu çok iyi biliyoruz.SAĞLIĞINIZI ustaca yönetip formda ve sağlıklı bir hayat sürebilmek için üç ayrı enstrümanın özelliklerini iyi tanımanız yeterlidir: Sahip olduğumuz genetik miras, biyolojik potansiyelimiz ve yaşam biçimimiz. Eğer yaşama sanatının aynı zamanda genç ve genç yaşlanma sanatı olduğunun farkındaysanız, hayat kalitenizi derinden etkileyecek bir kararı siz de almalısınız. Kısacası, varlığınızı sahiplenmeli, sağlamlık düzeyinizi öğrenmeli, sağlığınızı siz yönetmelisiniz.Sağlığınızı etkileyen üç önemli faktörden biri, genetik mirasınızdır. Genetik yapılanmanızı, genleriniz tarafından size intikal ettirilmiş bilgiler demetidir ve daha siz doğmadan şekillenip belirlenmiştir. Mensup olduğunuz köklerden, aileniz, yaşadığınız coğrafya ve daha pek çok etkenlerle biçimlenen bu miras, az ya da çok biyolojik potansiyelinizin oluşumuna, gücüne ve sağlamlığına etkiledir. Akdeniz tipi kansızlık, şeker hastalığı, ailevi Akdeniz ateşi, bazı romatizmal hastalıklar, hipertansiyon, Alzheimer hastalığı, bazı ruhsal sorunlar, genetik mirasınızda karşınıza çıkabilecek hastalıklardan bazılarıdır.BİYO-POTANSİYELBüyüme ve gelişme sürecinizde nasıl beslendiğiniz, ne kadar aktif olduğunuz, stres düzeyiniz, uykunuz, sigara, alkol, kafein gibi alışkanlıklarınız, çevresel koşullarınız gibi etkenlerle şekillenen beden gücünüz ile, arkadaş, anne baba, kardeş ve akraba ilişkileriniz, sosyal çevreniz ve inanç dünyanız ile yapılanan ruhsal dengenizin toplamı sizin biyolojik potansiyelinizdir. Çok farklı ve karmaşık ilişkiler ile şekillenen biyolojik potansiyeliniz sizin şu andaki sağlık ve form düzeyinizin, gelecekte karşılaşacağınız sağlık sorunlarınızın da önemli bir belirleyicisidir. Doku ve organlarınızın da, iç dünyanızın da ne kadar dirençli ve sağlam olduğunu bu potansiyel belirlemektedir. Damarsal yaşınız, bağışıklık gücünüz, stres düzeyiniz, ruhsal yapınız biyolojik potansiyelinizin karar vericilerinden bazılarıdır. Kolesterol düzeyiniz, kan şekeriniz, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarınız, kan basıncınız, solunum kapasiteniz, bellek gücünüz, görme ve işitme seviyeniz biyolojik potansiyelinizin altyapılarıdır. Hormon üretiminiz, metabolizma hızınız, kas, kemik, eklem ve tendonlarınızın gücü de biyolojik potansiyelinizi etkilemektedir. Bütün bu faktörlerin size özel, sizin için planlanmış bir sağlık kontrolünde kolaylıkla belirlenebileceğini çok iyi biliyorsunuz.Yaşam biçiminiz, sağlığınızı olumlu ya da olumsuz yönde etkileyen üç oyuncudan biri ve eğer siz orta yaş ve sonrasında bir yerlerde iseniz muhtemelen en önemlisidir. Sigara ve alkol kullanımınız, kafein tüketiminiz, tuz tutkunuz, şeker aşkınız, yağ ve un sevginiz en çok yaptığınız yanlışlardır. Düzenli ve yeterli egzersiz yapıp yapmadığınız, yeterli ve dengeli beslenip beslenmediğiniz, kaliteli uykuya önem verip vermediğiniz, stres yönetimindeki beceriniz, hayata ve olaylara bakış şekliniz, entelektüel seviyeniz, ekonomik kapasiteniz, yeterince dinlenip eğlenmeniz, hiddetli-kavgacı-agresif ya da sakin, uyumlu, hoşgörülü kişiliğiniz ve daha pek çok şey yaşam seçimlerinizden ilk akla gelenlerdir.İPLERİ ELİNİZE ALINEğer yaşam biçimi seçimlerinizi doğru yapabilirseniz, biyolojik potansiyelinizi yaşlanırken de koruyabilirsiniz. Biyolojik potansiyelinizi güçlü tutabilirseniz bedensel ve ruhsal gücünüzün siz yaşlandıkça avuçlarınızdan kayıp gitmesini hüzünlü gözlerle seyretmezsiniz. Yanlış yaşam biçimi seçimlerinin yerine iyi ve doğru olanları koyabilirseniz, yetmişli seksenli yaşlarda da, iyi gören, iyi duyan, iyi hatırlayan biri olabilir, cinsel gücünüzü ve bedensel formunuzu koruyabilirsiniz. Kısacası yaşam orkestrasını ustaca idare eden, yaşlı ama bilge, genç, dinç ve keyifli bir orkestra şefi olabilirsiniz.Unutmayın! ''Ne zaman yaşlısınız?'' sorusunun cevabı kısacık bir cümledir: ''Yapacak bir şeyiniz kalmadığı zaman.'' Eğer siz de yaşlı ve bilge bir orkestra şefi olmayı arzuluyorsanız, daha şimdiden sağlığınızı iyi yönetmeli ve bu süreçte doktorunuzdan destek almalısınız. Bu akılcı işbirliği genetik mirasınızı da, biyolojik potansiyelinizi de, yaşam biçiminizi de hayatınız için uyum içinde çalışan güçlü ve keyifli enstrümanlar haline getirecektir. Arthur Rubinstein'e New York ''Carnegi Hall''de 89 yaşındayken piyano resitali vermeyi, Bernard Shaw'a 90'lı yallarda da kitap yazmayı sağlayan güç muhtemelen bu yetenekleri olmalıdır. Kararınızı verin! Ya kendi hayatınızda bir figüran olarak kalacak, ya da yaşam orkestranızın şefi olacaksınız.NOT ALIN- Bazı yanlış yaşam tarzları- Sigara alışkanlığı ve alkol tüketimi- Fazla miktarda şeker, tuz ve yağ kullanımı- Yetersiz ve kalitesiz uyku- Hareketsizlik/fiziksel aktivite azlığı- Hayvansal yağ ve ptoreinlerin aşırı tüketimi- Yüksek kalorili beslenme tarzı- Kilo fazlalığı/şişmanlık- Kafein bağımlılığı.- Trans yağ asitlerinin, margarinlerin tatlandırıcı, renk katıcı bazı katkıların kullanılması- Fast-food beslenme alışkanlığı- Yetersiz veya kalitesiz sağlık kontrolleri- Korunmasız seks- Stres kontrolünün yetersizliği- Şiddet ve kavgacı eğilimlerin yoğunluğu- Olumsuz bakma alışkanlığı.Hürriyet