Güncelleme Tarihi:
Ramazan ayında oruç tutanların beslenme alışkanlıklarında önemli değişiklikler oluyor. Bu sene Ramazan'ın Ağustos ayına denk gelmesiyle açlık süresi de uzun yaz günleriyle birlikte uzuyor. Bu nedenle oruç tutmanın uzun süren açlık, öğün düzeninde değişiklik, besin seçimindeki farklılıklar nedeniyle beslenmede önemli bir yeri bulunuyor. Uzman Diyetisyen Selahattin Dönmez, orucun, kişinin beslenme durumunu, vücut ağırlığını ve kan biyokimyasını önemli ölçüde etkilediğini belirtiyor.
KİLO ALIMINA DİKKAT!
Oruç ile birlikte uzun süre yaklaşık 12 saat süren açlık, metabolizmanın az enerji harcamasına, vücut hareketlerinin yavaşlamasına ve bazal metabolizma hızının düşmesine neden olmaktadır. Açlıkla beraber oruç açılma süresine kadar mide asit düzeylerinde artış, Ramazan boyunca vücut suyunda azalma, yemek saatlerinde oluşan değişiklik nedeniyle iştahta azalma da görülebilmektedir. Oruç tutan kişilerde tansiyon yüksekliği, yorgunluk, unutkanlık, dikkatsizlik, çalışmama isteği, durgunluk, sindirim güçlüğü, uykuya meyil, sinirlilik ve baş ağrısı da görülebilen önemli sorunlar olarak göze çarpmaktadır.
Son olarak, en çok dikkat çeken konu olan kilodaki değişikliklere baktığımızda, vücut ağırlığında önemli bir artış olduğu bildirilirken, bazı çalışmalarda ise Ramazan boyunca vücut ağırlığında değişme olmadığını hatta azaldığı da görülmüştür. Tüm bu etkileri en aza indirmek ve Ramazan ayında daha bilinçli ve sağlıklı beslenmek için, bazı yeme alışkanlıklarında değişiklik yapmamızı öneren Selahattin Dönmez, bu aylarda Türk toplumunda, nüfusun yüzde 25'inde kilo alımının söz konusu olduğunu belirtiyor.
DÖRT ÖĞÜN YAPIN!
Ramazan boyunca sağlıklı beslenmek şarttır. Ramazan'da, iftarda mideye aşırı yüklenmemek için küçük bir öğün, daha sonra akşam yemeği, ara öğün ve mutlaka sahur olacak şekilde dört öğün olarak yapılmalıdır. Ramazan'da iftar sofralarında tercih edilecek besinlerin tok tutucu, insan sağlığı için gerekli besin öğelerini içeren, diyet lifi, vitamin ve mineralden zengin olması gerekir.
Zeytinyağlı veya etli sebze yemekleri, sebze veya kuru baklagil çorbaları, bulgur veya kepekli pirinçten yapılmış pilav, kepekli makarna, hartada iki kere mutlaka fırınlanmış-ızgara veya buğulama balık, yağı görünmeyecek kadar kırmızı et, derişiz tavuk veya balık, taze kabuklu meyveler, ceviz, fındık gibi sert kabuklu kuru yemişler ve zeytinyağı ile hazırlanmış salatalar; tatlı olarak da demir yönünden zengin, vitamin ve mineral destekli, tahıl gevreği veya sütlü ve meyveli tatlılardan küçük parçalar, taze meyveler tercih edilmesi gereken besinler olmalıdır.
Oruç tutarken ne yemeliyiz?
ORUÇ TUTARKEN BESİN SEÇİMİ
Çorbalar: özellikle kuru baklagil, sebze veya yoğurt ile hazırlanmış çorbaları tüketmeniz sağlık açısından daha yaralıdır. Süt ve süt ürünleri: İftarda kefir ve yoğurt tüketmeniz, sindirim güçlüğü sorununuzun çözülmesine yardımcı olacaktır.
Et ve et yerine geçenler: Yağsız kırmızı et, derisiz tavuk ve hindi, balık, kuru baklagiller, yumurta, kuru yemişler daha çok tercih edilmelidir.
Sebzeler: Sebze yemeklerini pişirirken zeytinyağlılara kişi başı bir yemek kaşığı, etli yemeklere yağ eklemeden pişirmeye özen göstermelisiniz. Mümkün olduğunca az suda ve az pişirerek yemek daha sağlıklıdır.
Meyveler: Meyveleri kabuklu ve parçalamadan yemek en sağlıklısı. Eğer suyunu içmek istiyorsak hemen sıkıp tüketmek gerekmektedir. Yağ için daha çok mısırözü, ayçiçeği yağı, soya yağı, erken hasat * zeytinyağı kullanmaya özen gösterin.
Ekmek ve tahıllar: Tam taneli tahıldan yapılan ekmekler en favori ve sağlıklı ekmeklerdir. Cevizli, tam buğday, ay çekirdekli, çavdar, kepekli, yulaflı gibi... Cips, kraker, şekerlendirilmiş tahıllar, kekler, çörekler beslenmemizde nadir tüketmemiz gereken besinlerdir.
Tatlılar, şekerler ve çikolata: Az yağlı, az şekerli, kuru yemişli kekler veya az yağlı süt ve az şeker ile hazırlanmış pudingler, meyveli tatlılar, çikolata kırıntılı az şeker ve az yağ eklenmiş kurabiye veya meyve tartları, sütle zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıl gevrekleri en sağlıklı seçimlerdir.
RAMAZAN DİYETİ
Erken açılan iftarda bir su bardağı su, ceviz, kuru meyve ve bir kase sebze veya kuru baklagil çorbası ile açıldıktan sonra biraz dinlenilmeli, yarım saat sonra etli veya zeytinyağlı sebze ve ızgara veya sotelenmiş et yemeği, yoğurt veya cacık, bol salata ve kepekli-çavdar veya buğday ekmeği tüketilmelidir.
Ara öğünde küçük bir porsiyon sütlü tatlı, sütle hazırlanmış hazır tahıl gevreği, fındık-fıstık-badem-antep fıstığı gibi yağlı tohumlar veya kabuklu meyve en iyi tercihtir.
Sahurda ise hafif bir kahvaltı veya 1 dilim sebzeli ve peynirli gözleme yanına bir su bardağı ayran veya tam sütle hazırlanmış taneli tahıl gevreği ve meyve salatası olabilir.
İFTAR İÇİN DÜŞÜK KALORİLİ ANA YEMEK TARİFLERİ
İFTAR İÇİN DÜŞÜK KALORİLİ ANA YEMEK TARİFLERİ
İncelten levrek (Bir porsiyon: 300 kalori)
200 gram levrek (bir büyük levreğin yaklaşık yarısı) ızgara veya tavada pişirilir. Levrek fileto üzerine sos hazırlanır. Sos; taze domates, sarımsak, kırmızı soğan, zeytinyağı, kuru kekik rondodan geçirilerek yapılır. Çok ince dilimlenmiş şalgam, nane, maydanoz, roka ve az yağ ile salata şeklinde yanında servis edilir.
Yağları eriten hindi veya tavuklu fonksiyonel soslu salata (Bir porsiyon: 250 kalori)
İki parmak kalınlığında kesilmiş tavuk göğüs parçalarından sekiz adet hazırlanır; soya sosu, toz kırmızıbiber, kuru nane ve zeytinyağı ile marine edilerek bir süre dinlendirilir. Dinlendirilmiş olan soslu tavuk göğüsler ızgarada pişirilir. Göbek marul, roka, semizotu, mantar, domates, taze nane, mısır, zeytinyağı, tatlı kırmızı biber, harmanlanarak leziz tavuk-hindi karışımının üzerine serpiştirilerek servis edilir.
Fırınlanmış yağsız köfte (Bir porsiyon: 275 kalori)
Dana döş kısmından hazırlanmış kıymaya göz kararı karabiber, kimyon, tuz, çok az tarçın, rendelenmiş kuru soğan ve sarımsak ile yoğrulur. Büyük parçalar halinde köfte şekline getirilir. Bundan, dört adedi 200 dereceye ayarlanmış önceden ısıtılmış fırında pişirilir. Fırınlanmış köfte 'tok tutan salata' ile servis edilir. Tok tutan salata; taze nane, maydanoz, domates ve taze kırmızıbiber ince ince kıyılır ve harmanlanarak hazırlanır. Üzerine az zeyfinyağı ve sumak ile lezzetlendirilir.
Organik tahıllı tulum peynirli düşük kalorili salata (Bir porsiyon: 220 kalori)
Düdüklü tencerede haşlanmış organik mercimek ve organik bulgur süzülür ve çok az zeytinyağı ve kimyon ile marine edilir. Göbek marul, salatalık, taze kırmızıbiber, semizotu, roka, domates, taze nane, taze maydanoz, kişniş, közlenmiş kırmızıbiber, az limon, zeytinyağı ve nar ekşisi ile bu sebzeler harmanlanır. Üzerine mercimek ve bulgur serpiştirilir ve en üste de tulum peyniri konur.