Yıldız Öz Samaha
Selin Irmak KAÇMAZ
Sedef Batı
Paraben Hakkında Bilinmesi Gerekenler
"Paraben güzellik ürünlerinde bakteri üremesini önlemek amacıyla 1950’lerden bu yana kullanılıyor. Uzmanlar parabenin piyasadaki kozmetik ürünlerinin yaklaşık yüzde 85’inde bulunduğunu söylüyor. Çünkü paraben hem ucuz ve etkili hem de uzun süredir kullanıldığından güvenli olarak görülüyor. Henüz parabenin yerine geçebilecek yeni bir koruyucu bulunabilmiş değil."
Aslında ürünlerde genellikle birden fazla bileşen kullanılıyor. Yaygın olarak hemen hemen tüm güzellik malzemelerinde butilparaben, metilparaben ve propilparaben bulunuyor. Ancak bir süredir markalar müşterilerden gelen olumsuz tepkiler nedeniyle, paraben içermeyen losyonlar, rujlar, şampuanlar ve vücut jelleri piyasaya çıkarıyor.
Peki sorun ne?
1990’larda parabenler, vücutta östrojen hormonunu taklit eden ajanlar olarak kabul edildi. Östrojen bozulması meme kanseri ve üreme problemleriyle ilişkilendiriyor. 2004 yılında İngiliz kanser araştırmacısı Phillippa Darbre kötü huylu meme tümörlerinde parabenlere rastlıyor. Bunun üzerine dünyadaki birçok uzman kozmetik ürünlerdeki paraben düzeyleri konusunda sınırların konulması gerektiğini öneriyor. Ayrıca gözlemci kuruluşlar parabenlerin vücutta depolanması nedeniyle, bu kullanımların zamanla kümülatif bir etki yaratarak ciddi bir risk oluşturmasından endişeleniyor.
Ancak diğer yandan Darbre’ın yaptığı çalışmayı eleştirenler, sağlıklı memelerde kanserli olmayan dokularda paraben varlığının incelenmediğini ve tümörlerdeki paraben varlığının kansere neden olduğuna dair bir kanıt teşkil etmediğini söylüyor. Diğer bazı çalışmalar ise parabenlerin çok zayıf bir östrojik etkisi olduğunu gösteriyor. Aksini düşünenlerin tersine bazı uzmanlar da parabenlerin şimdiye kadar herhangi bir kanser türüyle bağlantısını ortaya koyan bir bilimsel kanıt olmadığını söylüyor. Tüm bunların yanında özellikle ABD’de ABD Gıda ve İlaç İdaresi ve Dünya Sağlık Örgütü bu gibi kimyasalların kullanımına ciddi anlamda kısıtlama getiriyor.
Ne yapacaksınız?
Dikkatli olmakta fayda var ancak yine de bu kimyasallar konusunda takıntılı derecede bir endişeye gerek yok. Eğer içiniz rahat edecekse birçok markanın paraben içermeyen vücut losyonlarını kullanabilirsiniz. Bu gibi geniş deri alanına nüfuz edecek ürünlerde parabensiz olanları seçerek bir kâr-zarar dengesi yaratabilirsiniz. Eğer kendinizi güvende hissetmek istiyorsanız, su içermeyen yağ bazlı organik ürünler kullanabilirsiniz. Bu ürünler genelde koyu renk kaplarda bir pompa ile satılırlar ve bu onların hava ve ışıkla temas etmesinin önüne geçip bozulmasını engeller. Ancak doğal ürünlerde son kullanma tarihine dikkat etmeli ve tarihi geçmiş ürünleri kullanmamalısınız.