Güncelleme Tarihi:
Tiroit bezi nedir?
Tiroit bezi boynun ön tarafında yer alan ve metabolizmayı düzenleyen tiroit hormonlarını üreten önemli bir endokrin bezdir. “Tiroit bezinde meydana gelebilecek çalışma bozuklukları kendisini geniş bir spektrumda gösterebilir. Tiroidin az çalışması (hipotiroidi) durumunda halsizlik, yorgunluk, kilo alma, kabızlık, saç dökülmesi, ödem gibi belirtiler meydana gelebilir iken, fazla çalışması durumunda (hipertiroidi) ise çarpıntı, ellerde titreme, kilo kaybı, sinirlilik, ısıya tahammülsüzlük gibi belirtiler izlenebilir. Tiroid hormonlarındaki bozukluklara sebep olan durumun doğru teşhisi tedaviyi de direkt olarak değiştirdiği için büyük önem taşır.
Genelde kış enfeksiyonları tetikliyor
Son dönemde covid-19 ilişkili pandemiye bağlı olarak sıklığı giderek artan ancak pek de farkında olunmayan subakut tiroiditin gözden kaçırılmaması gerekiyor. Subakut tiroidit, tiroit bezinin iltihaplanmasıdır. Bu iltihap durumu özellikle kış aylarında adenovirus, kızamık, kabakulak, enterovirüs gibi çeşitli viral enfeksiyonlar sonrasında izlenir. Buradaki problem virüsün kendisinden kaynaklanmaz yani virüsün kendisi tiroid bezine zarar vermez. Ancak virüsün uyardığı bağışıklık sistemi hücreleri tiroide karşı dengesiz bir reaksiyon ve iltihaplanma başlatır. Son dönemde de muhtemelen covid-19 ile ilişkili subakut tiroidit vakalarında ciddi bir artış söz konusudur.
Boyunda ağrı varsa dikkat edilmeli
Bu hastalarda viral enfeksiyondan genellikle 15-20 gün sonra boyun bölgesinde ağrı başlıyor. Bu ağrı bazı hastalarda yutkunurken hafif bir rahatsızlık olarak tarif edilirken, bazı hastalarda ağlatacak kadar şiddetli olabilir. Ağrı boyun üst kısmına, kulaklara, çeneye ve dişlere doğru yayılım gösterebilir. Hasta sıklıkla tiroid bölgesine dokunulmasını istemez. Bu ağrıya hafif ateş, halsizlik eşlik edebilir.
İltihaplanmaya bağlı tiroid hücrelerindeki kana karışır ve değişik derecelerde tiroid hormon fazlalığı belirtilerine (çarpıntı, ellerde titreme, kilo kaybı, sinirlilik, adet düzensizliği, ısıya tahammülsüzlük, ishal) sebep olabilir. Ağrı ve diğer belirtilerin süresi çok değişkendir. Kimi hastalarda 4-6 hafta içinde düzelme görülürken, bazı hastalarda nüksler görülebilir ve aylarca uzayabilir.
Bazen tiroit kanseriyle karıştırılabilir
Subakut tiroidit tanısı için kanda tiroit hormonlarının seviyesi ve iltihap belirteçlerinin yeterli oluyor. Ancak bazı durumlarda diğer zehirli guatr sebeplerinden ayırmak için tiroit sintigrafisi gerekebilir. Tiroit ultrason sıklıkla klasik tiroit iltihaplanma belirtilerini gösterir. Ancak ultrasondaki tiroit iltihaplanma alanları bazen tiroit kanserleri ile karıştırılıp hastaya gereksiz biyopsi (tiroitten parça alma) uygulanabilir.
Bu yüzden hastanın tecrübeli bir hekim tarafından değerlendirilmesi önem taşır. Subakut tiroiditin hastanın belirtilerinin şiddetine göre değişkenlik gösterir. Bazı hastalar sadece anti-inflamatuar dediğimiz iltihap azaltıcı ilaçlar ile tedavi edilirken bazıları için kısa ve düşük dozda kortizon tedavisi gerekebilir. Bazı hastalar iltihap geriledikten sonra tiroit tembelliğine (hipotiroidi) girebilir ve tiroit hormon takviyesine ihtiyaç duyabilirler. Bu yüzden ağrı ve iltihap geriledikten sonra da takipleri önem taşır.