Güncelleme Tarihi:
Kilo fazlalığı, genç kızlarda ve kadınlarda adet düzensizlikleri, tüylenme, hipertansiyon, şeker hastalığı, koroner kalp hastalığı, karaciğer yağlanması gibi sorunları kolaylaştırıyor. Şişman kadınların çocuk sahibi olmaları da daha güç. Son 20 yılda bir kadın sağlığı sorunu olan 'Polikistik Over Sendromu'nun kilo fazlalığı ve hiperinsülinemi ile ilişkisi kanıtlandı.
POLİKİSTİK Over Sendromlu (PKOS) hastalarda ve bu sendrom ile ilişkili problemlerde ciddi bir artış var. Oluşumunda bulaşıcı herhangi bir etkenin rol oynamadığı iyi bilinen bu sağlık sorunundaki hızlı artışın nedeni ne?...
Bu sorunun yanıtını vermeden önce size bu sendromu tanıtalım: Polikistik over sendromu, bir kadın sağlığı sorunudur. Kadınların yumurtalıkları içinde mevcut çok hassas bir dengenin, androjen (erkeklik hormonu) ile östrojen (kadınlık hormonu) arasındaki ilişkinin bozulması, sorunun başlangıç noktasıdır.
Kilo tetikler
Kilo fazlalığı ve şişmanlık sorununun genç kızlar ve kadınlar arasında da hızla yayıldığını sık sık tekrarlıyoruz. Kilo artışı, kadın üreme organındaki bu hassas hormonal dengeyi bozan en önemli etkenlerden biridir. Şişmanlık veya kilo fazlalığı sürecinde yağ hücreleri içindeki androjen hormonlar, östrojen hormonuna daha çok çevrilecek, östrojen hormonunun yumurtalık içinde artışı beyindeki hipofiz bezinden salgılanan uyarıcı hormonların (FSH ve LH) miktarlarını değiştirip genetik bir eğilim halinde önceden mevcut olan PKOS'u tetikleyecektir. Kısacası şişmanlık ve kilo fazlalığındaki bu hızlı artıştan PKOS da nasibini almıştır. Bu sendromla son yıllarda çok sık karşılaşmamız genç kız ve kadınlar arasında fazla kiloluluk veya şişmanlığın yaygınlaşması sendromudur.
PKOS neden önemli
PKOS'nun uzun vadede yaratacağı önemli pek çok sorun var. İşte bunlardan başlıcaları:
Erişkin tipi (Tip 2) şeker hastalığı gelişebilme riski bu kadınlarda daha fazladır. PKOS sorunu olan kadınlarda 'insülin direnci' gelişmesi diyabete zemin hazırlar. 40 yaş sonrasında PKOS sorunu olan kadınların yarıya yakını diyabete yakalanır. Bu nedenle kan şekerinin bu hastalarda sık sık izlenmesi zorunludur. PKOS'lu kadınlarda gebelik diyabetinin sıklığı da yüksektir.
Kalp damar hastalığı ve inme gibi sorunlara bu kadınlarda çok sık rastlanıyor. PKOS'lu kadınlarda kolesterol yüksekliğinin oluşması olasılığı ne yazık ki daha yüksektir.
Hipertansiyon gelişme riskinin daha fazla olduğu, kilo fazlalığı olan PKOS'lu kadınlarda kan basıncının erken yaşlarda yükselmeye başladığı belirtiliyor.
İnme felç riski, PKOS'lu kadınlarda daha fazla. Ateroskleroz/damar sertliği daha erken ortaya çıkıyor, daha hızlı ve ağır seyrediyor.
Rahim kanseri daha sık görülüyor. Aslında bu sorun fazla kilolu, diyabetli, hipertansiyonlu kadınlarda daha fazla görülen ciddi bir tıbbi problem. PKOS bu riski daha da yükseltiyor.
Saç dökülmesi PKOS'lu kadınların en az tüylenme sorunları kadar önemli bir problemleri. Saç çizgisi alından yukarıya doğru açılmaya başlıyor.
Şişmanlık bıktırdı
'Bak Şu Konuşana' adlı filmlerle milyonların beğenisini kazanan ABD'li yıldız Kirstie Alley, aşırı kilolarından bıktığını açıkladı. Alley, kiloları nedeniyle de neredeyse beş yıldır seks yapmadığını söyledi. Kirstie Alley'in 140 kiloya yaklaştığı, obezlikten kurtulmak için yeni bir diyete başladığı belirtildi.
Teşhisi kolay değil
Tanıda en çok kullanılan testler, ultrasonografik görüntüleme ve hormon analizleridir. Tedaviden çok kontrol altına alma söz konusu olabilmektedir. Sendromun genetik geçişli oluşu şifa olasılığını mümkünsüz kılar. Genetik tanıda kullanımı kabul edilmiş bir test yoktur. Aile öyküsü dikkate alınmalıdır. Deneyimli bir kadın hastalıkları uzmanı ile iç hastalıkları veya endokrinoloji uzmanının birlikte çalışmaları en iyi sonucu verecektir.
Belirtileri neler?
Polikistik over sendromunun belirtileri olgudan olguya değişiyor. Bazı olgularda genetik yük çok baskın, kilo sorunu olmadan da ergenlikle beraber ilk belirtilerini veriyor. Sendromun başlıca belirtileri şunlar:
Tüylenme sorunu
Üreme bozukluğu, üreyememe sorunu
Kilo fazlalığı veya şişmanlık sorunu
Ciltte siyah lekeler, tekrarlayan sivilceler
Kan şekerinde, kan basıncında, kan yağlarında yükselme eğilimi
Adet düzensizliği
Kasık ağrıları
Depresyon ve diğer ruhsal sorunlar