Güncelleme Tarihi:
Diyetisyen Banu Kazanç, kilo verirken dikkat etmeniz gereken en önemli konunun, kas kaybetmeden yağ kaybını sağlamak olduğunu belirtiyor. Bunun için meyveleri, proteinli bir yiyecekle birlikte tüketmeniz gerekiyor.
Yazın gelmesiyle birlikte, yaz meyveleri de renkleri ve tatlarıyla soframızı çeşitlendirmeye başladı. Lezzetli ve şekerli olmaları nedeniyle meyvelerin tüketim miktarı yazın artar. Diğer yandan bu dönemde karpuz, çilek, kiraz, kavun içeren düşük kalorili, tek besinden oluşan diyetler karşımıza çıkar.
Peki meyveler gerçekten zayıflatır mı? Meyveler kalorisiz mi? Bu tarz diyetler sağlıklı mı? Meyveleri sınırsız yiyebilir miyiz?
Karbonhidrat içerir
* Meyveler yüksek lif, su, vitamin ve mineraller içerir. Sınırlı yenildiği sürece düşük kalorili yiyeceklerdir. Ancak meyveler kalorisiz olmadığı için her zaman kararında tüketilmelidir. Ne kadar sağlıklı olursa olsun, her besin fazla tüketildiği zaman sağlığımızı bozar. Meyve, karbonhidrat içeren bir besindir. İçinde fruktoz denilen meyve şekeri vardır. Meyve fazla yendiğinde, fazla kalori alınır. Bu fazla kalori de kilo olarak geri döner.
* Meyvelerle ilgili, 'glisemik indeks' kavramı da göz önünde bulundurulmalı. Elma, armut ve şeftali gibi glisemik indeksi düşük gıdalar bizleri daha uzun süre tok tutar. Ayrıca vücutta insülinin daha az salgılanmasına sebep olur. Böylece metabolizmamız daha iyi çalışır. Glisemik indeksi yüksek olan meyvelerin, yani incir, muz ve üzümün tüketilmesi yasak değildir ama miktarını iyi ayarlamak gerekir. Bir kişinin bir günde yemesi gereken meyve miktarı, üç-beş porsiyon arasında değişir. Bu porsiyon miktarını gün içine dikkatlice dağıtmak gerekir.
Meyve kilo verdirmez
* Uzun süre uygulanan meyve diyetleri kilo vermek yerine kilo aldırır! Uzun süre uygulanan meyve diyetleri düşük kalorili, karbonhidrat içeriği yüksek, protein içeriği son derece düşük olduğu için sağlık problemlerine yol açar. Tek yönlü besin içeren diyetlerdir. Günlük almamız gereken amino asitlerden ve yağ asitlerinden yoksundur. Bu tür diyetleri uzun süre yapmak; tansiyon düşüklüğü, sinirlilik ve kas erimesi gibi birçok sağlık problemini de beraberinde getirir. Ayrıca bu tür diyetlerin uzun süre yapılması vücutta yağ değil, kas yakılmasına neden olur. Bu kadar kısa zamanda verilen kilolar hiçbir zaman kalıcı ve sağlıklı olmaz. Bu tür diyetlerde karşılaştığımız bir diğer önemli sorun ise; metabolizmanın yavaşlaması ve kilo vermenin bir süre sonra durmasıdır.
Proteinle birlikte alın
* Meyve ağırlıklı diyet maksimum bir hafta yapılabilir. Fakat meyve diyetine başlamadan bir hafta önce protein ağırlıklı bir beslenme uygulamalısınız. Yani meyve diyetinden önceki hafta süt, yumurta, yoğurt, et, tavuk, balık içeren bir diyet programı yapın.
* Meyvelerin tüketilmesi sırasında metabolizmanın hızlı çalışması için vücudun insülin dengesinin de korunması gerekir. Hızlı kilo verebilmek için meyveleri proteinli bir yiyecekle birlikte yemenizi öneriyorum. Meyve salatası + yoğurt veya karpuz + tuzsuz peynir veya bir muz + bir bardak süt gibi... Bu kombinasyonlarla kan şekeriniz kontrol altında tutulur ve kendinizi daha uzun süre tok hissedebilirsiniz.
* Yaz aylarında özellikle erik, kayısı, kiraz, şeftali yiyin. Erik, içerdiği potasyumdan dolayı vücutta sıcaktan oluşan şişkinliklerin, su toplamalarının önüne geçer. Ayrıca erik tokluk hissi de yaratan bir meyvedir. Ancak mutlaka tuzlanmadan yenmelidir.
Alkolden sonra yiyin
* Kayısı, beta karotenden zengin olup, içerdiği şeker dengesi ile açlık hissinizi bastırır. Kiraz, vücutta oluşan ödemlerin atılması ve tokluk hissi uyandırması açısından iyi bir meyvedir.
* Alkolden sonra yenilecek meyve, alkolün vücutta yarattığı toksinleri etkisiz hale getirip, alkolün vücuttan hızlı bir şekilde atılmasına yardımcı olur.
Bir porsiyon meyve miktarı
Bir porsiyon meyve; bir elma, 15 kiraz, dört kayısı, bir şeftali, bir dilim karpuz,
10 erik, 10 çilek, dört dilim kavun, bir kividen oluşabilir.
Kuru ya da yaş meyve fark etmez
Kuru kayısı, kuru erik, kuru incir gibi kurutulmuş meyvelerin, yaşları ile kalori olarak hiçbir farkı yoktur. Kuru meyvelerin daha çok şeker ve kalori içerdiği düşüncesi yaygın ancak yanlış bir düşüncedir. Aralarındaki tek fark kurutulunca su kaybettikleri için daha tatlı bir his uyandırmalarıdır. Yaş meyveye göre şeker oranı aynı miktardadır. Meyvenin yaş veya kurusu hiç fark etmez, hangisi sizi tatmin ediyorsa onu tercih edebilirsiniz. Özellikle ara öğünlerinizde meyve yiyin.
Yediğinizden pişman olmanız sizi daha fazla acıktırır
* Üç ana öğünle besleniyorsanız, dikkatli olun. Çünkü bu tip beslenmede yenilen yiyecek miktarı giderek artacaktır. Kişiler bu durumda bağımlılık derecesinde yemeye devam ederler. Her şeyden önce bu davranışı gösteriyorsanız, pişmanlık duygusunu kendinize yaşatmamaya çalışın. Yani yediğinizden pişmanlık duymayın. Pişmanlık daha fazla yemenize neden olup, sizi obeziteye daha fazla yaklaştırır.
* Günde sekiz, gerekirse 10 öğün yemeye çalışın.
Açlığın sonu şeker
* Yoğun iş temposu ile çalışanlar evlerine geldiklerinde kendilerini yemek ile ödüllendirme yolunu seçiyor. Bunun yerine sık sık ama az az yiyip, hobilerinize yönelmeye çalışın. Uzun aralıklarla yemek yemek, vücuttaki kan şekeri ve insülin dengesini bozar, vücut aşırı açlık hisseder. Sonuçta da vücut aşırı dozda besine ihtiyaç duyar.
* Ara öğünlerde; ceviz (10 tane), süt (günde bir-iki bardak ), fındık (bir çay bardağı ), meyve, meyveli yoğurt, kuru kayısı, kuru erik ve kepekli tostu tercih edin.
* Haftada üç-dört defa olmak koşuluyla makarna, sandviç, mantı, simit gibi besinleri öğle öğününde yemeye özen gösterin. Bu yiyecekler aynı zamanda karbonhidrat ihtiyacınızı sağlayarak, sağlıklı ve rahat diyet yapmanızı sağlar.
* Meyveler arasında en çok tokluk hissi yaratan muz, ayva, portakal, mandalina ve narı seçin.
* Vücutta kas kaybı olmamasına özen gösterin. Kilo vermekte önemli olan, vücudun yağ kaybetmesidir. Kas kaybetmeden yağ kaybını sağlamak için diyetle kaliteli protein almak önemli. Bu sebeple; haftada üç defa kırmızı et, üç defa balık, iki defa yumurta ve iki-üç defa tavuk yiyin.
* Kendinize yapacağınız en büyük kötülük, suçluluk duygusu ile hareket edip, hızlı kilo verme duygusu ile kendinizi cezalandırmak olur. Bir haftada beş kilo verdiren şok diyetleri sakın tercih etmeyin.
Suyu meyvenin yerini tutamaz
Meyvelerin sağlıklı faydalarından yararlanmak için posası ile yemek gerekir. Meyve suyu yerine taze meyve yiyin. Meyveleri kabuğuyla ya da posasıyla yemek daha çok vitamin, daha çok doygunluk hissi ve daha çok bağırsak hareketliliği sağlar. Meyve salatası ise kısa zamanda açlık hissi yarattığından, yarardan çok zarar sağlar.
Sınırsız tüketmek diye bir şey yok!
Her zaman yaz meyvelerinin çok sağlıklı olduğu söylenir ve bu nedenle de sınırsız olarak tüketilebileceği düşünülür. Ama bu düşünce son derece yanlıştır. Fazla meyve yerseniz, bilin ki şeker içeren bu yiyecekler daha sonra size kilo olarak geri döner. Ekmek, et, tavuk, balık ve sebze içeren bir diyet yaparken günde üç-beş porsiyon meyve yemek uygundur.