Menopoza mı giriyorsunuz?

Yaşınız 45'i geçtiyse, muhtemelen menopoz kapınızı çalıyor demektir... Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Reprodüktif Endokrinoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Ertüngealp merk ettiğiniz sorulara cevap verdi.- Menopoz nedir?- Menopoz bir kadının son adet kanamasına verilen isimdir. 40'lı yaşlardan itibaren yumurtalıkların aktiviteleri yavaşlar ve östrojen hormonu yapımında azalmalar başlar. Bu dönemde başlayan adet düzensizlikleri menopozun habercisidir. Ancak menopoz her kadın için doğal bir olay, bunu da doğal yaşamak gerek.- Kadınlar genelde kaç yaşında menopoza girer?- Türkiye'de 47-48 yaşında. Ama Batılı ülkelerde 50 yaşından sonra girmeye başlıyor kadınlar menopoza. Aradaki iki üç yıllık fark bile Türk kadınlarının daha erken çökmesine neden oluyor. Erkeklerde hormon seviyesi 60'ından itibaren gerilemeye başlarken, kadında 47 yaşında başlıyor. Bu yaşlanma açısından ciddi bir fark. Psikolojik, sosyal tüm hayatınızı etkiliyor.- Peki ya çok erken yaşta menopoza girenler... Bunun sebebi nedir? - Bugün 25-28 yaşında menopoza girenler var. Bunun nedenleri yapısal ya da kalıtımsal olabilir. Erken menopoza girenlerin normal menopoz yaşına gelene, yani 47 yaşına kadar hormon almaları gerekir. Aksi halde ilerki yaşlarda vücutta meydana gelecek kayıpların önüne geçemezsiniz. En büyük kayıp kemiklerde görülür. Yoğun kemik erimesinden iskeletiniz çöker, şiddetli ağrılar olur. Enfarktüs riskiniz artar.- Ama hormon almanın çok doğru olmadığı söyleniyor...- Tamamen yanlış, bu konuda insanlar sürekli kulaktan dolma bilgilerle hareket ediyor. Eksik hormonu yerine koymanın hiçbir zararı olamaz. Üstelik araştırmalar östrojen alanlarda meme kanserine ve kalp krizlerine daha az rastlandığını, bağırsak kanserine de iyi geldiğini gösteriyor. Ama burada en önemli nokta kişiye göre ve dozunda hormon verilmesidir.- "Ne kadar geç menopoza girersek o kadar iyi" diyebilir miyiz? - Hayır. Erken menopoza girmek kadar, geç girmek de çok sağlıksız. Örneğin 55 yaşında menopoza giren bir kadında meme kanseri riski 50 yaşında menopoz olana göre daha yüksektir. Çünkü bu kez de vücut hormon fazlasıyla baş edemiyor, bu da meme kanserine yol açabiliyor.- Menopoza giren kadınlara nasıl bir yaşam şekli öneriyorsunuz? - Bir kere hareketsiz olmak en tehlikelisi. Maalesef bizim ülkemizde kadınlar menopoza girip bir de torun tosun sahibi olunca, hayattan elini ayağını çekiyor. Erken emekli oluyor, evden dışarı çıkmıyor. Oysa aktif olmak, her gün yürüyüş yapmak, beslenme şeklini değiştirmek şart. Bir de güneşe çıkmalısınız. Kemikleri güneşten daha iyi güçlendiren, besleyen bir şey yok. Kapalı olan hanımlar bile hiç olmazsa kollarını dirseklere, bacaklarını ise dizlerine kadar güneşe çıkarmalı. Yazın günde 20 dakika yapacağınız güneş banyosu en iyi ilaç.- Peki menopoz cinsel hayatı olumsuz etkiler mi?- Türkiye'de erkekler cinsel hayatlarıyla övünmeyi sever. Kadınlarda ise tam tersi cinsellik geçiştirilir. Ve en çok boşanmalar menopoz dönemlerinde görülür. Burada doktorlara büyük görev düşüyor. Menopoza giren kadının da cinsel fonksiyonlarının devam etmesi lazım, menopoz hayatın sonu değil. Ne var ki menopoz döneminde hormon eksikliğinizi tamamlamazsanız, vajeniniz daralıyor, kuruyor, cilt inceliyor... Bu da ağrılı cinsel ilişkiye neden oluyor. Kadınlar da bu yüzden ilişki kurmaktan kaçınıyor. Halbuki hormonunu alsa, bunların hiçbirini yaşamayacak.- Menopoza giren bir kadının çocuk sahibi olması imkansız mıdır? - Taşıyıcı anne olabilir, yani başkasının yumurtasıyla çocuk doğurabilirsiniz. Ama menopoza girmiş, belli bir yaşa gelmiş bir kadının doğurması sakıncalı. Çünkü gebelik o yaşta taşınacak bir durum değil, kalbi çok yorar... Zaten 40 yaşından sonra gebe kalabilme oranı yüzde 10'dur. Ben her kadının 30'lu yaşlarında doğum yapmasını tavsiye ediyorum. Doğum kadının sağlığı açısından çok gerekli. En az 1-2 doğum yapmalı ki, vücut hormon fazlasını dengeleyebilsin.