Güncelleme Tarihi:
Bir protein türü olan lektin, faydaları ile dikkat çekiyor. Haberimizde, özellikle lektin proteini içeren besinler ve olası zararlarını bulabilirsiniz. İşte, lektin nedir, hangi gıdalarda bulunur sorularının yanıtları…
Lektin, şekere bağlanabilen bir protein türüdür. Bazen antinutrientler olarak adlandırılırlar. Yapılan testler, belirli lektinlerin vücudun besinleri emme yeteneğini azaltabileceğini göstermektedir. Lektin, birçok bitki ve hayvan bazlı gıdada bulunur, ancak yediğiniz gıdaların sadece %30'u önemli miktarda içerir.
Lektin Zararları Nelerdir?
İnsanlar lektinleri sindiremezler, bu nedenle bağırsaklarınızda değişmeden dolaşırlar.
Araştırmalar ayrıca bitkilerde bulunan lektinin kanser tedavisinde bile rol oynayabileceğini gösteriyor.
Bununla birlikte, büyük miktarlarda belirli lektin türlerini yemek, bağırsak duvarına zarar verebilir. Bu, ishal ve kusma gibi semptomlara neden olabilecek tahrişe neden olur. Ayrıca bağırsağın besinleri düzgün bir şekilde emmesini de önleyebilir.
En yüksek lektin konsantrasyonları baklagiller, tahıllar ve itüzümü sebzeleri gibi sağlıklı gıdalarda bulunur. Neyse ki, bu sağlıklı gıdaların lektin içeriğini azaltmanın ve onları yemeyi güvenli hale getirmenin birkaç yolu var.
Araştırmalar, lektin içeriği yüksek yiyecekleri pişirerek, filizlendirerek veya fermente ederek, lektin içeriğini önemsiz miktarlara kolayca azaltabileceğinizi gösteriyor.
Lektin Hangi Gıdalarda Bulunur?
İşte lektin proteini içeren besinler arasında en önemlileri…
Kırmızı barbunya fasulyesi
Kırmızı barbunya fasulyesi, demir, potasyum, folat ve K1 vitamini gibi birçok hayati vitamin ve mineral içerir.
Bununla birlikte, çiğ barbunya, fitohaemaglutinin adı verilen yüksek düzeyde bir lektin içerir. Ancak kırmızı barbunyayı çiğ veya az pişmiş yerseniz aşırı mide bulantısı, kusma ve ishale neden olabilirler.
Kırmızı barbunya fasulyesi, bitki bazlı proteinin en zengin kaynakları arasındadır.
Ayrıca glisemik indeksi (GI) düşük olan harika bir karbonhidrat kaynağıdır.
Bu, şekerlerini kanınıza daha yavaş saldıkları ve kan şekerinde keskin bir artıştan ziyade kademeli bir artışa neden oldukları anlamına gelir.
Dahası, kilo vermeye yardımcı olabilecek ve genel bağırsak sağlığını iyileştirebilecek dirençli nişasta ve çözünmeyen lif bakımından da yüksektirler.
Soya fasulyesi
Soya fasulyesi harika bir protein kaynağıdır. En kaliteli bitki bazlı proteinlerden birini içerirler, bu da onları vejetaryenler için özellikle önemli kılar.
Özellikle molibden, bakır, manganez, magnezyum ve riboflavin olmak üzere iyi bir vitamin ve mineral kaynağıdırlar.
Ayrıca, kanser önleme ve osteoporoz riskinde azalma ile bağlantılı olan izoflavon adı verilen bitki bileşiklerini de içerirler.
Araştırmalar, soya fasulyesinin kolesterolü düşürmeye ve obezite ve tip 2 diyabet riskini azaltmaya da yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Bununla birlikte, soya fasulyesi yüksek düzeyde lektin içeren başka bir besindir.
Kırmızı barbunya fasulyesinde olduğu gibi, soya fasulyesini pişirmek lektin içeriğini neredeyse ortadan kaldırır. Yine de yeterince yüksek bir sıcaklıkta yeterince uzun süre pişirdiğinizden emin olun.
Buğday
Buğday, dünya nüfusunun %35'inin temel gıda maddesidir.
Rafine buğday ürünleri yüksek glisemik indekse (GI) sahiptir, yani kan şekeri seviyelerinizin yükselmesine neden olabilirler. Ayrıca hemen hemen tüm besin maddelerinden arındırılmışlardır.
Ham buğday, özellikle buğday tohumu, gram başına yaklaşık 300 mcg buğday lektini ile lektinlerde yüksektir. Ancak, pişirme ve işleme ile lektinlerin neredeyse ortadan kaldırıldığı görülmektedir.
Çiğ buğday tohumu ile karşılaştırıldığında, tam buğday unu, gram başına yaklaşık 30 mcg'de çok daha düşük bir lektin içeriğine sahiptir.
Ayrıca araştırmalar, mağazadan satın alınan tam buğdaylı makarnanın, üretim sırasında genellikle ısıl işlemlere maruz kaldığı için hiç lektin içermediğini gösteriyor. Yediğiniz çoğu tam buğday ürünü pişirildiğinden, lektinlerin önemli bir sorun oluşturması olası değildir.
Fıstık
Fıstık harika bir protein, doymamış yağlar ve birçok vitamin ve mineral kaynağıdır. Yer fıstığı lektin içermesine rağmen, sağlık yararlarına dair kanıtlar, herhangi bir riskten çok daha güçlüdür.
Domates
Domatesler vitaminler, mineraller ve likopen gibi antioksidanlarla doludur. Lektin içeriğinin insanlarda önemli bir olumsuz etkisi olduğuna dair bir kanıt yoktur. Domatesler de lektin içerir, ancak şu anda insanlarda herhangi bir olumsuz etkisi olduğuna dair bir kanıt yoktur. Mevcut çalışmalar hayvanlar üzerinde veya test tüplerinde yapılmıştır.
Yapılan bir çalışmada, domates lektinlerinin bağırsak duvarına bağlandığı bulundu, ancak herhangi bir hasara neden oldukları görülmemiştir.
Patates
Patates besleyici ve çok yönlüdür. Yüksek düzeyde lektin içermelerine rağmen, şu anda insanlarda herhangi bir önemli olumsuz etkiye dair kanıt yoktur.