Kronik yorgunluk

Kronik yorgunluk sendromu nedir?Sürekli yorgun olmaktan yakınıyorsanız, az enerji gerektiren işleri bile tamamlamakta zorluk çekiyorsanız, bu yetmiyormuş gibi kaslarınızda ağrı hissediyor ve geceleri uyuyamıyorsanız, "kronik yorgunluk sendromu"na yakalanmış olabilirsiniz. Acıbadem Hastanesi Kadıköy'den Iç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Koptagel İlgün'e göre bu sendromun en önemli kriteri; günlük aktiviteyi kısıtlayacak ölçüde, altı aydan daha fazla süren yorgunluğun olması. Hastalığın ortaya çıkış nedeni ise kesin olarak bilinmiyor. Ancak uzmanlar, sendromun nedenini karaciğer, tiroid ve hormonal bozukluklara bağlıyor.Belirtileri neler? Prof. Dr. Koptagel İlgün, kronik yorgunluk sendromunun pek çok yakınmayla seyrettiğini belirtiyor. Sürekli tekrarlayan ve yatak istirahatiyle geçmeyen yorgunluk ise en tipik belirtisi. Bu yorgunluğun en az altı ay sürmesi gerekiyor. Kas ve eklem ağrıları, güçsüzlük, depresyon ile duygu durum bozukluğu gibi ruhsal sorunlar, boğazda yanma, koltukaltı ya da boyundaki lenf bezlerinde şişlik, hafif ateş ve hafıza sorunları, kronik yorgunluk sendromunun diğer belirtilerinden.Kimler risk altında?Bu sendrom, genellikle 30 yaşını aşmış kadınlarda veya yoğun iş temposu olanlarda daha sık görülüyor. JFK Hospital'den Iç Hastalıkları Uzmanı Dr. Güvenç Güzeloğlu, kronik yorgunluk sendromunun yaklaşık yüzde 70 oranında kadınları etkilediğini belirtiyor. Sendrom, özellikle eğitimli ve yaptığı işten, çalışma ortamından ötürü sıkıntılarını devamlı baskı altına alan kişilerde gelişiyor.Yaşam kalitesini nasıl etkiliyor?Kronik yorgunluk sendromu, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiliyor. Bu sendromun etkısı altında kalan kişiler, ciddi bir işgücü kaybına uğruyor. Öyle ki bu kayıp yüzde 50'ye kadar ulaşabiliyor, hatta kişi aylarca çalışamayacak noktaya bile gelebiliyor. Bunun yanı sıra, kişi uyku sorunlarıyla karşılaştığı için gün boyunca dikkatini toplamakta güçlük çekebiliyor, unutkan olabiliyor ve agresif hareketler sergileyebiliyor,Tanı nasıl konuluyor?Prof. Dr. Koptagel İlgün'e göre, kronik sendroma pek çok şikayetin eşlik etmesi tanıyı zorlaştırıyor. Doğru tanı konulabilmesi için yakınmaların başka bir hastalıktan kaynaklanmadığının kesinleştirilmesi gerekiyor. Detaylı bir fizik muayene, ruhsal durumun ve laboratuvar bulgularının değerlendirilmesinin ardından tanı konuyor.Başka hastalıklarla karıştırılıyor mu?Kronik yorgunluk sendromu, benzer belirtileri nedeniyle pek çok hastalıkla karıştırılabiliyor. Fibromiyalji, hipotiroidizm veya hipertiroidizim, diyabet, multiplskleroz, uyku apnesi ve somatoform bozukluklar ve başka birçok hastalık yorgunluk yakınmasıyla gelişiyor. Bu kadar çok hastalıkla ayırıcı tanı yapılması güçlüğü de kronik yorgunluk sendromunun atlanmasına neden olabiliyor. Dolayısıyla doğru tanı için iyi bir hikaye ve fizik muayene şart. Olası hastalıklara ait laboratuvar testleriyle tarama ve gereğinde detaylı inceleme doğru tanıya götürmede diğer önemli parametreleri oluşturuyor.Kesin tedavisi var mı?Kronik yorgunluk sendromunun henüz kesin tedavisi olmasa da, tıp dünyası bu konuda çaresiz değil. Yaşam alışkanlıklarının değiştirilmesi, fizik tedavi, ilaçlar ve masajlarla şikayetlerin hafiflemesi sağlanıyor. Bu sendromdaşikayete yönelik tedavi uygulanıyor. Örneğin, baş ya da kas ağrısı yakınmalarına karşı ağrı kesici, depresyon sorununa karşı ise antidepresanlar veriliyor. Merkezi sinir sistemine yönelik ilaçlar ve vitamin takviyesi de kronik yorgunluk sendromunun tedavisinde etkili oluyor. Gizli bir tiroid bezi tembelliği varsa, ilaç tedavisiyle sorun ortadan kalkıyor.Tedavide neye dikkat etmeli?Teşhisin konulması ve tedavinin planlanmasında multidisipliner bir yaklaşım şart Prof. Dr. Koptagelllgün'e göre. Yani, tedaviden başarılı sonuç alınabilmesi için psikiyatrist, fizyoterapist, diyetisyen, nöroloji ve endokrinoloji uzmanı ortak çalışması gerekiyor Teşhis konulduğunda doktorlar hastayı yapması gereken egzersizler, çalışma temposu, beslenmealışkanlıkları, stresten arınma yöntemleri, yakınmaları artıran ve azaltan faktörler konusunda bilgilendiriyor. Ardından şikayete yönelik tedavi yoluna gidiyor.Nasıl korunmalı?Öncelikle kronik yorgunluğunuzun gerçek nedenini araştırın. Eğer işiniz yoğunsa çalışma temponuzudüşürün, monoton bir hayatınız varsa yeni hobileredinin. Her gün sabahları aç karnına en az 5 dakika yürüyün. Güneşin dik geldiği saatlerde yürüyüş yapmaktan kaçının. İsterseniz her sabah 10-15 dakika aç karnına egzersiz yapabilirsiniz. Ancak vücudunuzu aşırı yormaktan da kaçının. Egzersiz yapacağınız odayı, ciğerlerinize bol oksijen girmesi için bir süre havalandırın. Uyku ritminize dikkat edin. Her gün aynı saatte ve rahat bir yatakta uyumaya özen gösterin.Stresten arınmak için sizi rahatlatan müzikler dinleyin, yoga ve meditasyon gibi teknikler uygulayın.Beslenme alışkanlığı önemli mi?Uzman Dr. Güvenç Güzeloğlu, kronik yorgunluğun ortadan kalkmasında beslenme alışkanlığının önemli bir rol oynadığını belirtiyor. Bu nedenle özellikle C ve E vitamininden zengın sebze ve meyveyi sofranızdan eksik etmeyin. Ayrıca baklagiller fındık ve deniz ürünleri ağırlıklı beslenin. Sindirimi kolay olan bu besinler, bağışıklık sisteminizin güçlenmesini sağlayacak. Günde 2 litre su içmeye de özen gösterin. Alkol tüketimini ise mümkün olduğunca azaltın. Çünkü alkol almak vücudunuzun bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açıyor.Formsante