Kovid'i Atlatıp Yeniden Hasta Olunabilir mi?

Kovid-19 salgınının tüm dünyada başlamasından bu yana en çok merak edilen soruların başında hastalığı geçirenlerin bağışıklık kazanıp kazanmayacağı geliyor. Geçtiğimiz hafta Hong Kong'da iyileşip yeniden hastalanan vaka örneği, bu konuda hem bilim dünyasında hem de vatandaşlar arasında endişelere yol açtı.

33 yaşındaki bir erkeğe, koronavirüsü yendikten 4,5 ay sonra yeniden virüs bulaştığı açıklanmıştı. Bilim insanları, hastaya bulaşan virüsün genom diziliminin ise ilk bulaşan virüsten tamamen farklı olduğunu açıklamıştı. Hastanın 15 Ağustos'ta İngiltere üzerinden İspanya, oradan da Hong Kong'a geldiği sırada yapılan Kovid-19 test sonucunun, hiçbir belirti göstermemesine rağmen pozitif olduğu ortaya çıktı.

Bu şekilde birkaç vaka şu an endişeye yol açmamalı

Koronavirüsler ile yeniden enfeksiyon (reenfeskiyon) konusunda aslında bilim dünyası bilgi sahibi. Kovid-19'dan önceki insan koronavirüs türlerinden biliniyor bunu. Bunlar, yeniden yeniden hastalık yapabilirler. Mesela nezle, tekrar tekrar nezle yapar bunlar zaten, eski insan koronavirüsleri. Çünkü çok hafif bir bağışıklık bırakır, 6 ay geçmeden çok kısa aralarla aynı virüsle nezle olabilirsiniz.

Koronavirüslerle ilgili ve hep korkuluyordu zaten Kovid-19 açısından da. Fakat Kovid'de aslına bakarsanız, özellikle hastalığı semptomatik yani belirtileriyle birlikte geçiren kişilerde antikor yanıtı aslında oluşuyor bir süreliğine. Bu koruyucu antikor yanıtının büyük oranda oluştuğunu görüyoruz. Şu anda bu vakada da olduğu gibi literatürde açıklanan tek tük reenfeksiyon vakaları şu anda bizim gözümüzü çok korkutmamalı. Çünkü hastalığı geçiren milyonlarca vakada büyük oranda bir antikor yanıtı oluştuğu yani bağışıklık geliştiği biliniyor.

Ne kadar uzun süre bağışık kalacağız henüz net değil

Kovid'den iyileşmiş kişilerde bu antikor yanıtının ne kadar süreyle kalacağı asıl soru işareti. Mesela SARS için bu 2 yıl olarak hesaplanmıştı. Ama Kovid'de daha çok yeniyiz. 7-8. ayındayız. Kaç yıl kalacak, kalacak mı, bunların yanıtı da ortaya çıkacak elbette. Ama şu ana kadar hani salgının 7. ayında bu şekilde yeniden hastalanmış bir vaka iki vaka, hemen panik yaratmamalı.

Şu ana kadar bu yönde çok kaygı yaratacak ya da çok korkmanıza neden olacak veriler çıkmadı. Veriler, şimdilik bir bağışıklık bıraktığını gösteriyor ama Kovid çok dinamik bir süreç tabii, ileride nasıl değişir, önümüzdeki süreçte göreceğiz. Kısaca bir vaka ile bu kadar büyük bir telaşa kapılmaya gerek yok.

Pnömokok aşısı risk grubu dışındakiler için gereksiz

Eylül Ekim ayının yaklaşmasıyla beraber özellikle zatürre ve grip aşısı konusunda  kafa karışıklığı yaşanıyorç Bu aşılar, özellikle pnömokok aşısı sadece risk grubundakilere tavsiye ediliyor. Bu da 65 yaş üstü, menenjit açısından riski olan kafa tabanı kırığı bulunan, BOS kaçağı olan nörolojik hasta grupları, dalağı alınmış hastalar, kronik akciğer hastalığı bulunanlar, özellikle KOAH gibi, bağışıklığı baskılanmış kişiler ya da hastalar gibi gruplara öneriliyor.

Rutin denilen, herkese yapılması gereken bir aşı değil bu. Zaten pnömokok aşısı çocukluk aşı takviminde de var son 15 yıldır. Çocuklar tam aşılanmış oluyor yani. Erişkinde aşılama yapılacak olursa orada farklı şemalar var ama şu an erişkinde sadece risk grubundakiler yaptırmalı.

Grip aşısında gelince, 6 ayın üzerindeki herkese yapılabilir grip aşısı aslında ama bu dönemde öncelikle risk grupları esas alınmalı grip aşısı açısından da. Esas olarak risk grupları aşılanır, sigara içenler, gebeler ve küçük çocuklar dahil; daha sonra olanak olursa, diğer halkın da aşılanması gerçekleştirilebilir. Ama öncelik her iki aşıda da risk grupları olmalı.