Güncelleme Tarihi:
Koroner arter hastalığı, kalbe oksijen açısından zengin kan sağlayan arterlerde plak birikmesidir. Plak, kalp krizi ile sonuçlanabilecek bir daralmaya veya tıkanmaya neden olur.
Koroner Arter Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Koroner arter hastalığı, genellikle plak adı verilen yağlı materyalin birikmesinden kaynaklanan koroner arterlerinizin daralması veya tıkanmasıdır. Koroner arter hastalığına koroner kalp hastalığı, iskemik kalp hastalığı ve kalp hastalığı da denir. İlk başta semptomlarınız olmayabileceğinden koroner arter hastalığınız olduğunu bilmiyor olabilirsiniz. Atardamarlarınızda plak birikmesi yıllar alır. Ancak atardamarlarınız daraldıkça, kalbinizin vücudunuza oksijen açısından zengin kan vermek için daha fazla pompaladığını gösteren hafif belirtiler fark edebilirsiniz. En sık görülen semptomlar, özellikle merdiven çıkmak gibi hafif fiziksel aktivitelerden sonra, ancak istirahatte bile göğüs ağrısı veya nefes darlığıdır.
Bazen kalp krizi geçirene kadar koroner arter hastalığınız olduğunu bilemezsiniz. Kalp krizi belirtileri;
Ağırlık, sıkışma, basınç, ağrı, yanma, uyuşma, dolgunluk, sıkışma veya donuk bir ağrı olarak tanımlanan göğüs rahatsızlığı, ayrıca sol omzunuza, kollarınıza, boynunuza, sırtınıza veya çenenize yayılabilir ağrı,
Yorgun hissetmek,
Baş dönmesi, baş dönmesi,
Mide bulantısı,
Zayıflıktır.
Kadınlarda kalp krizi belirtileri biraz farklı olabilir;
Omuzlarda, boyunda, karında (göbek) ve/veya sırtta rahatsızlık veya ağrı,
Hazımsızlık veya mide ekşimesi hissi,
Açıklanamayan kaygı,
Soğuk terlemedir.
Koroner Arter Hastalığı Neden Olur?
Koroner arter hastalığına ateroskleroz neden olur. Ateroskleroz, atardamarlarınızın içinde plak birikmesidir. Plak kolesterol, yağlı maddeler, atık ürünler, kalsiyum ve pıhtı yapıcı madde fibrinden oluşur. Arter duvarlarınızda plak birikmeye devam ettikçe atardamarlarınız daralır ve sertleşir. Plak atardamarlarınızı tıkayabilir veya zarar verebilir, bu da kalp kasınıza giden kan akışını sınırlayabilir veya durdurabilir. Aşağıdaki durumlarda koroner arter hastalığı riskiniz artar;
Yüksek kolesterol,
Yüksek tansiyon,
Ailede kalp hastalığı öyküsü,
Diyabet,
Sigara kullanmak,
45 yaşın üzerinde bir erkek veya menopoz sonrası bir kadın,
Fazla kilolar,
Fiziksel olarak aktif olmamak,
Siyah, Meksikalı Amerikalı, Kızılderili, Yerli Havai veya Asyalı bir ırktan olmaktır.
Koroner Arter Hastalığı Tanısı ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
İlk olarak, durumunuz acil bir durum değilse (kalp krizi veya felç geçiriyorsanız), kardiyologunuz (kalp doktorunuz) size belirtilerinizi soracak, tıbbi geçmişinizi alacak, risk faktörlerinizi gözden geçirecek ve fizik muayene yapacaktır. Teşhis için;
Elektrokardiyograf testleri (EKG): Bu test, kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder. Kalp krizi, iskemi ve kalp ritmi sorunlarını tespit edebilir.
Egzersiz stres testleri: Bu, en çok çalıştığında kalbinizin ne kadar iyi çalıştığını belirlemek için yapılan bir koşu bandı testidir. Anjina ve koroner tıkanıklıkları tespit edebilir.
Farmakolojik stres testi: Kalbinizi en çok çalıştığı anda test etmek için egzersiz kullanmak yerine, kalp atış hızınızı artırmak ve egzersizi taklit etmek için ilaç verilir. Bu test anjina ve koroner tıkanıklıkları tespit edebilir.
Koroner kalsiyum taraması: Bu test, koroner arterlerinizin duvarlarındaki ateroskleroz belirtisi olabilen kalsiyum miktarını ölçer.
Ekokardiyogram : Bu test, kalbinizin yapılarının ne kadar iyi çalıştığını ve kalbinizin genel işlevini görmek için ses dalgalarını kullanır.
Kan testleri: Trigliseritler, kolesterol, lipoprotein, C-reaktif protein, glukoz, HbA1c (bir diyabetik kontrol ölçüsü) ve diğer testler gibi arterleri etkileyen faktörler için birçok kan testi istenir.
Kardiyak kateterizasyon: Bu test, koroner arter hastalığı dahil olmak üzere kalp fonksiyonunu değerlendirmek için kalbin kan damarlarına küçük tüplerin yerleştirilmesini içerir.
Koroner arter hastalığını tedavi etmenin ilk adımı risk faktörlerinizi azaltmaktır . Bu, yaşam tarzınızda değişiklikler yapmayı içerir. Sigara içiyorsanız veya tütün ürünleri kullanıyorsanız, bırakmanız gerekir. Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve diyabet gibi sağlık sorunlarını yönetme yoluna gidilir. Kalp hastalığı riskinizi azaltmak için diyetiniz düzenlenir. Egzersiz kilo vermenize, fiziksel durumunuzu iyileştirmenize ve stresi azaltmanıza yardımcı olur. Çoğu insan, haftada beş kez 30 dakika yürüyüş yaparak veya günde 10.000 adım yürüyerek kalp krizi riskini azaltabilir. Sağlık uzmanınız, kalp hastalığı için risk faktörlerinizi en iyi şekilde yönetmek için ilaçlar önerecektir.
Girişimsel prosedürler, arterlerdeki plak birikiminden kurtulmak ve tıkanıklıkları önlemek için cerrahi olmayan tedavilerdir. Yaygın prosedürler balon anjiyoplasti ve stentlemedir. Bu işlemler kateter adı verilen uzun ve ince bir tüp ile yapılır. Bilekte veya bacağın üst kısmındaki bir artere küçük bir kesi ile sokulur ve arterin tıkalı veya daralmış bölgesine yönlendirilir. Koroner arter baypas grefti (CABG) ameliyatı, koroner arterlerde bir tıkanıklık olduğunda kanın akması için yeni bir yol oluşturmayı içerir. Çoğu durumda, cerrah göğsünüzden, kolunuzdan veya bacağınızdan kan damarlarını çıkarır ve kalbe oksijen açısından zengin kan vermek için yeni bir yol oluşturur.