Koronavirüs Sürecinde 'Süper Kadın Hastalığı' Fibromiyalji Arttı'
Güncelleme Tarihi:
Koronavirüs sürecinde hareketsizlik ve yoğun stres gibi nedenler fibromiyalji sendromuna ya da halk arasında bilinen adı ile kas romatizmasına bağlı ağrıların artışına neden oldu. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülen fibromiyalji aynı zamanda “süper kadın hastalığı” olarak da biliniyor. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Zeynep Erdoğan İyigün, fibromiyalji ve fibromiyaljinin neden olduğu ağrılarla baş etme yöntemleri ile ilgili önerilerde bulundu.
Fibromiyalji sendromu yaygın ağrı ile karakterize bir kas iskelet sistemi hastalığıdır. Fibromiyalji sendromunun nedeni santral ağrı sendromu olarak adlandırılan beyinde ağrı yolları için çalışan iletim maddelerinin yetersiz işlev görmesi olarak tarif edilebilir.
Fibromiyalji sendromunun en önemli belirtisi vücutta yaygın ağrıdır. Hastalar genellikle şikayetlerini” her tarafım ağrıyor” diye tarif ederler. Diğer belirtileri, sabahları daha fazla olan yorgunluk, halsizlik, uyku bozuklukları, konsantrasyon bozuklukları, eklem ağrıları, kas ağrıları, baş ağrıları, karın ağrıları, ağrılı adet görme, uyuşma, duygu bozuklukları olarak sayılabilmektedir.
'Süper kadın hastalığı' olarak biliniyor
Fibromiyalji kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülüyor. Özellikle hassas yapılı, yoğun tempoda çalışan, mükemmeliyetçi kadınlarda daha sık ortaya çıktığı biliniyor.
Fibromiyalji sisi, beyin sisi olarak da bilinir. Yoğun ağrı sonrasında oluşabilen bir durumdur. Beyin sisinin belirtileri arasında hafıza kaybı, konsantrasyon zorluğu ve dikkat vermede zorluk bulunmaktadır. Beyin sisi ağrı ile hissedildiğinde bireylerin yaşam kalitesini oldukça düşürüyor.
Tedavide ilk adım hekim muayenesi ve tanının kesinleşmesi
Fibromiyalji sendromunun tanısı klinik gözlem ve muayene ile konmaktadır. Şu an tanıda Amerikan Romatoloji Derneğinin 2016 yılında yayınladığı kriterler kullanılmaktadır. Tanı klinik bulgularla konmasına rağmen hastalık başka birçok hastalıkla karışabildiği için hastaya fibromiyalji tanısı konmadan önce olası diğer hastalıklar için kan tahlilleri ve görüntülemeler gerekebilmektedir.
Fibromiyalji tanısında kas – kuvvet muayenesi ve eklem muayenesi ile ortaya ile ortaya konur. Fibromiyalji tanısının kesinleşmesi için konusunda uzman bir hekim tarafından yapılan fiziki muayenede sonrasında özellikle boyun, ense, omuz, göğüs duvarı, kalça, bel ve diz bölgeleri değerlendirilir. Fibromiyalji için henüz kesin bir tedavi yoktur.
Tedavi süreci semptomları azaltmaya ve yaşam kalitesini yükseltmeye odaklanır. Bunun için ilaçlar, kendi kendine bakım yöntemleri ve yaşam tarzı değişiklikleri kullanılır. Fibromiyalji tanısı konduktan sonra tedavide ilk yapılması gereken hastaya hastalığı hakkında eğitim verilmesidir. Bu eğitimde hastaya hastalık tam olarak anlatılmalı ve ağrı ile mücadelede yapması gerekenler çok iyi vurgulanmalıdır.
Uyku düzeni sağlanmalıdır
İkinci basamak hastanın uyku düzeninin sağlanmasıdır çünkü uyku bozuklukları ağrıların şiddetini artırmakta bazen de hastalığın sebebi bile olabilmektedir. Bunun için uyku hijyeni yöntemleri ile başlanmalı gerek duyulursa bu konuda bir uzman görüşü alınmalıdır.
Evde aerobik yapmak, ağrı kesici etki sağlıyor
Bunlarla beraber tedavinin ilk basamağında hastaya düzenli egzersiz programı verilmelidir. Yapılması gereken ve en etkili bulunan egzersiz aerobik dediğimiz kalp hızını belli bir seviyeye çıkaran ve büyük kas grupları ile yapılan egzersizlerdir. Bu egzersizler sırasında salgılanan endorfin dediğimiz ağrı kesici maddeler, beynin ağrı yollarını tedavi etmede etkili bulunmuştur. Aerobik egzersizlere ek olarak gevşeme ve rahatlamayı sağlayan yoga, Tai-Chi gibi egzersizler tedaviye yardımcı olabilmektedir.
Bol lifli sebze meyve tüketmek ağrıları azaltıyor
Fibromiyalji ağrısından korunma yöntemi gevşeme tekniklerinin kullanımı, düzenli egzersiz, stresle baş etme yöntemlerinin öğrenilmesi olarak sıralanabilir. Bunun yanı sıra sağlıklı beslenmek, bol sıvı tüketmek, uyku düzenine önem vermek de fibromiyaljinin neden olduğu şikayetleri azaltmaya yardımcı olur.