Koronavirüs: Nasıl Bulaşır? Gripten Farkı Nedir? Neden Bu Kadar Panik Yarattı?
Güncelleme Tarihi:
Aralık 2019'dan Çin'de görülen ve hızla dünyaya yayılan koronavirüs, ülkemizde de görülmesi ile hepimizde büyük panik yarattı. Bu virüs ile savaşmanın ilk yolu ise onu tanımaktan geçiyor. Merak ettiğimiz tüm soruları Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Hürkal'a sorduk.
Dünya sağlık örgütü açıklamalarına göre (DSÖ); Aralık-2019 son günlerinde Çin’de başlayan komşu ülkeler başta olmak, Mart-2020 itibari ile 114 ülkede yaklaşık 118.000 civarı Covid-19 vakasının tespit edildiğini açıkladı.
Ülkemizde de yakın zamanda ilk vaka görülmüş olup, Sağlık Bakanlığı tarafından kurulan bilim kurulu ve bakanlığa bağlı halk sağlığı merkezleri bu sürecin yürütülmesinde ve doğru yönlendirilmesin de etkili ve yoğun bir biçimde çalışmaktadır.
11.03.2020 de yenilenen ve tekrar şekillenen son algoritmaya göre son 14 gün içinde yurt dışında bulunma ve takiben semptomların başlaması (öksürük, ateş, nefes darlığı), yurt dışından özellikle hastalığın epidemik olarak görüldüğü ülkelerden gelen kişilerle yakın temas halinde olmak (yüz-yüze/ 2 metre yakınlık/ ve 15 dk boyunca kapalı alanda bulunma ) olarak düzenlendi).
Peki bulaş yolu?
Esas bulaş yolu damlacık yolu (hasta bireylerin öksürmesi, aksırması, hapşırması), enfekte bireylerin hapşırma esnasında ağızlarını elleri ile kapatması durumundaki (virüs yaklaşık 15 dakika ellerde kalır) ve bu ellerin yıkanmaması durumunda kişiler yüzey alanlarını sıklıkla enfekte etmeye devam ederler.
Bu sebep ile her bireyin mümkün ise tek kullanımlık mendiller ile ağızlarının kapatılması ya da ellerin her hapşırık sonrası deterjan ile yıkanması ya da %70 alkol içerikli el dezenfektanı ile temizlenmesi gerekmektedir.
Son yapılan araştırmalar göstermiştir ki, covid –19 ile enfekte olan ancak asemptomatik yani hiçbir şikâyeti olmayan kişilerin de öpüşmek, sarılmak ve tokalaşmak gibi yakın temas ile virüs bulaştırabildikleri görülmüştür.
Dış ortama çok dayanıklı olmayan bu virüsler, cansız yüzeylerde kalma oranları materyale ve ortamın ısı ve nem içeriğine göre değişim göstermektedir (1-2 saatten 8-9 saate kadar).
Özellikle yüzey alanlarında kullanılan 1/10-1/100 oranındaki çamaşır suyu ile dezenfeksiyon yeterli olarak saptanmıştır.
Şüpheli alanlara girilmesi ya da şüpheli kişilerle temasta kıyafetleri ve 60-80 derece yıkanması önerilmektedir.
Kimler riskli?
60 yaş üstü, kronik kalp hastalığı, şeker hastalığı, hipertansiyon ve kronik akciğer hastalığı olan bireyler yüksek riskli gruplar olarak belirlenmiştir.
Bu gruplarda özellikle erkek cinsiyet ve sigara içme öyküsü olanlarda hastalığın daha agresif seyrettiği saptanmış.
Kimler daha korunaklı? Şimdilik çocuklar, henüz ağır vaka ve ölüm bildirilmedi.
Mevsimsel gripten, basit bir soğuk algınlığından nasıl ayırabileceğiz?
Başlangıç semptomları sıklıkla benzer, ancak saatler içinde tedaviye yanıtsızlık ve agresif kötüleşme ile ancak uzmanı tarafından ayırt edilebilir.
Neden endişe ve kaygı büyük?
Kaynak tamamen kontrol altında değil, tüm dünyayı tehdit ediyor. Özellikle semptomsuz vakaların tespit edilememesi büyük sorun. İleri ve ağır vakalarda denenmiş tedavilere yanıtsızlık kaygıyı arttırıyor. Hastalık herkeste aynı seyretmiyor.
Hürriyet.com.tr