Güncelleme Tarihi:
Kavak ağacı ekimi ve üretimi Ülkemizin hemen hemen her bölgede yapılmaktadır. Bunun en önemli sebebi ise kavak ağaçlarının her bölgenin doğal koşullarına bağlı kavak çeşitliliğinin varlığının söz konusu olmasıdır.
Kavak Ağacı Nedir? Kavak Ağacı Hakkında Bilgi
Kavak ağacı, söğütgiller ailesine ait Populus cinsini meydana getiren ve bütün taksonları ağaç halinde bulunan, iki evcikli odunsu bitki türüdür. Kavak ağaçları, terminal tomurcuklu nadir olarak pseudoterminal tomurcuklu yapıya sahiptirler. Kavak ağacı sürgünlere çok sıralı sarmal dizilmiş bir yapıdadır.
Kavak ağacının tomurcukları eşit büyüklüklere sahip olmayan çok sayıda pullarla örtülmüş bir yapıdadır. Aynı zamanda bazı taksonları, yapışkan bir madde ile sıvanmış haldedir. Ağacın uzun ve kısa sürgünler belirgin bir haldedir. Bu sürgünlerin beş kollu yıldız biçiminde özü bulunur.
Genellikle uzun saplı olan yaprakları üçgen, elips, yumurta-yürek şeklinde loplu yahut dar şerit halinde olmak üzere değişik biçimlerde ve boyutlardadır. Kavak ağacı yaprak ayasının kenar kısımları tam, kaba yahut ince dişli ya da dilimli dişli yapıdadır. Kulakçıklar ise dikkati çekecek düzeyde büyüktür. Yaprak sapları yandan basık olup, dört köşe yahut silindirik biçimdedir.
Kavak Ağacı Latince İsmi
Salicaceae yani Söğütgiller ailesinin bir üyesi olan kavak ağacının Latince ismi Populus olarak kullanılmaktadır.
Kavak Ağacı Özellikleri
Kavak ağacının kendisine has öne çıkan bazı önemli özelliklerinin varlığı söz konusudur. Bu özellikleri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Söğütgiller ailesinden bir ağaç türüdür,
- Oldukça hızlı büyür,
- Nemli ve rutubetli yerleri sever,
- Kavak ağacının türleri bölgelere göre farklılık gösterir,
- Geniş dallara sahiptir,
- Kavak ağacının tohumu tüylü bir yapıya sahiptir,
Kavak Ağacı Ne Zaman Dikilir?
Kavak fidanı dikimi için en ideal olan zamanlar kasım ayı sonu ile mart ayının ilk yarısı arasındaki tomurcukların patlamadığı dönem olmaktadır. Samsun klonu ise (77/51) Şubat ayı içinde dikilmelidir.
Toprağın donmuş olduğu zaman dilimleri dikim yapılması kesinlikle önerilmemektedir.
Kavak Ağacı Nerede Yetişir?
Kavak ağacı, Türkiye’nin her yerinde kolaylıkla yetişebilir bir özellik barındırmaktadır. Bu ağaç türüne Türkiye'nin Karadeniz bölgesindeki ormanlarında sık sık rastlanabilmektedir. Uygun koşullarda çok hızlı büyüyebilen bir ağaç olup pek çok yerde korular halinde kavak yetiştirilme durumu söz konusudur. Kavak ağaçları çoğunlukla bahçelere ve tarla kenarlarına dikilir.
Kavak Ağacı Nasıl Yetiştirilir ve Budanır?
Oldukça hızlı bir şekilde büyüyen kavak ağaçları su olan her yerde kolaylıkla yetişebilen bir yapıya sahiptir. Öyle ki herhangi bir kavak ağacı dalını kırıp sulak bir yerdeki toprağa batırdığınızda oradan ağaç olarak çıkar. Bundan dolayı çok önemli bir ağaç türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Suyun olduğu her yerde yetişebilen bir ağaçtır.
Bir yahut iki dallı (yaş) dikim materyali kullanılarak elde edilen kavak ağaçlandırmalarında farklı zamanlarda ve değişik yüksekliklerde budama işlemlerine gereksinim duyulur. Ağaçlandırma işlemlerinin bir yaşlı dikim materyali kullanılarak elde edilmiş olması halinde, ilk vejetasyon döneminden itibaren ağaç gövdeleri toprak üzerine yakın düzeylerde dallanır.
Dip sürgünü olarak tabir edilen bu dallar, kavak ağacının diplerinde ve dikim sıraları üzerinde gerçekleştirilen bakım işlemlerini engeller. Aynı zamanda da ağaç gövde kalitesini olumsuz etkiler. Ağaçlandırma yılında başlatılan normal budama süresini beklemeden, birinci yılın sonunda yahut ikinci yılın hemen başında ortaya çıkan dip sürgünlerinin budanması önemlidir.
Kavak Ağacı Yaprak Döker mi?
Kavak ağaçları, yaprak döken bir ağaç türleri arasında yerini almaktadır.
Kavak Ağacı Bakımı Nasıl Yapılır?
Kavak yetiştiriciliğinde yüksek başarı sağlamak için öncelikle ağaçlama yapılacak yerin iyi seçilmesi önem taşımaktadır. Kavak ağaçları sulanabilen yahut taban suyundan ağaç köklerinin yararlanabildiği düz ve taban arazilerinin ağacı olma özelliği taşımaktadır. Kavak bakımında en önemli hususlardan birisi fidan seçimidir.
Kavaklar diğer ağaç türlerine göre çok daha fazla kök solunumu yaparlar Bundan dolayı, toprağın iyi bir şekilde havalandırılması ve oksijen ihtiyacının karşılanması önemlidir. Kavaklıklar dikimden sonra ilk dört yılda sıra araları derin sürümle işlenmelidir. İkinci sürüm işleminden sonra diskaro çekilmelidir.
Sürümleri sulama işleminden sonra toprak tava gelir gelmez yapılmalıdır. Dördüncü yıldan başlayarak ağaç 7-8 yıllık oluncaya kadar en az bir sürüm işlemi gerçekleştirilir ve diskaro çekilir. Sonraki 3-4 yılda ise yalnızca 1 diskaro çekimi yeterli olacaktır.
Kavak ağaçlarının su ve havalanma ihtiyacı ilk yıllarda daha fazla olmaktadır. Yaşlandıkça gelişen kavak kökleri daha geniş ve daha derin bir sahada su alımını sağladığından sulama gereksinimi azalır.
İlk dört yıllık dönemde 4-5 defa, beşinci yılda 3 kez, 6 yıldan itibaren ise kesime kadar olan her yıl 2 kez bol salma su ile sulama yapılması önemlidir. Kavak yetiştiriciliğinde en önemli gübreleme işlemi, yaklaşık 20 kg. civarında olmakta olup iyi yanmış çiftlik gübresinin dikim esnasında fidan çukurlarına karıştırılması gerekmektedir. Kavak ağaçlarına gelişigüzel gübre kullanımı zarar verir.
Kavak ağaçlarının kalitesinin artırılmasında budamanın önemi oldukça büyüktür. Kavak ağaçlarında ilk budama işlemlerine gövdeler 10 cm kalınlığa geldikten sonra, üçüncü veya dördüncü yılda başlanmalıdır.
Kavak Ağacı Faydaları Nelerdir?
Kavak ağacının en önemli faydası ilaç sanayisinde kullanılır nitelikte olmasıdır. Kavak ağacından elde edilen ilaçların basura iyi geldiği bilinmektedir. Ayrıca romatizmal rahatsızlıklara da fayda sağlamaktadır. Mide hastalıklarının tedavisinde önemli bir yeri vardır. Çay olarak tüketilmesi halinde ateş düşürücü etkiye sahiptir. Kabızlık sorunlarına iyi gelir. Kavak ağacından kömür elde edilmekte olup bu kömürden diş tozu yapımı gerçekleştirilmektedir. Dişlerin temizlenmesinde bu bakımdan son derece faydalıdır.
Kavak Ağacı Hastalıkları Neler?
Kavak ağacına ciddi zararlar verebilen çeşitli zararlılar ve hastalıkların varlığı söz konusudur. Bunlar:
- Yaprak ve Sürgün Zararlısı Olan Mantarlar,
- Ağacın Gövde ve Dallarına Arız Olan Mantarlar,
- Köklere Arız Olan Mantarlar,
- Virüs Hastalıkları,
- Bakteri Hastalıkları,
Kavak Ağacı Ne İşe Yarar ve Nerelerde Kullanılır? Kavak Ağacı Kullanım Alanları
Kavak ağacından elde edilen odunlar mobilya sektöründe ve kağıt üretiminde kullanılır. Kavak ağacından ayrıca odun kömürü de elde edilmektedir. Kavak ağacı aynı zamanda ilaç sektöründe oldukça büyük bir önem taşımaktadır.