Katarak hakkında merak ettikleriniz

Memorial Hastanesi Göz Hastalıkları Departmanı Uzmanları Katarakt hastalığının teşhis ve tedavi yöntemleri ile ilgili sıkça sorulan sorulara yanıt verdi:'Göze gelen görüntünün görme merkezine odaklanabilmesi için gözün önündeki korneada ve göz bebeğinin gerisindeki mercekte kırılması gerekir. Normalde bu yapılar saydam ve pürüzsüzdür. Gözün merceğinin saydamlığının bozulmasına katarakt denir.Yaşlılarda kornea çevresinde oluşan beyaz halka yanlışlıkla katarakt olarak zannedilir. Katarakt genellikle dışarıdan farkedilmez, ancak katarakt çok ilerlemişse göz bebeği aralığında bir beyazlık olarak dışarıdan farkedilebilir.Kataraktın bir çok tipi olmakla birlikte genel olarak 3 ana grup altına toplanabilirler:1.Yaşa bağlı kataraktlarKatarakt en sık yaşa bağlı olarak ortaya çıkar. Bilinen bir sebebi olmamakla birlikte ultra viole ışınlarının ve kötü beslenmenin önemli etkileri olduğu savunulmaktadır.2.İkincil kataraktlarBazı ilaçların (kortizon) sık kullanımı, bazı metabolik hastalıklar (diabet), göze gelen darbeler ya da göz içi hastalıkları sonucunda katarakt gelişebilir.3.Doğumsal kataraktlarEn nadir tiptir. Çoğunlukla tanıyı çocuk doktoru koyar. Kataraktın görmeyi engellediği düşünülürse hemen ameliyat edilir. Doğumsal kataraktlı çocuklarda başka doğumsal malfortmasyonlar da bulunabilir.Merceğin yapısıMercek kabataslak olarak bir portakala benzetilebilir. Kabuğu kapsül olarak adlandırılır. Hemen altında korteks denilen lifleri vardır. Merceğin içindeki muhteviyata çekirdek denir.Belirtiler Kataraktın mercekteki konumu ve tipine göre şikayetler değişkenlik gösterir. Daha çok yaşlılarda gözlenen çekirdek kataraktında yavaş seyirli bir görme azalması ve görüntülerde soluklaşma vardır. Bazen merceğin çok sertleşmesi hastayı miyop hale getirebilir. Daha çok ikincil kataraktlarda gözlenen arka kapsül altı kataraktında nispeten hızlı bir görme azalması gözlenir. Bu tip kataraktlarda yakın görme de hızla azalabilir.Katarakt ilerledikçe görme azalır ve sosyal yaşantı olumsuz etkilenir. Kataraktı durduracak veya giderecek hiç bir tıbbi yöntem yoktur.TedaviKataraktın tedavisi sadece cerrahidir. Günümüzde modern katarakt cerrahisi fakoemülsifikasyon tekniği ile yapılmaktadır. Saydamlığını kaybetmiş olan mercek boşaltılır ve yerine suni bir mercek yerleştirilir. Bu suni mercek konulmazsa normal bir göz katarakt ameliyatı sonrasında 10 numara hipermetrop kalır.Anestezi Bu teknik hastaların büyük çoğunluğunda damla anestezisi altında gerçekleştirilebilir. Çok gergin hastalarda iğne ile lokal anesteziye gerek duyulabilir. Çocuklarda ve kooperasyon güçlüğü çekilenlerde ise genel anestezi kullanılır. Erişkinlerin hemen hemen tümünde kullandığımız damla anestezisi sayesinde hastalarımız lokal anestezide kullanılan iğnelerin gözde kanama veya delinme gibi komplikasyonlarından korunmuş olurlar.Cerrahi Yöntem Göz içine 3 mm lik bir tünel kesisi ile girilir. Bir viskoelastik madde injekte edilerek göz içi dokular koruma altına alınır. Özel bir yöntemle merceğin ön kapsülü soyulur. Merceğin çekirdeği fakoemülsifikasyon cihazı kullanılarak boşaltılır. Lifler soyulduktan sonra saydam kalmış olan kapsül kesesine suni bir mercek yerleştirilir. Eğer tünel kesisi göz sıvısını sızdırıyorsa ya da astigmat kaygısı varsa göze 1 adet dikiş konabilir. Doktorun tercihine göre göz ameliyattan sonra açık bırakılabilir veya 1 günlüğüne pansumanla kapatılabilir.Ameliyat sonrasıAmeliyattan sonra genellikle 1 ay boyunca damla tedavisi verilir. Özellikle ilk günlerde gözün her türlü darbeden korunması önemlidir. Ameliyat sonrasında infeksiyon, reaksiyon ve göziçi basıncı yönlerinden doktor takibi gereklidir. Katarakt ameliyatlarının hem erken hem de geç dönemlerde çeşitli göziçi komplikasyonlara neden olabileceği aklıdan çıkartılmamalı gözde ağrı artıyorsa veya görme azalıyorsa hemen doktora başvurulmalıdır. Modern katarakt cerrahisinin başarısı;1. Küçük kesi kullanıldığından ·az doku travması vardır, ·dikiş gerekmediğinden az astigmat gelişir·görmeye hızla ulaşılır.2. Göz içi dinamiği korunduğundan ameliyat sırasındaki ve sonrasındaki komplikasyonlar çok daha seyrektir.Fakoemülsifikasyon CihazlarıFakoemülsifikasyon ameliyatlarında kullanılan cihazlar çoğunlukla ultrasonik fakoemülsifikasyon sistemine sahipse de bunların laser versiyonlu olanları da vardır. Hem laser hem de ultrasonik fakoda prensipler aynıdır. Bazı hastalar laserle katarakt ameliyatında göze el değmeden ameliyat yapıldığını zannederler. Oysa ki hem ultrasonik ham de laser fako ile yapılan katarakt ameliyatlarında göz içine girilip mercek çekirdeği boşaltılır.Suni göz içi mercekleriHer katarakt ameliyatı sırasında gözün merceği boşaltıldığı için göz içine merceğin kırıcılığını üstlenecek suni bir mercek yarlaştirilir. Eğer suni mercek takılmazsa normal bir göz 10 numaranın üstünde hipermetrop kalır. Bu suni göz içi mercek numaralı bir lens gibidir. Suni göz içi merceğin numarası hastayı ameliyat sonrası gözlüksüz yaşatabilmesi amacıyla önceden hesaplanır. Tüm detaylı ölçümlere rağmen hasta ameliyat sonrasında yine de bir miktar gözlük ihtiyacı hissedebilir. Bunun yanında hastanın merceği artık boşaltılmış olduğu için göz yakın uyumu yapamaz ve ilave olarak da yakın gözlük ihtiyacı hissedilir.Arka kapsül opasifikasyonuBaşarılı geçmiş katarakt ameliyatından sonra suni merceğin yerleştirilmiş olduğu kapsüler kese de saydamlığını kaybedebilir ve görme tekrar azalmaya başlayabilir. Bu durumda YAG laser denilen çok kolay bir işlemle arka kapsülde bir pencere açılarak görme arttırılır.Sık sorulan sorularNe zaman ameliyat olunmalı ? Doktor önerdiği zamanKataraktın iyice olgunlaşması beklenmeli mi ? Hayır. Görme azlığı sosyal yaşantıyı etkiliyorsa hemen ameliyat olunmalı. Modern katarakt ameliyatında merceğin çok sertleşmemiş olması daha tercih edilir. Eski cerrahi yöntemlerde kataraktın iyice olgunlaşması beklenilirdi.Göz içi mercek koymasanız olmaz mı? Olmaz. Bu mercekle hem göz numarası ayarlanır hem de asıl merceğin yerine suni de olsa bir bariyer konmuş olur.Göz suni göziçi merceğini reddedebilir mi? Günümüzde lens ve ilaç teknolojisi ilerledikçe göz içi lensine bağlı problemler çok seyrekleşmiştir. Gözün merceğe karşı reaksiyon oluşturması çok çok nadir durumlarda (ağır romatizma, üveit ) ve lens üretim hatalarında olabilir. Ama merceğin pozisyonunun değişmesi, göz içi dokulara teması ve numara problemleri yüzünden hekim göziçi lensi değiştirmeyi uygun görebilir. Katarakt ameliyatından sonra iyi görecekmiyim? Katarakt ameliyatı saydamlığı bozulan merceğin boşaltılarak içine suni lens konması işlemidir. Bu yüzden sadece katarakta bağlı olan görme azlığını düzeltir. Katarakta bağlı olmayan görme azlıkları (göz tembelliği, retina, optik sinir ve ya optik medya sorunları) katarakt ameliyatından sonra da düzelemeyecektir. Görme azlığı sadece katarakta bağlı olanlar ameliyat sonrasında hem net hem de parlak bir görmeye kavuşurlar.İyi göreceğime garanti verilebilir mi? Hiç bir göz ameliyatı için garanti vermek doğru değildir. Katarakt ameliyatı bir göz içi ameliyatı olduğu için ameliyat sırasında ve sonrasında çeşitli komplikasyonlar gelişebilir. Ameliyat sırasında gelişen cerrahi bir aksaklık ya da bir enfeksiyon çok çok nadir de olsa göz kaybına kadar gidebilecek sorunlara sebep olabilirÇok ilerlemiş kataraktım var, ameliyat olmazsam ne olur? Görme o gözde iyice azalır, gözdibi muayene edilemeyeceği için retinaya ait problemler teşhis ve tedavi edilemez, göziçi basıncı yükselebilir, gözde reaksiyonlar oluşabilir.'Daha ayrıntılı bilgi içinMemorial HastanesiGöz Hastalıkları Polikliniği210 66 66 / 2119-2120www.memorial.com.tr