Güncelleme Tarihi:
Aşırı miktardaki tuz tüketimi, vücuda farklı birçok konuda zarar veriyor. Yapılan araştırmalara göre Türkiye, tuz tüketiminde dünyada 1’inci sırada. Türkiye’de her 8-10 kişiden birinde ise kronik börek hastalığı görülüyor.
Türkiye'de 8 milyon böbrek hastası var
Pek çok kişinin farkında olmadığı, kronik böbrek hastalığı 3 aydan uzun süre böbreklerin süzme fonksiyonunun azalması veya böbrekten kronik hasar belirteçlerinin pozitif olması demektir. Örneğin kişinin 3 aydan uzun süre böbreğin süzme fonksiyonu yüzde 60’ın altına indiyse ve/veya kan ve protein kaçağı varsa, kişi kronik böbrek hastası olarak tanımlanır.
Ülkemizde yaklaşık olarak 8-9 milyon civarında kronik böbrek hastası mevcuttur. Yalnız birçok kişi kronik böbrek hastası olduğunun farkında değildir. Kronik böbrek hastalığı 5 evrede incelenir. Böbreğin süzme fonksiyonu yüzde 30’un altına inmediği zaman 4’üncü ve 5’inci evreden önce hastalığın belirtileri çok sinsidir. Bu nedenle birçok hasta durumun farkında değildir.
İdrar rengi hastalık habercisi
Kronik böbrek hastalığı ilerleyici bir hastalıktır. Erken dönemde yakalandığında ilerlemesi yavaşlatılabilir veya durdurulabilir. Çok su içilmediği halde gece sık idrara çıkma, efor kapasitesinde azalma, halsizlik, dikkat kaybı, köpüklü veya çay renginde idrar, ilerleyen dönemde bulantı, kusma ve kaşıntı kronik böbrek hastalığının belirtilerindendir. Böbrekler su-tuz dengesini ayarlama dışında kan yapımında da çok ciddi rolü olan organlardır. Bu nedenle kronik böbrek hastalığında son dönemde genelde kansızlık da görülür. Bu belirtilerle karşılaşıldığında mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kronik böbrek hastalığının en büyük sebebi diyabet ve hipertansiyondur. Diyabet ve hipertansiyon genellikle fazla kilolu kişilerde görülür. Aşırı tuz tüketimi, aşırı şekerli gıdalarla beslenme, kilo alma, aktivite azlığı gibi alışkanlıklar; diyabet ve hipertansiyon görülme sıklığını artırmakla beraber kronik böbrek hastalığı riskine de yol açar. Bunların dışında ‘glomerülonefrit’ denilen hastalıklar, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, genetik hastalıklar, böbreğin tıkayıcı hastalıkları ve romatizmal hastalıklar da kronik böbrek hastalıklarına sebep olabilir.
En yaygın sebep; diyabet
Kronik böbrek hastalığı teşhis edildikten sonra hastalığa sebep olan kaynak hastalığa göre tedaviler uygulanıyor. Tüm dünyada ve ülkemizde en sık kronik böbrek hastalığı sebebi diyabettir. Bu tip hastalığı olan kişilerde diyabeti kontrol altına almaya yönelik tedavi yapılmalıdır. Diyabetik hasta obez ise mutlaka kilo vermelidir. Böbrek hastalığının sebebi tıkayıcı bir hastalıksa, bu tıkayıcı lezyon bir cerrahi müdahale ile giderilmelidir.
Eğer sebep hipertansiyon ise hipertansiyon kontrol altına alınmalıdır. Tedavi altta yatan hastalığa göre uygulanır. Çünkü her diyabetik ilacı her böbrek hastalığında kullanılmaz. Bu nedenle diyabeti olan hastalarda böbrek yetmezliği geliştikten sonra ilaçların da böbrek yetmezliğine uygun olarak değiştirilmesi gerekir. Diyabeti olup da hiçbir nefrolojik belirtisi olmayan hastalarda da yılda bir kez mutlaka nefroloji muayenesi öneriyoruz.