Karbonhidratın Faydaları Nelerdir?

Bir insan günlük enerji gereksiniminin %55-65′ini karbonhidratlardan sağlar. Karbonhidratlar farklı şekillerdedir. En yaygın olarak bilinenleri glikoz, laktoz, nişasta, fruktoz ve sakkarozdur. Şeker formundaki karbonhidratlar çok kolay bir şekilde sindirilir ve hızlı bir biçimde kana karışırlar. Yeterli miktarda karbonhidrat karşılanmadığı zaman bünye enerji gereksinimi gidermek içi proteinleri kullanmaya başlar. Bu sebeple yeteri şekilde ve dengeli beslenmek sağlıklı bir vücut için önem teşkil eder. Bunun yanında, karbonhidratlar vücudun su ve elekrolit dengesini sağlamada ve bağırsakları çalıştırmakta oldukça etkili besin maddeleri olarak geçerler. Vücut enerji sağlamak için en kolay ve rahat olarak karbonhidratları kullandığı için özellikle kolestrol bakımından rahatsızlığı mevcut olanlar, karbonhidrat grubu besinleri tüketmelidir.

Karbonhidratlı Besinler: Unlu mamuller, baklagiller, patates, tatlılar, şekerler, muz, elma karbonhidratça zengin besinlerdir. İşlenmemiş, doğal karbonhidrat zengini olan kepekli doğal un, taze sebze ve meyveler; işlenmiş beyaz şeker, beyaz un, patates cipsi gibi besinlere göre daha sağlıklı olmaktadır.

1 gram karbonhidrat 4 kalori enerji kazandırır

Karbonhidratlar, vücutta birinci dereceden enerji veren besin maddeleri olarak kullanılırlar. İnsan metobalizmasında en fazla bulunan üçüncü ve açlık durumunda ilk kullanılan besin maddesi olarak tanımlanır. özellikle çocukların gelişimine oldukça önemli katkıda bulunur. Bununla da kalmayıp yetişkinlerin sağlığı bakımından büyük öneme sahiptir. Karbonhidratlar yalnızca sağlıklı besinlerde bulunmaz. Abur cuburlarda bulunan yani, cips, gibi yiyeceklerde yer alan sağlıksız karbonhidratlar da bulunmaktadır. Bunlar, besin düşmanı olarak adlandırılan sağlıksız karbonhidratlar sınıfına girer.

Karbonhidrat Çeşitleri

Temelde iki farklı karbonhidrat çeşidi vardır. Birincisi rafine karbonhidratlar, ikincisi ise rafine olmayan yani, karmaşık karbonhidratlardır.

Rafine karbonhidratlar
Beyaz şeker ve beyaz şeker bulunduran besin maddeleri rafine karbonhidrat içermektedir. Şeker, asitli içecekler, hazır meyve suları, reçeller, kurabiyeler, çikolata, kahvaltıda tüketilen yulaf gibi müsliden yapılmış bisküviler ve fırında pişirilmiş birçok hamur işi yiyecek rafine karbonhidrat bulunduran bu tür yiyeceklerdendir. Beyaz un ve beyaz un bulunduran her türlü gıda maddesi; misalen, ekmek, pasta, kahvaltıda tüketilen müsli, krakerler, kurabiyeler, kekler ve paylar da rafine karbonhidrat bulundurur.

Sağlıklı Karbonhidratlar

Karbonhidrat bulunduran gıdalar; ekmek, tahıllar, kurubaklagiller, şeker ve şekerli besinler, meyveler, süt ve süt ürünleri, sebzelerdir. Yani et ve yağ harici tüm besinlerde karbonhidrat bulunur. Sağlıklı karbonhidratlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

* Meyve ve sebzeler (meyve ve sebze suları)
* Rafine olmayan kepek unu
* Kepekli makarna
* Esmer pirinç
* Kepekli ekmek
* Hububat içeren gıda maddeleri
* Yulaf ezmesi
* Arpa

Karbonhidratların insan vücuduna faydaları

Karbonhidratlar vücudun ısı ve enerji gereksinimi karşılar
Basit şekerlerden olan glikoz, beyin ve sinir sisteminin temek enerji kaynağıdır
Su ve elektrolit dengesini karşılar
Polisakkarit olan posa, bağırsak hareketleriyle beraber basit şekerlerin emilimini dengeler. Posa ayrıca, kolesterolün geri emilimini engelleyen ya da geciktirerek, kandaki kolesterolün dengelenmesini sağlar
Süt ve süt ürünlerinde bulunan laktoz, bağırsaklardan kalsiyumun emilimini sağlar.

İnsan Vücudunun ne kadar karbonhidrata gereksinimi var?

Bir gram karbonhidrat dahi vücuda 4 kalori değerinde enerji sağlar. Uzmanlar, vücudun enerji gereksinimin nerdeyse yüzde 50-60’ının karbonhidratlardan karşılanması gerektiğini belirtmekteler. Genel düşünce ise, karbonhidratların kilo aldırma özelliğine sahip olduğu olduğu yönündedir. Halbuki karbonhidratlar ve proteinler arasında gramı başına verdiği kalori açısından herhangi bir fark bulunmamaktadır. En çok kaloriyi yağlardan alırız. Şunu akıldan çıkartmamak gerekir ki, enerji sağlayan her besin öğesinin fazla tüketilen miktarı vücutta yağa çevrilerek depolanır, bu da fazla kiloya neden olur yol. Fakat, hiçbir besin verdiği enerjiyi harcadığımız sürece şişmanlatmaz.