Güncelleme Tarihi:
Kapalı tohumlu bitkiler yeryüzünde bulunan bütün bitkilerin pek çoğunu oluşturmaktadır. Bu nedenle bitki grupları arasında yeri oldukça büyüktür.
Kapalı Tohumlu Bitkiler Nedir?
Kapalı tohumlu bitkiler çiçekli bitkiler, anjiyospermler ya da bilimsel ismi ile Angiospermae veya Magnoliophyta olarak bilinmektedir. 64 takım 416 familya ve yaklaşık 13000 cins ve 300.000 tür ile kara bitkilerinin en çok çeşidi olan grubu oluşturmaktadır. Kapalı tohumlu bitkiler açık tohumlu bitkiler gibi tohum üreten bitkilerdir. Açık tohumlardan farklı çiçeklerinin tohumlarındaki endospermlerinin ve tohumlarını içeren meyvelerin özellikleridir.
Kapalı tohumlu bitkiler aynı zamanda çiçekli bitkiler olarak da bilinmektedir. Bunun sebebi çiçekler üreme yapılarının karakteristik bir parçası olmasıdır. Kapalı tohumlu bitkiler yaklaşık olarak 250 milyon yıl önce gelişmiştir.
Kapalı Tohumlu Bitkilerin Özellikleri Nelerdir?
Kapalı tohumlu bitkiler en iyi gelişmiş ve en büyük bitki topluluğudur. Günümüzde bu bitkilerin kültürü yapılmakta ve ekonomik değeri de oldukça fazladır. Diğer bitki gruplarına göre ise gelişmiş özelliklere sahiptir. Bu özellikle şunlardır:
- Tohumları meyve içerisinde bulunur. Bu nedenle ovaryum tarafından örtülmüştür.
- Odunsu ve otsu çeşitleri bulunmaktadır.
- Çok yıllık kapalı tohumlu bitkilerin çoğu yapraklarını dökerken bazıları yapraklarını dökmemektedir.
- Çenek sayısına göre çift çenekli ve tek çenekli olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
- Tohum oluştururken çift döllenme görülmektedir.
Kapalı Tohumlu Bitkiler Nasıl Ürer?
Kapalı tohumlu bitkilerin eşeysel üreme organları çiçektir. Bu bitkilerin çiçekleri eşeysel üremeye hizmet için değişime uğramış kısa sürgünlerdir. Çiçekler tohumlar aracılığı ile yeni bireylerin oluşmasını sağlamaktadır.
Tam bir çiçekte çiçek sapı, çiçek tablası, taç yaprak, çanak yaprak, erkek ve dişi organlar bulunmaktadır. Erkek organ ipçik adı verilen bir sap ile başçık adı verilen şişkin kısımdan oluşmaktadır. Başçık içerisinde erkek üreme hücreleri bulunan çiçek tozu keseleri vardır. Polenler olgunlaştıkça kese çatlar ve polenler etrafa dağılır.
Dişi organ ise yumurtalık, dişicik borusu ve tepecik borusu ile üç kısma ayrılır. Yumurtalıkta çok fazla dişi üreme hücresi bulunur. Tepeciği yumurtalığa bağlayan dar kısım ise dişicik borusudur. Tepecikte çiçek tozlarının yapışmasını sağlayan yapışkan bir sıvı bulunur.
Erkek ve dişi eşey hücrelerin bir döllenmiş yumurta meydana getirmesine döllenme ismi verilir. Tozlaşması ile çiçek tozu dişi tepecik üzerine taşınır. Eşey hücrelerin bir araya gelmesi için ise çiçek tozu çimlenir ve çiçek tüpü meydana getirir. Bu tüp büyür ve embriyo kesesine girer. Tüpün uç kısmında taşınan iki erkek gamet de embriyo kesesine girer. Gametlerin biri yumurta ile birleşir ve embriyonu meydana getirerek zigotu oluşturmaktadır.
Kapalı Tohum Bitki Çeşitleri ve Örnekleri
Günümüzde bitki topluluğunun çoğunu kapalı tohumlu bitkiler oluşturmaktadır. Bu bitki çeşitleri ve örnekleri şunlardır:
- Meyveler: Meyve ağaçları kapalı tohumların yaşam döngüsünün en belirgin örneği olmaktadır.
- Tahıllar: Otlar çiçek açan bitkiler arasında yer alıp çiçekli bitki ailesinin üyesidir.
- Sebzeler: Günlük olarak tüketilen pek çok sebze kapalı tohum bitkileri arasında yer almaktadır. Brokoli, lahana ve marul gibi bitkiler bunlardan bazılarıdır.
- Çiçekler: Güller, zambaklar ve nergisler dahil olmak üzere pek çok çiçek yaprakları döküldükten sonra çiçeğin olduğu kısımda şişmiş yeşil tohum kapsülleri üretmektedir.