Kalbe düşman '5' protein

Bel ve kalp çevresinde yağlanmaBel çevresinin ölçüsü, son yıllarda kalp damar hastalıklarına zemin hazırlayan en önemli nedenlerden biri olarak kabul ediliyor. Erkeklerde 102, kadınlarda ise 88 santimetrenin üzerinde olan bel çevresi, kalp hastalıkları riskini artıran önemli bir risk faktörü olarak görülüyor.Kalp hastalıkları açısından bu kadar önem kazanan bel çevresiyle ilgili çalışmalara her geçen gün yenisi ekleniyor. Artık 'abdominal' veya elma tipi olarak adlandırılan bel çevresi şişmanlığına yol açan etkenler araştırılıyor. Öyle ki, Türk bilim adamları bel çevresindeki obeziteye neden olan yağ dokusundaki proteinlerin, aynı şekilde kalp çevresindeki yağlanmadan da sorumlu olabileceği düşüncesiyle bir çalışma başlattılar. Türk Diyabet Vakfı tarafından birincilikle ödüllendirilen projenin hedefi, hem bel çevresindeki şişmanlığa hem de kalp çevresindeki yağlanmaya neden olan sorumlu proteinlerin bulunup, bunlara karşı ilaç geliştirilerek hastalıklar ortaya çıkmadan önlenmesini sağlamak.Abdominal şişmanlıkFlorence Nightingale Hastanesi Kardiyak Rehabilitasyon Bölümü Sorumlusu ve projenin yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Çavlan Türkoğlu, sorularımızı yanıtladı...Bu projenin fikri nasıl ortaya çıktı?- Bu proteinlerin bundan sorumlu olacağını şöyle düşündük. Obezitede bu proteinlerin sorumlu olduğu birkaç yerde yayınlanmıştı. Ama bu proteinlerin damar sertliğinden sorumlu olabileceği fikri bizden çıktı. Bu çalışma iki yıl sonra yayınlanınca çok önemli bulgular elde edilmiş olacak. Kısaca, metabolik sendroma yol açan doku proteinleri saptanacak. Metabolik sendrom damar sertliği, şişmanlık ve diyabetin bir arada bulunduğu hastalık grubu olarak biliniyor. Metabolik sendrom özellikle abdominal (bel bölgesindeki) şişmanlıkla başlıyor. Bunun içine hipertansiyon, dislipidemi, koroner kalp hastalığı, diyabet hepsi giriyor. Çalışmada metabolik sendroma yol açan doku proteinlerini de bulmayı amaçlıyoruz.Projenin amacı ve hedefleri neler?- Obezite ve damar sertliğine neden olduğu düşünülen gen ve doku proteinleri üzerinde çalışarak bu proteinleri bulmak ve hastalık başlamadan çok önce geliştirilecek ilaçlarla bu hastalıkların durdurulmasını sağlamak. Abdominal obeziteye sebep olan karın bölgesindeki yağ dokusunda bulunan proteinlerin aynı şekilde kalp etrafındaki yağ dokusunda da olduğunu düşünüyoruz. Şüpheli birkaç protein var. Bunlar üzerinde çalışacağız. Amaç, karın dokusunda bulunan bu proteinleri kalp çevresinde olduğunu tespit edip, 'Bu proteinler damar sertliğinden, metabolik sendromdan sorumludur' demek. Sadece abdominal şişmanlık değil, o bölgedeki proteinler de önemli. Bundan sonraki adım o proteini yok edecek ilacı bulmaktır. Ama ilacı bulmak için bir keşif yapmıyoruz. Bununla beraber farmakoloji alanında çalışanlar hemen el atacaklardır. Sebebini bulduktan sonra ilaç bulmak kolay olacaktır.İşte riskli 5 proteinHangi proteinler bunlar?- Çalışacağımız proteinler arasında 11 beta - HSD-1, GcR, ASP, APSR ve aT2 olmak üzere 5 protein var. Bu beş protein abdominal obeziteden sorumlu. Biz de bu yağ dokusunda ve atılan damar parçalarında bu proteinlerin o doku çekirdeğinde var olduğunu göstermek için çalışıyoruz. Baktığımız doku parçaları sağ kulakçık, aorta, koroner arter, sıyrılan plaklar, sıyrılan endotel gibi materyallerin cidarındaki yağ dokusuna bakılacak. Aynı şekilde bu proteinlerin kanda olanları var. Bunlara da bakılacak.Doku donduruluyorÇalışma ne kadar sürecek?- Henüz yeni başladık ve iki yıl sürmesi planlanıyor. Gereken dokuları topluyoruz. Henüz 4 - 5 hastadan doku örneği aldık.Dokuları nasıl alıyorsunuz?- Dokuları Doç. Dr. Belhan Akpınar topluyor. Toplanan dokular by - pass ameliyatı geçirmiş hastaların atılan damar parçalarından alınıyor. Doku almak için ayrıca biyopsi amaçlı girişimlerde bulunmuyoruz. By - pass sırasında bir iki milimetrelik parçalar vardır atılan. Dokuyu ameliyat sırasında alır almaz eksi 80 derecede dondurmanız gerekiyor. Doku oradan çıkar çıkmaz crio tüpün içine konuluyor. Aynı kordon kanı gibi saklanıyor, böylelikle bozulmuyor.BKİ 25'i aşarsa...Dokuları sadece by - pass geçirenlerden mi alıyorsunuz?- Hem şişman hem damar sertliği hem de diyabeti olan kısacası metabolik sendrom hastalarını seçiyoruz. Burada en önemlisi, şişmanlığı abdominal olması. Kısacası her by - pass ameliyatı olandan değil metabolik sendromu olan hastaların bu dokularına bakacağız. Ayrıca İstanbul Tıp Fakültesi'nden ve SSK Vakıf Gureba Hastanesi'nden hasta desteği olacak. Bu testleri ayrıca kalp kapak ameliyatı olan kişilerde de yapacağız. Onlarda koronerler normal. Diyabetik ya da obez değil. Bu tür hastalar da kontrol gruplarını oluşturuyor.Şişman olanlarda kaç kilo olmasına ya da Beden Kitle İndeksi'nin kaç olmasına dikkat ediyorsunuz?- BKİ'de 25 üzerini alıyoruz. Bir de bel-kalça çevresi oranına göre hastaları seçiyoruz. Bel kalça çevresi oranında erkekte 0.9'un üzeri, kadında 0.85 üzeri olması. Bu oranlar abdominal obezite olarak kabul ediliyor ve bel çevresinin kalça çevresine bölünmesiyle ortaya çıkıyor.Kaç hastadan doku aldınız?- Henüz 4 - 5 hastadan doku aldık. Ama bu dokuları çalışmadık. Hepsinden topladıktan sonra incelemeye başlayacağız.Zayıflamak için çaba 'boşuna'!Yrd. Doç. Dr. Çavlan Türkoğlu, proteinler sorumlu olduğundan, kalp hastalıkları için risk oluşturan bel bölgesi şişmanlığından sadece kilo vererek kurtulmanın mümkün olmadığını da şöyle anlattı:"Kişi zayıfladığı zaman yağ profili düzelir. Trigliseridleri düşer, kötü kolesterolü düşer, iyi kolesterolü artar. Bu nedenle koruyucudur. Aynı zamanda kişi kilo verebilmesi için diyet yapıyor, hareket ediyor. Ama ne yazık ki insanlar ne kadar diyet yapsa da zayıflayamıyor, çünkü artık o protein varsa ne kadar kontrol etmeye çalışsanız de diyetle başarısız oluyorsunuz. Ama şişmanlığa sebebiyet veren proteinin kalp dokusunda da aynı şekilde etkili olduğunu saptarsak, onu yok etmekle hem şişmanlık hem risk ortadan kalkacak.(Milliyet)