Kadınlarda Tampon Kullanımı: Nasıl Takılır? Sağlıklı Mıdır?

Tampon nedir?

Adet döneminde vajinadan gelen kanın dışarı akmasını engellemek için çeşitli emici materyaller kullanılır. Bunlar hijyenik ped, tampon ve adet kaplarıdır. Tampon ve adet kapları vajina içine yerleştirilerek kullanılırken, pedler iç çamaşırına yapıştırılır. Pedlerin bir kısmı tek kullanımlık sentetik materyalden üretilirken, bir kısmı da pamuktan üretilip,yıkanıp tekrar kullanılabilir. Tamponlar pamuktan üretilen ve vajina içine yerleştirilerek adet döneminde kanı emen tıkaçlardır.Bazı tamponların kutusunda vajina içine itmek için bir aplikatör bulunur.

Tamponların ucunda vajina dışına sarkan bir ip bulunur ve tampon kanı emdikten sonra bu ipten çekilerek çıkarılır. Adet kapları silikon ya da plastikten üretilen küçük kaseciklerdir. Vajina içine yerleştirildiğinde adet kanını toplar ve dışarı akmasını engeller. Boşaltılıp, yıkanıp tekrar kullanılabilir. Ancak tek kullanımlık olanları da vardır. Tampon ya da kapların vajina içinde sıkışması, kaybolması ya da rahim içine kaçması mümkün değildir. Vajinayı çevreleyen kaslar tarafından, farkedilmeden yerinde tutulur. Doğru yerleştirildiği takdirde varlığı hiç hissedilmez ve rahatsızlık vermezler. Yüzerken ve her türlü spor aktivitesini yaparken kullanılabilirler. Tampon ve kap kullanımı bu nedenlerle çok rahat ve pratiktir.

Ped gibi cilde değmediği için tahriş ve rahatsızlık olmaz. Ped ve tamponların parfümlü olanları tercih edilmemelidir, çünkü vajinada kaşıntı ve iritasyona sebep olabilirler. Kadınlar adet kanının kendine has kokusundan rahatsız olabilir, oysa ki bu koku dışarıdan fark edilmez. Tampon ve pedlerin sık değiştirilmesine dikkat etmek gerekir. Tamponlar farklı boyutlarda üretilirler. Mümkün olan en küçük boyun kullanılması tercih edilmelidir.

Tampon nasıl takılır?

Bazılarının kutusunda, vajinaya tamponu itmeye yarayan aplikatör adı verilen bir çubuk bulunur. Bazılarında ise çubuk yoktur ve vajinaya parmakla itmek gerekir. Tamponu uygulamadan önce elleri yıkayıp, rahat bir pozisyona geçmek gerekir. Çömelmek, bir bacağı klozet gibi yüksek bir yere dayamak ya da bacakları ayırıp klozete oturmak gibi pozisyonlardan en rahat olanı seçilebilir. Daha sonra aplikatör ya da parmak yardımıyla tamponu vajinanın en dibine kadar itmek gerekir.

Eğer gevşenirse bu yerleştirme işlemi çok kolay olur. Ayrıca zorluk çeken kadınların kayganlaştırma amaçlı krem ya da jeli tamponun ucuna sürerek yerleştirmesi önerilebilir.Yine de zorluk yaşayanlar, anne, kız kardeş gibi bir yakınından yerleştirme sırasında yardım isteyebilir.

Her 4-8 saatte bir tamponu değiştirmek gerekir.Sekiz saatten fazla vajinada tampon tutulması önerilmez.Gece yatarken yerleştirilen tamponun, sabah uyanır uyanmaz çıkarılması önerilir. Tampon çıkarılırken, vajina dışına sarkan ipten tutulup çekilebilir. Tampon kanı emip şişeceği ve ıslak olacağı için, çıkarılması daha kolay olur. Kullanılmış tampon, aplikatör ve ambalajın tuvalete değil, çöpe atılması gereklidir.

Tampon kullanımı sağlıklı mıdır?

Eğer tampon vajina içinde uzun süre unutulursa, toksik şok sendromu adı verilen ciddi bir hastalığa yol açabilir. Çok nadir görülen bir durumdur ve bulantı, kusma, yüksek ateş, ishal, kas ağrısı,boğaz ağrısı, baş dönmesi, güçsüzlük, ciltte yanık benzeri döküntü gibi belirtileri vardır. Bu durumda hemen tamponu çıkarıp doktora acilen başvurmak gerekir. Bu hastalığa engel olmanın yolu, en küçük tamponu kullanıp ,4-8 saatte bir unutmadan değiştirmektir. Unutma şüpheniz varsa, alarm kurulabilir.

Tampon yerleştirme ağrılı bir işlem değildir. Ancak başlangıçta biraz pratik gerektirebilir. Rahat olanı bulana kadar farklı tampon markaları denemek gerekebilir. Adetli değilken ,vajinal akıntılar için tampon kullanılması önerilmez. Eğer yerleştirme işlemi çok ağrılıysa, buna sebep olan bir tıbbi durum varlığı, jinekolojik muayene ile anlaşılabilir. Ayrıca bazen bakire genç kızlarda, kızlık zarının çok kapalı olması, tampon yerleştirmeyi zorlaştırabilir. Tüm bu durumlar jinekolojik muayene ile anlaşılarak, çözüm bulunabilir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Burcu Saygan Karamürsel

Content Video - Vajinal akıntı nasıl tedavi edilir?