İlk buluşmada hesabı kim ödemeli?

Günümüzün modern çalışan kadını, erkekler kadar para kazanabiliyor. Bu durumda beraber çıkılan bir yemeğin parasını kim, niye ödüyor? Amerika'da yapılan anketlere göre, her üç
erkekten ikisi, birlikte yemeğe çıktıkları kadından beklentileri olduğu için hesabı üstleniyorlar. Zaten bilinen klişeleri "son araştırmalardan elde edilen bilimsel sonuç" diye yutturmaya kalkmadan sadede gelelim: Bedava yemek diye bir şey yoktur.

Köşe yazarı Jasmingeçtiğimiz günlerde kaleme aldığı yazısında bu konuya eğilmiş. İlk randevuların pek çoğunun yazılı olmayan kuralları aslında 1920'li yılların aşk romanlarından çıkmış gibidir. Erkek kadına cömert ve nazik davranır ama gene de karşılığında bir şeyler beklemektedir. Adını doğru koyalım: Hesap ödemek söz konusu olunca erkek kadından bir
iyilik beklemektedir. (Ya siz ne düşünmüştünüz?)

Elle dergisi ve msnbc.com sitesinin ortaklaşa yürüttükleri bir anketin sonuçlarına bakarsak 74.000 online okur "ilk bir kaç buluşmadan sonraki buluşmalarda erkeklerin kadınlardan 'hesaba katkıda bulunmalarını' beklediğini" düşünmekte. Biraz akıl karıştırıcı bir sonuç
olduğunu düşünebilirsiniz çünkü kadınların bu konuya yaklaşımları ikiye ayrılıyor: Kimi kadınlar hesabı ödeme konusunda isteksizken kimileri de 'kendi ödeme güçlerinin' tanınmasını ve
kabul edilmesini ister görünüyorlar.

Para, Seks ve Aşk konulu ankette 'hesabı kim öder' sorusu bu noktada karışmaya başlıyor.

Neredeyse erkeklerin üçte ikisi, özellikle genç erkekler, bir kaç buluşmadan sonra kadınların
da hesaba katkıda bulunmalarını istediklerini söylüyor.

Kadınların yüzde 44'ü, eğer erkek onlardan 'hesabın ödenmesi konusunda yardım isterse' bundan rahatsızlık duyacağını belirtiyor.

Kadınların yüzde 57'si, özellikle genç kadınlar, her zaman (hatta ilk buluşmalarda bile) hesabı ödemeyi teklif ettiklerini söylerken; %34'lük bir kesim 'eğer erkek bu teklifi kabul ederse' ; yüzde 46'sı ise 'eğer erkek bunu teklifi redderse' bundan rahatsız olacaklarını söylüyor.

Bu konulardaki görgü kurallarının genel anlamda bir 'geçiş aşamasında' olduğunu söylemek pek de boş bir iddia değil. Bu yüzden erkekler özellikle ilk buluşmalarda geleneksel yöntemlere ve etiketlere saygı gösterirken, kadınların 'hesabı paylaşmayı' teklif etmesi giderek modern bir görgü kuralına dönüşüyor.

Bu öneriyi yapmayan kadınların, özellikle ilk bir kaç buluşmadan sonraki buluşmalarda erkekleri incittiği söylenebilir. Fakat bu öneriyi yapan kadınlar erkekleri başka bir ikilemde bırakabiliyor:
Bu teklifi kabul ederek veya redderek bu sefer erkeklerin kadınları incitme riski var. Söz konusu anket çalışmasının yorumlanması konusunda büyük katkıları olan ve Kaliforniya Eyalet Üniversite sosyoloğu Janet Lever'e göre bu durum erkekler açısından, kadınlar açısından olduğundan daha fazla zorluk yaratabiliyor. Çünkü 'hesabı paylaşmayı' teklif eden kadınların önemli bir kısmı sırf 'nezaket icabı' bu teklifi yapmış oluyor.

HESABI BANA ÖDETTİRİYOR

"How Not to Date" kitabının yazarı ve aynı zamanda profesyonel bir çöpçatan olan Judy McGuire, geçenlerde çok şaşırtıcı bir telefon aldı. İki arkadaş arasında bir buluşma ayarlamıştı. Bu buluşma sırasında, arkadaşı kadınlar tuvaletinden onu aramış ve şaşkınlık içinde "Bu adam hesabı bana ödettiriyor" diye sızlanmıştı.

McGuire'ın fikrine göre bazı kadınlar hayatlarının her alanında feminist olsalar bile, iş hesabı kimin ödeyeceği konusuna gelince 1950 model bir evkadınına dönüşüveriyorlar.

1920'lerde erkeğin hesabı ödeyecek olması kesin kuraldı. O zamanlar genel kabul gören anlayışa göre daha fazla parası olan erkek en güzel kızlarla birlikte olabilirdi.

Ama o günlerde pek az kadının kendi adına harcama yapacak ekonomik güce sahip olduğunu hatırda tutmak gerek. Bugün kadınlar her ne kadar aynı işi yapan erkeklere kıyasla daha az
ücret alıyor olsa da, Amerika'da 'bir erkekle' buluşmaya giden kadınların buluştukları
erkeklerden daha çok kazanıyor olmaları artık sık rastlanan bir durum.

Sosyolog Janet Lever "Yepyeni bir dünyada yaşıyoruz ve bu dünya pahalı bir dünya" dedikten sonra ekliyor "tahtırevanla dolaşan nazik küçük prenses etiketi artık kadınların pek işine yaramıyor."

Bazı eski alışkanlıklar hala devam ediyor. Mesela hala çıkma teklifinin erkeklerden gelmesi gerekiyor. Bu durumda çıkma teklifinin kimden geldiği önemli bir konuya dönüşebiliyor. Ankete katılan erkeklerin yarısı "daveti yapan hesabı ödemeli" görüşünü dile getiriyor. Erkeklerin dörtte üçü ise, kadın ne kadar kazanıyor olursa olsun, hesabı kadının paylaşması durumunda kendilerini suçlu hissettiklerini belirtmekte.

BU KADIN BENİMLE GERÇEKTEN İLGİLENİYOR MU?

Eğer erkekten yararlanmak gibi bir fikirleri yoksa kadınlar hesabı ödeme konusunda niçin isteksiz olurlar? İş hesabı ödemeye gelince hiç bir şey hesap pusulasındaki gibi net ve açık değil.

Kendisine hiç hesap ödettirmeyen adamın aslında 'kadını kontrol etmeye' çalıştığını düşünen kadınlar olduğu kadar, hesap ödeme konusunda tereddüt gösteren erkeğin aslında parasız
veya cimri biri olduğunu düşünen kadınlar da çok. Ama hesabı ödeme konusunda kadından
hiç bir zaman teklif gelmediğini gören erkeklerin de aklı karışabiliyor.

31 yaşındaki Kaliforniyalı müzik öğretmeni Jeremy Chung bir kaç buluşmadan sonra kadının
da hesaba katkıda bulunmayı önermesini bekleyenlerden. Aksi takdirde kafasında bir takım şüphelerin oluşmaya başlayacağını düşünüyor "Hesabı ödediğim için mi benimle birlikte
yoksa aslında benimle gerçekten ilgileniyor mu?"

Herhangi bir yanlış anlamaya meydan vermemek adına, niçin taraflar bu konudaki tercihlerini
ve fikirlerini en baştan belirtmiyorlar. Masaya oturdukları sırada bu konuda birbirlerinin nasıl hissettiklerini bilseler daha iyi olmaz mı?

Bu konunun pek çok kişi açısından niçin tabu olduğunu anlamak kolay... İnsanların fikirleri çok farklı da olsa, romantik bir buluşmaya para hakkında konuşarak başlamak hiç de nazikçe bir tutum değil. Özellikle kadınlar kendi ekonomik şartlarıyla ilgili konuları yeni tanıştıkları insanlarla paylaşmak istemiyorlar.

Chung, hesabı kimin ödeyeceği konusunu asla dile getirmediğini söylüyor. Geçtiğimiz ay kız arkadaşı ikinci buluşmada içkileri ödemeyi teklif edince bu tekliften çok hoşnut kaldığını gizlemiyor "Bir sonraki içkiler benden, diye bir teklif kulağa ne kadar hoş geliyor. Aklınıza
herhangi bir art niyet gelmeden kabul ediveriyorsunuz."

ERKEKLERİN BEKLEDİĞİ BU MU YANİ?

Eğer kadınlardan herhangi bir teklif gelmezse, ankete katılan erkeklerin bir kısmı 'kadının hesaba katkıda bulunmasını beklediğini' doğrudan söyleyeceğini belirtti. Bir kısmı ise "yanımda yeteri kadar para yok" gibi bahaneler ileri sürebileceğini söylerken özellikle genç erkekler bu konuda daha açık sözlü olmayı tercih edebiliyor.

Eğer çiftler üç ay kadar bir süredir birliktelerse, zaten hesabın ne kadarını hangi şartlarda kimin ödeyeceğine dair konularda bir mutabakata varmış oluyorlar.

Kız arkadaşlarından daha az kazanan erkekler bile genelde hesabın daha yüksek bir bölümünü ödemeye devam etse de, ankete katılan 8-10 kadar erkek "masraflı ilişkileri bitirmekte tereddüt etmeyeceklerini" açıklıkla ifade ettiler.

Peki, erkekler yemekten sonra "tatlı" ister mi? Ankete katılan kadınların üçte biri (özellikle yaşlı olanlar) hesaba katkıda bulunduklarında yemekten sonraki aktiviteler konusunda daha az baskı hissettiklerini belirtti.

Erkeklerinse sadece yüzde 16'sı "hesabı ödediklerinde kadından beklenti içinde olabileceklerini söylüyor. Artık 1920'lerde değiliz. Erkelerin beklentisi "hesabın ödenmesine" katkı şeklinde, yoksa hesabı ödediler diye başka türden beklenti içine girdiklerini söyleyemeyiz.