İlişkiniz mutluluk koksun!

Bilim insanları, yoğun bir çaba ile aşkın ve iyi bir ilişkinin sırrını çözmeye çalışıyorlar. Bugüne kadar yapılan çalışmalarla, neden bazı aşkların ve ilişkilerin yıllar boyu sürdüğünü, bazılarının da başlamadan bittiğini açıklayan çok sayıda kurala ulaştılar. Örneğin çiftler arasındaki cinsel çekimin ömrü 1,5 yıl sürüyor. Evliliklerin sona ermesi ise ilk 8 yılda yaşanıyor. Herkesin ilişki ve aşk modeli birbirinden farklı. İşte bir ilişkinin daha uzun sürmesini sağlamak için ipuçları.

Çiftler olaylara nasıl yaklaşıyor

Laboratuar verilerine göre, çiftler en kötü, en yaralayıcı sözleri kavganın ortasında sarf ediyorlar, aynı şekilde en uzlaşmaya dönük olanları da. Diğer bir ifadeyle, saldırı ve uzlaşma birbirinin içine geçerek şeytani bir karışım oluşturuyor. Gelin olaylara olumlu yaklaşan çiftlerle olumsuz yaklaşanları bir karşılaştıralım.

- Olumsuz çiftlerde sadece kızgınlık ayırt ediliyor ve cevap genelde şöyle oluyor: 'Bana bağırma!' Olumlu çiftlerde diyalog yolu görülüyor: 'Haklısın canım, nerede kalmıştık?'

- Olumsuz çiftlerde çatışma hiç sona ermiyor; sadece, bir dahaki patlamaya kadar bastırılıyor. Olumlu çiftler, en fazla dört tur atışmadan sonra yapıcı girişimlerde bulunuyorlar.

- Olumsuz çiftler kısır bir döngünün içinde yaşıyorlar; diğerinin değişmeyeceği algısı ilişkiyi tüketiyor. Olumlu çiftler daha yaratıcılar; kavga, espri ve sevgi gösterileri arasındaki geçişleri de daha hızlı yaşıyorlar.

- Olumlu çiftlerde, eşlerden biri, yaşanan gerginliği diğerinin o anki durumuna bağlıyor: 'Şu an biraz keyifsiz, son zamanlarda o kadar yoğun çalıştı ki bu çok normal.' Olumsuz çiftlerde ise tutum şöyle oluyor: 'Tipik tavrı bu. Hep böyledir zaten, sorumsuz ve bencil.'
Sihirli formül

Genelde mutsuz çiftler karşılıklı olarak aşklarını düzeltme fırsatlarını kaçırıyorlar. Erkeğin sesli okuduğu gazete haberine kadın tepki vermez, hatta bir de kalkıp televizyonu açarsa ne olur dersiniz? Erkek doğal olarak sinirlenir. Peki bu tatsızlığı unutmak erkeğin ne kadar zamanını alır ya da kadının ne kadar çaba sarf etmesi gerekir?

Bu konuda 'Gottman-Oranı' denen kural bize yardımcı oluyor. Buna göre, ilişkide tatsız bir olayın, kavganın ya da ihmal edilmişliğin üstesinden gelinmesi için karşı tarafın, aynı değerde beş olumlu adım atması bekleniyor. Çiftler kendilerini ancak o zaman ödeşmiş sayıyorlar... İşte sihirli formül 5:1.

Kadın, erkeğe kahve koyarken (1) önceki güne dair bir iki tatlı söz ediyor (2 ve 3). Ardından erkeğin anlattığı hikâyeyi dinlediğini kanıtlıyor (4) ve hikâyeye içten bir kahkaha atıyor (5)... Erkeğin kızgınlığı geçti bile.

Zihnimiz sadece kendi çıkarına çalışıyor, ruhumuz ise daha çok tenimize benziyor. Sıcak bir okşayış uçup gider, ama bir sıyrığın iyileşmesi uzun zaman alabiliyor.
İyi bir ilişki için ipuçları

Almanya'da her üç evlilikten biri, Amerika'da ise evliliklerin yarısı boşanmayla sonuçlanıyor ve bu sayıların artmasına kesin gözüyle bakılıyor. Türkiye'deki boşanma oranları da son yıllarda batılı ülkelerle yarışır duruma geldi. Bunun bir nedeni, çiftler üzerinde, ayrılıkların olumsuz bir şey olduğunu hatırlatan toplumsal baskının azalması; bir diğeri ise boşanmış anne babaların çocuklarının da, yetişkinliklerinde, yüksek olasılıkla sorunlu evlilikler yapmaları. Bilim çevrelerinde bu etkileşime 'sosyal miras' deniyor.

Eleştiri ve ihmal herkesi aşağı yukarı aynı derecede etkilediğinden, uzmanlar buna ilişkin kurallar belirlemekte zorlanmıyorlar. Ancak, olay mutluluk verici hareketleri belirlemeye gelince işler zorlaşıyor. Aynı şey mutlu birliktelikler için de geçerli. Yine de danışmanların verdiği aşağıdaki temel ipuçlarının faydasından kimsenin kuşkusu yok:

- Çözülebilir (pratik) sorunlara yoğunlaşın.

- Karşınızdakini değiştirmek gibi zor yaklaşımlardan kaçının.

- Eşinizden uzaklaşmak yerine. ona yaklaşın ve haritasını çözmeye çalışın.

- Eşiniz hakkında daha fazla şey öğrenmeye özen gösterin.

- Gerçekçi olun ve imkánsızı beklemeyin.

- Mutluluk için, birlikte yaptığınız keşiflerde bulduğunuz yol haritanızı kullanın.